Kloosterkazerne Breda | Holland Casino
18 juni 2003
Verbouwing en restauratie van het Rijksmonument
Het nieuwe casino Breda is bijzonder omdat het wordt ingepast in een Rijksmonument. Dit gebouw heeft een vrij strenge U-vorm, met een open zijde naar het Chassé-theater (architect Herman Hertzberger) De hoofdopzet van het ontwerp bestaat uit de grote speelzaal onder een overkapping van de huidige binnenplaats. Daar omheen zijn in het bestaande gebouw verschillende andere functies gelegd zoals de ontvangstruimten, het high limit gebied, de brasserie en de personeelsafdelingen. Onder de grote speelzaal is een speelkelder gesitueerd voor speelautomaten. Deze ruimte dient als extra capaciteit voor de in de regel beter bezochte weekend dagen. De U-vorm is gesloten door een vierde vleugel. Ook de omvangrijke klimaatinstallaties van het casino zijn ondergebracht in deze ‘vierde zijde’ boven het oude theatercafé dat verplaatst is tot naast de brasserie van het casino. De centrale entree wordt gecombineerd met het theater, en is verbonden met een nieuwe ondergrondse parkeergarage (architect O.M.A.).
Architectonisch zijn een aantal aspecten belangrijk en interessant:
? De overkapping van de speelzaal, die met een glazen rand wordt losgehouden van het bestaande gebouw. Het binnenhof is daarbij geheel zichtbaar gebleven. ? Het invullen van het monument, waarbij de oorspronkelijke ruimte van de kerk is teruggebracht, deze ruimte is de First Time Visitors speelzaal waar speluitleg wordt gegeven.
De gevels zijn zo min mogelijk aangetast, markante detailleringen zijn zichtbaar en uitgespaard in het stucwerk. Ook zijn er nog historische schilderingen aanwezig waaronder twee engeltjes op de wand. ? De aansluiting met het Chassé theater, gezamenlijke entree. ? De sfeer van de speelzaal en de omliggende ruimten.
M+R interieurarchitecten heeft voor de volgende bouwkundige aanpassingen getekend:
? Indelingsplannen en uitwerkingen van de publiekstoiletten waaronder de gebogen wand met gouden glas mozaïek. ? De sparingen in de vloer rondom de centrale bar in de speelzaal zodat er een directe relatie ontstaat met de daaronder gelegen speelkelder. ? De positionering en hoofdvorm van de grote statietrap in de centrale speelzaal met ontsluiting van de omloop op de eerste verdieping. ? De positionering van twee openhaard schouwen, in de high limit area en de brasserie. ? Het receptie gebied en de entree van de centrale speelzaal, de omloop met rondom natuurstenen trappen. ? Indelingsplannen en uitwerkingen van de pantry’s in de speelzalen.
Het casino in de belevingseconomie
Voor het ontwerpen van een casino dient men zich zeer goed in te leven in de bedrijfsvoering, exploitatie maar ook de psychologische en sociologische omstandigheden voor het personeel en haar klanten. Volgens Bill Friedman (The Friedman International Standards of Casino Design) zijn er regels voor het ontwerpen van het casino interieur. Door deze regels in acht te nemen is het casino in staat de competitie voor te blijven. Echter zijn deze regels erg op de Amerikaanse situatie geschreven voor met name Las Vegas en Reno, twee ‘gamble’ steden bij uitstek. Nu kent Holland casino niet de competitie zoals in deze steden plaats heeft maar in de nabije toekomst zal de situatie voor casino’s in Nederland en Europa afhankelijk van de politieke beslissing misschien wel gaan veranderen. De competitie voor het casino in Nederland ligt nu nog in de keuze mogelijkheden die de consument heeft voor een avondje uit; buitenshuis dineren, het theater, de bioscoop, een concert, een sportwedstrijd, een avond dansen in een discotheek of naar de kroeg.
Veel van de voorzieningen voor een geslaagd avondje uit vind men in het Casino, buiten de speeltafels, roulette of kaartspelen en de speelautomaten zijn er ‘ à la carte ’ restaurants, multifunctionele zalen, bars en arrangementruimten. Een casino biedt een scala aan entertainment zoals ook optredens van artiesten. Dit alles in een warme uitnodigende en vooral veilige ambiance.
