Bunkermuseum, swarsdoorsnede

Situatie bunker

Begane grond

Museumniveau

Doorsnede A

Doorsnede B

Afmetingen radar

Sweder Spanjer & Ramon Scharff ontwerpen uitbreiding Bunkermuseum Terschelling

5 juni, 16:46

Afgelopen weekeinde is de nieuwe permanente tentoonstelling van het Bunkermuseum Terschelling geopend. Dit was meteen het moment om het ontwerp voor een uitbreiding van het museum te presenteren. De architecten Sweder Spanjer en Ramon Scharff maakten het ontwerp voor een ondergrondse bunker die onderdak moet gaan bieden aan een bijzondere radarschotel.

In de Tweede Wereldoorlog bouwde het Duitse leger op Terschelling de Tiger-stelling: een bunkercomplex van zo’n zeven hectare in de bosrijke duinen bij het dorp West-Terschelling. Met behulp van radarsystemen hield de bezetter vanuit het complex het luchtruim boven Nederland in de gaten. Op de hoogste duinen stonden twee radars.

Terugkeer van de radar
Na de oorlog zijn de radars nog een tijdje zichtbaar geweest, maar in de loop der tijd werden ze verwijderd. Nu moet er één terugkeren. In Franeker wordt momenteel een Würzburgradar gerestaureerd, een type zoals destijds ingezet bij de Tigerstellung. Als deze radar naar het Bunkermuseum komt, zal hij niet zoals in de jaren veertig van verre op het duin te zien zijn; gekozen is voor een ingetogen, ondergrondse plek.

Verschillende locaties en posities zijn onderzocht zoals bovenop, naast of geïntegreerd in het bestaande bezoekerscentrum, vertellen de architecten Sweder Spanjer en Ramon Scharff. Al die plekken bleken echter een te nadrukkelijk beeld in de huidige situatie te geven. Bovendien stelt het zoute zeeklimaat hoge eisen aan de conservering van de radar.

Deze overwegingen, gecombineerd met de wens om de radar als verrassend onderdeel van het museumbezoek te presenteren, leidden tot het ontwerp van een nieuwe, ondergrondse bunker. Die keuze past ook bij de oorspronkelijke ruimtelijke opzet van de Tigerstellung; ze bestond uit een ensemble van monofunctionele bunkers, gegroepeerd volgens hun samenhangende functies, vertellen Spanjer en Scharff.

Een nieuwe bunker in het landschap
Via een Corten-stalen toegangselement in het duinlandschap dalen bezoekers af naar de nieuwe, betonnen bunker. Vanaf een balkon krijgen ze een eerste blik op de radar. De route leidt rondom het object verder naar beneden, waarbij verschillende perspectieven op het imposante apparaat ontstaan. In de koepel verklaren projecties de werking en geschiedenis van de radar. De nieuwe bunker wordt bovendien ondergronds verbonden met de bestaande commandobunker Bertha.

In het omliggende landschap is slechts een glimp van de radar te zien, namelijk via een rond ‘kijkgat’ dat bezoekers nieuwsgierig moet maken, leggen de architecten uit.

Tigerstellung
De Tigerstellung op Terschelling vormde een belangrijk onderdeel van de Atlantikwall in het Waddengebied. Het complex bestond uit ongeveer honderd bunkers, met de tweelaagse commandobunker Bertha als zenuwcentrum. Hier coördineerde de Luftwaffe de luchtverdediging boven een groot deel van de Noordzee.

Van de oorspronkelijke bunkers zijn er nog 85 bewaard gebleven, waarvan een deel nu is te bezoeken. De Tigerstellung geldt als een van de best bewaarde Duitse verdedigingswerken in Nederland.

De opening van de nieuwe vaste tentoonstelling in het Bunkermuseum Terschelling, afgelopen weekeinde, viel samen met de viering van 80 jaar bevrijding. Het eiland werd op 30 mei 1945 bevrijd.

