Eric Huijten wil veranderingen in de zorg voor zijn

2 oktober 2013, 17:14

“De normen en opvattingen over zorg veranderen continu, dit moeten wij in ons ontwerp voor zijn”, stelt Eric Huijten van architectenbureau Greiner van Goor Huijten. Het bureau heeft binnen de gezondheidszorg veel ervaring, vooral in de psychiatrie.

Tekst: Lisa Wagemans

In het interview met Architectenweb vertelt Eric Huijten over zijn visie op de zorg. In de projecten van het bureau is vooral ruimte en daglicht belangrijk. “Als er in de gangen veel ramen worden toegepast, geeft dit voor de patiënt een gevoel van veiligheid en oriëntatie in het gebouw”, verklaart Huijten. “Agressie ontstaat vooral bij gesloten deuren en smalle gangen, het gevoel opgesloten te zijn moet daarom worden weggenomen.”

De nieuwbouw van de kliniek ‘Dijk en Duin’ in Castricum, die einde 2013 opgeleverd zal worden, is hiervan een voorbeeld. Het gebouw is zeer open, waardoor de patiënten overal zicht hebben op de groene omgeving.

De kliniek vormt een halve cirkel met hieraan, als zonnestralen, de verschillende afdelingen gekoppeld. In het midden bevindt zich een buitenruimte met een open kloostergang, waarop de afdelingen, met een eigen voordeur, uitkomen. De halve cirkel wordt afgesloten met de ondersteunende ruimtes en dagbesteding.

Door de buitenruimte liggen deze ondersteunende functies los van de slaapafdelingen. “Hierdoor moeten patiënten door de buitenlucht om naar de dagbesteding te gaan. Je merkt dat mensen zich daardoor netter gaan kleden”, aldus Huijten.

Bij de psychiatrie gebruikt het architectenbureau vaak deze ‘hofjesstructuur’. “De patiënten krijgen op deze manier een eigen buitenruimte zonder dat ze er echt uit kunnen”, licht Huijten toe. “Tevens kunnen patiënten in een carrévorm doorgaande routes lopen. De mensen voelen zich daardoor minder opgesloten en zo ontstaat er minder agressie. Dit blijkt ook uit onderzoek van het Bouwcollege.”

Flexibiliteit
De Dijk en Duin-kliniek kent een zeer flexibel ontwerp. Als er in de toekomst behoefte is om bijvoorbeeld een zorgboulevard te maken, kunnen alle gemeenschappelijke ruimtes gekoppeld worden. “De normen en opvattingen over zorg veranderen continu. Om dit voor te zijn moeten de gebouwen zeer flexibel zijn”, vertelt Huijten, “In het extreemste geval moeten alle wanden eruit kunnen.”

Bij het Academisch Psychiatrisch Centrum in Amsterdam werd bijvoorbeeld al tijdens de bouw een extra verdieping op het nieuwe gebouw geplaatst. “We hebben dit gebouw zo ontworpen dat bij groei tot drie verdiepingen kunnen worden toegevoegd”, legt Huijten uit. “Verder hebben alle vleugels een eigen entree, zodat bij krimp deze in de toekomst afgestoten kunnen worden.”

De woonzorgwijk Zegerkwartier in Alphen aan den Rijn is een project dat op kleinere schaal flexibel is. Het project staat midden in een bestaande woonwijk, een algemene trend binnen de psychiatrie. Waren er voorheen buiten de stad voorzieningen waar de patiënten woonden en zorg kregen, nu wonen ze in de stad met meer of minder vrijheid, naar gelang de ernst van hun situatie.

“Deze patiënten lagen in het verleden met groepen op een slaapzaal en met herrie op de gang. Doordat de psychiatrische cliënten nu midden tussen de wijkbewoners leven, zijn veel cliënten zichtbaar opgeleefd”, vertelt Huijten trots. ”Nu ze in de stad zitten, ontvangen ze ook vaker bezoek en met een eigen woning ruimen deze mensen – met het oog op het bezoek – ook vaak hun huis op.”

Het Zegerkwartier bestaat uit drie hoofdvolumes: een woontoren, een dienstencentrum met dagbesteding en een blok met psychiatrische woningen voor zwaardere zorg. In het woonvolume is een combinatie van volkshuisvesting en huisvesting voor psychiatrische cliënten.

De psychiatrische woningen hebben ieder een eigen voordeur en een deur aan een gesloten gang. Naar wens kan de voordeur worden afgesloten en geopend. Op die manier is de woning flexibel te gebruiken voor zowel zware als lichte psychiatrische cliënten. Naar gelang de ontwikkeling kunnen patiënten zo ook makkelijker en sneller van een gesloten afdeling naar een bijna helemaal zelfstandige woning.