Beveiliging middels cameratoezicht voor toegangscontrole, registratie en het vastleggen en controleren van geldstromen is van primair belang. Voor de verlichting van de ruimten met name waar geldhandelingen plaatsvinden zoals bij speeltafels, kassa’s etc. is een nauw omschreven programma van eisen. Het is de taak van de ontwerper een aantrekkelijke, vriendelijke inrichting te ontwerpen met deze randvoorwaarden. Een casino is minimaal 13 uur per dag in gebruik en dit 363 dagen per jaar. Voor een werkbare situatie is duurzaamheid van de materialen, zoals tapijt, meubilair maar zeer zeker ook de verlichting en de lichtbronnen van essentieel belang. Voor het casino in Breda hebben we bijvoorbeeld speciale LED-verlichtingsarmaturen ontworpen voor het aanlichten van de speeltafels. Het voordeel van deze verlichting is het hoog aantal brand uren en het relatief lage energie verbruik. Deze eis hadden we overigens voor alle lichtbronnen die we toegepast hebben, zo is ook veel gebruik gemaakt van fiber-optics.
Feng Shui
Voor de inrichting van het Casino geldt dat de omgeving prettig en sfeervol aanvoelt en aansluit op de doelgroep. We hebben ons specifiek in de Feng Shui leer verdiept daar het casino veel Oosterse gasten kent en we geen basale fouten wilden maken. Daarom is het bijvoorbeeld niet raadzaam de kleur wit toe te passen (kleur van de dood), de kleuren van metaal (=geld) en van de natuur zijn daar in tegen wel wenselijk. De menselijke schaal is van belang, niet te hoge ruimte en grote open ruimten zoveel mogelijk vermijden. Het gebruik maken van spiegels heeft een positief effect en reflecteert de energiestroom.
Voor de speelzalen in de nieuwe gedeeltes hebben we de uitbundigheid van het casino in het interieur vertaald. Voor de doelgroep van 25 tot 40 jaar is de speelkelder uitgevoerd in felle kleuren, met een speciale lounge ruimte en trendy meubilair. In een gethematiseerde food corner zijn speciale snacks verkrijgbaar en een dansvloer is ook aanwezig. In de monumentale ruimten zoals de kapel, de refter en de proosdij hebben we de wanden voorzien van leemstuc, een natuurproduct passend in het monument. De plafonds met de houten balken zijn in gebroken wit stucwerk uitgevoerd. Dit laatste was mogelijk omdat het hier geen speelzalen betreft en voor de speelzalen wordt middels speciale verlichtingseffecten de plafonds gekleurd. Zo konden we het monumentale karakter van het gebouw behouden.
Interieurconcept
Voor de inrichting van het Casino hebben we het thema ‘het verleden, heden en toekomst’ ontwikkeld. Deze tijdlagen zijn terug te vinden in het interieur;
De toekomst - speelkelder voor de weekend bezoekers tot 40 jaar;
Het heden - de centrale speelzaal, Het hof van heden;
Het verleden - de speelzalen en publieksruimten in het monument;
Door deze tijd lagen was het mogelijk een totaal concept te ontwikkelen voor de diverse ruimten. De speelkelder is een kleurrijke ruimte met speciaal ontwikkeld vloer en wandtapijt in vele kleuren waarvan het patroon als een geheel is uitgevoerd, de ruimte krijgt hierdoor een oneindig karakter, ook zijn er lounge plekken en een geheel rode foodcorner met kleurrijke zitpoefjes. De centrale speelzaal is ingericht als een stapsplein met imposante sculpturen, bomen, een fontein en een dome met speelautomaten als Carrousel.
In het interieur van het verleden zijn al de nieuwe elementen zoals toiletten, pantry’s, wanden e.d. losgehouden van het monument, zodat de oorspronkelijke hoofdvorm van het gebouw zichtbaar blijft. Dit is terug te zien aan de doos in doos constructie van de pantry’s, de glasstroken tussen de historische wanden en de nieuwe wanden. De plafonds in het monument zijn allen afgewerkt in fijn schuurwerk en zijn de historische balken en detailleringen zoveel mogelijk onaangetast. Materiaaltoepassingen voor vloer afwerkingen betreffen eikenhouten vloerdelen en Belgisch hardsteen. Waar plafond en vloer niveaus zijn aangepast zijn indirecte lichtlijnen opgenomen. De historische kelder is weer toegankelijk gemaakt, het fundament van de kerk uit de 14e eeuw is middels glasstroken zichtbaar en in de kapel zijn enkele historische schilderingen aangetroffen waaronder twee engeltjes en enkele bloemen vazen.
fotograaf: Herman de Winter architect: Dirk Jan Postel (Kraaijvanger Urbis)