Trefwoorden

ramon scharff radar atlantikwall sweder spanjer tweede wereldoorlog ramon scharff architects west-terschelling museum terschelling bunker bunkermuseum

1	NSC wil toch bevriezing huren, ondanks annulering door minister woensdag, 4 juni
2	MVRDV ontwerpt woontoren met palet aan kubusvormige buitenruimten donderdag, 5 juni
3	Ruim zestig architectenbureaus ondertekenen commitment biobased bouwen dinsdag, 3 juni
4	Het Binnenhof – nieuwe publieksentree is tegelijkertijd verwelkomend en veilig maandag, 2 juni
5	Kinderopvang Mowgli in Vught is als een reeks avontuurlijke boomhutten woensdag, 4 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Gebouwen Nationaal Holocaustmuseum laten geschiedenis spreken

6 maart 2024

Herinneringscentrum Kamp Westerbork denkt over uitbreiding

12 mei 2022

Video + extra foto's: Holocaust Namenmonument

20 september 2021

Nieuw museum voor Nationaal Monument Kamp Amersfoort

4 mei 2021

Vernieuwd en uitgebreid Nationaal Museum Kamp Vught geopend

5 december 2019

Subsidie voor Alantikwall in het Waddengebied

11 april 2016

Muur van Mussert officieel rijksmonument

1 oktober 2018

Wordt Muur van Mussert een Bedenkingscentrum?

21 februari 2018

Voormalige SS-sporthal overgedragen aan erfgoedorganisatie BOEi

4 mei 2022

Glazen overkapping voor commandantswoning

3 februari 2015

Britse prijs voor Bunker 599

4 december 2013

Team van OKRA herstelt deportatiestation Bobigny als herdenkingslandschap

20 juli 2023

Museum van afwezigheid in Mechelen

8 juli 2013

Van Rijn opent gerestaureerde barak Kamp Vught

15 november 2013

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Rotterdam Architectuurprijs 2025 voor Hart van Katendrecht en Milieupark + De HER

6 juni, 5:30

Vrijdag zijn de winnaars van de Rotterdam Architectuurprijs 2025 bekendgemaakt.

Nationaal Holocaustmuseum uitgeroepen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar 2025

5 juni, 9:00

De publieksprijs ging naar het Kantoor vol Afval in Katwijk, terwijl de jury nog een aanmoedigingsprijs uitreikte aan twee woongebouwen in Hattem.

MVRDV ontwerpt woontoren met palet aan kubusvormige buitenruimten

5 juni, 12:26

Kubussen als uitkragende loggia’s, erkers en balkons bieden de bewoners een wijds uitzicht over het centrum van de Taiwanese hoofdstad Taipei en de bergen van het Yangmingshan National Park.

Boek over vergeten architect van de Nieuwe Haagse School

4 juni, 5:17

Hoewel een aantal van zijn ontwerpen een monumentenstatus hebben, geniet de Haagse architect Frans Lourijsen (1889-1934) geen grote bekendheid. Auteur Peter van Dam schreef een kloeke monografie over de architect.

Sweco neemt Nederlands ingenieursbedrijf in slimme gebouwbeveiliging over

5 juni, 2:49

Sweco heeft een overeenkomst getekend voor de overname van Brain of Buildings.

Organisaties dagen gemeenten uit: maak de stad insectvriendelijk

5 juni, 10:15

Steden bieden volop kansen om afnemende insectenpopulaties weer te laten groeien, maar die blijven vooralsnog “grotendeels onbenut”.

Rechter vernietigt natuurvergunning Schiphol

5 juni, 9:35

Volgens de rechter is de vergunning 'niet met de vereiste zorgvuldigheid voorbereid en niet voldoende gemotiveerd’.

NSC wil toch bevriezing huren, ondanks annulering door minister

4 juni, 3:16

NSC wil nog steeds dat de sociale huren twee jaar worden bevroren, zoals is afgesproken in de voorjaarsnota.

WRK architecten benoemt Matteo Bettoni tot associate architect

3 juni, 5:15

Bettoni’s kwaliteiten op vlakken zoals technologische innovatie, BIM en biobased bouwen, bieden kansen voor de toekomst, stelt de organisatie.

Mona Keijzer trekt huurbevriezing in

3 juni, 4:25

Dat besluit nam de minister “op basis van het advies van de Raad van State, de politieke ontwikkelingen en om rust en voortgang te brengen in de volkshuisvesting”. Aedes en woningcorporaties schrappen de rechtszaak over de huurbevriezing.

Ga naar het nieuws-archief