“De psychiatrische woningen in het woonvolume kunnen bovendien makkelijk worden omgevormd tot ‘gewone’ woningen”, zegt Huijten. “Als de behoefte aan psychiatrische woningen verandert kunnen de woningen door de woningcorporatie makkelijk worden aangepast.”

Toekomst
Huijten verwacht dat in de toekomst meer een netwerk van zorg zal ontstaan. “In de wijken komen overal zorgsteunpunten, voor de kleinere ingrepen, en de huidige ziekenhuizen zullen specialistischer worden”, licht hij toe. “Belangrijk hierbij is dat deze zorgpunten bij OV-knooppunten zitten, zodat ze goed bereikbaar zijn.”

Verder verwacht hij dat alle woningen flexibel worden, zodat ze kunnen worden aangepast als er een zorgbehoefte ontstaat. Mensen met een zorgbehoefte kunnen dan in hun eigen woning blijven. Later kunnen de woningen weer terug worden veranderd, zoals in het project Zegerkwartier in Alphen aan de Rijn.

”Een belangrijke opgave voor de toekomst wordt dus: wat gaan we doen met de leegkomende verpleeg- en verzorgingshuizen en hoe maken we in de huidige wijken flexibele zorgwoningen”, besluit Huijten.

Trefwoorden

psychiatrie greiner van goor huijten architecten eric huijten

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	MVRDV en Mecanoo bij finalisten in architectuurcompetitie voor ‘landmark’ woensdag, 7 mei
3	Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana woensdag, 7 mei
4	Architectenweb organiseert Avond met De Zwarte Hond woensdag, 7 mei
5	De Hemelse Tuin van Studio Valkenier is een veelzijdige stadslandbouwboerderij donderdag, 8 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Vier nieuwe gemalen op Texel opgeleverd

16 juli 2019

Klaasje Zevenster Amstelveen herontwikkeld

13 oktober 2014

Terugblik op 10 interviews over ouderenzorg

15 november 2013

Architectenweb houdt Het Grote Zorgcongres

16 oktober 2013

Stadsboerderij wordt kerkelijk centrum

25 juni 2013

Vijf bureaus in race ontwerp theater

4 oktober 2006

Spijkenisse selecteert bureaus voor nieuw theater

21 januari 2008

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Hedwig Heinsman toont 3D-geprinte optoppingen tijdens Architectuurbiënnale Venetië

2 uur geleden

Gebouwen voorzien van een optopping uit 3D-geprint materiaal; kunstenaar en architect Hedwig Heinsman stelt het voor als een oplossing voor de urgente uitdagingen waarvoor steden zich gesteld zien.

Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties

4 uur geleden

Op bedrijventerrein Lage Weide, tussen het centrum en Leidsche Rijn, wil gemeente Utrecht een depot voor uiteenlopende collecties realiseren. DP6 architectuurstudio en De Unie Architecten ontwierpen een robuust, compact en energiezuinig gebouw.

EGM architecten weerspiegelt merkidentiteit The Magnum Ice Cream Company in interieur hoofdkantoor

Vandaag, 11:21

The Magnum Ice Cream Company, de verzelfstandigde voormalige ijsdivisie van Unilever, heeft een nieuw hoofdkantoor betrokken in de Amsterdamse Reguliersdwarsstraat.

Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd

Vandaag, 08:02

In de Rotterdamse wijk Pendrecht is het woongebouw Valckensteyn, met uitsluitend betaalbare huurwoningen, verrezen. Het gebouw is ontworpen door Powerhouse Company in opdracht van Woonstad Rotterdam.

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland: aanleg windmolens op land stokt

Vandaag, 12:03

Volgens de RVO is vorig jaar maar voor 127 megawatt aan windmolens bijgebouwd.

Sociale veiligheid TU Delft volgens peiling nog ver te zoeken

Gisteren, 17:20

Van de ruim vijfhonderd medewerkers die de vragenlijst invulden, zegt 43 procent in het afgelopen jaar grensoverschrijdend gedrag te hebben ervaren.

Nieuwe vertraging dreigt voor renovatie Binnenhof

Gisteren, 10:14

In een rapport over de verbouwing dat BBB-minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting) met de Tweede Kamer heeft gedeeld, staat een nieuw risico op vertraging door “spanning” tussen de planningen van aannemers en de totale planning.

Woningcorporaties dreigen met juridische stappen om kabinet aan afspraken te houden

8 mei, 4:20

Het bevriezen van de huren van sociale huurwoningen heeft grote gevolgen juist voor woningzoekenden en huurders, stelt vereniging voor woningcorporaties Aedes.