Wordt Muur van Mussert een Bedenkingscentrum?

21 februari 2018, 11:37

Het kan verrassend lopen. Eerst wordt de ‘Muur van Mussert’ in Lunteren met sloop bedreigd, een aantal maanden later ligt er een voorstel voor een ‘Bedenkingscentrum’ met de muur als belangrijk element. Rick Abelen, student aan de TU Eindhoven, is winnaar van een prijsvraag rond ideeën over een mogelijke toekomst voor de beladen plek.

Het Bedenkingscentrum Lunteren is de winnende inzending van Rick Abelen voor een wedstrijd die de Wetenschapswinkel van Wageningen Universiteit en Researchcentrum uitschreef. De besmette muur en een deel van de trappen zijn de enige overblijfselen van de Goudsberg, een complex dat de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) tussen 1936 en 1945 gebruikte voor haar partijbijeenkomsten. Vanaf de muur sprak NSB-leider Anton Mussert de leden toe; er was ruimte voor zo’n 20.000 toehoorders.

Abelen stelt voor om met de overblijfselen een nationaal educatiecentrum te maken. Leerlingen van lagere en middelbare scholen leren er over de duistere kant van Nederland rond de Tweede Wereldoorlog. Het centrum omvat een museum, een auditorium en een ruimte voor lezingen en debatten.

Ondergronds
De ‘Muur van Mussert’ blijft in Abelens plan het belangrijkste element in de compositie. Een deel van de muur krijgt een functionele betekenis, aldus de student. Op enige afstand van de muur voegt hij een cilindervormig volume toe, dat dienst doet als duidelijke entree en ontvangstruimte van het centrum.

In de cilinder voert een spiltrap de bezoekers naar een ondergronds gesitueerd auditorium, dat zich bevindt onder trappartijen van de muur. Aan het auditorium grenst een ruimte voor tijdelijke exposities. Die kunnen worden gerelateerd “aan actuele samenlevingsvraagstukken, zoals de omgang met diversiteit of eigentijdse vormen van verraad”, aldus Abelen.

Zwart
Vanuit de expositieruimte, gesitueerd onder de muur, stijgt de bezoeker naar het museum. Volgens de student maakt de dimensionering van de muur het mogelijk hierin een museum te realiseren. De stenen muur wordt aan de binnenzijde zwart gekeimd als achtergrond voor stukken die de donkere bladzijden van onze geschiedenis representeren.

Via het museum komen de bezoekers buiten, op het bordes. Vanaf daar kunnen ze de wandeling vervolgen in de richting van het Lunterensche Buurtbosch en uitkijktoren De Koepel. Volgens Abelen kan door de nieuwe compositie van het Bedenkingscentrum de plek moeilijk een toevluchtsoord voor neonazi’s of andere kwaadwillenden worden.

De ideeënwedstrijd werd vorig jaar uitgeschreven door de Wetenschapswinkel van Wageningen Universiteit en Researchcentrum in opdracht van Stichting Erfgoed Ede. Zestien plannen haalden de eindronde, waarna de inzending van Abelen de uiteindelijk winnaar werd. De jury noemde zijn plan “vernieuwend en gedurfd.” Volgens hun verklaring toont het plan “de sfeer van bedruktheid”.

Slopen of behouden
In het najaar van 2017 liet Roderick Zoons, eigenaar van camping De Goudsberg, de gemeente Ede weten de 'Muur van Mussert' te willen slopen. De camping moest worden opgeknapt, maar de muur stond in de weg. Terwijl er steeds meer stemmen klonken die de muur wilden behouden, wezen de gemeente en het Rijk naar elkaar om het beladen erfgoed met een monumentenstatus van sloop te redden.

Er is nog geen beslissing genomen over behoud van het vervallen complex. Mocht het behouden blijven, dan ligt er nu een plan voor een bestemming van de overblijfselen; volgens de jury kunnen ook elementen uit andere inzendingen worden gebruikt.

Trefwoorden

rick abelen muur van mussert lunteren monument bedenkingscentrum

1	Houthybride woongebouw langs de A8 in Zaandam opgeleverd dinsdag, 11 november
2	WillemsenU zinkt villa af in landschap dinsdag, 11 november
3	MVRDV ontwerpt bolvormig sportcomplex in Albanese hoofdstad Tirana maandag, 10 november
4	Woongebouw voor gezinnen biedt ruime corridor en gekoppelde terrassen met glijbaan woensdag, 12 november
5	Groningers kiezen nieuwe invulling voor plek gesloopte parkeergarage in stadscentrum dinsdag, 11 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Kapel als kunstwerk voor bezinning op onze relatie met natuur

5 april 2023

Sweder Spanjer & Ramon Scharff ontwerpen uitbreiding Bunkermuseum Terschelling

5 juni

Muur van Mussert beschermen als monument of niet?

24 november 2017

Wie redt de 'Muur van Mussert'

7 november 2017

Muur van Mussert krijgt status rijksmonument

27 februari 2018

Muur van Mussert officieel rijksmonument

1 oktober 2018

Winnaars Design Contest BinnenhofInsideOut bekend

25 oktober 2018

Archetypisch huis biedt zicht op weinig toegankelijke natuur

12 augustus 2020

Rick Abelen wint prijsvraag Woonidee Venray

8 januari 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nominaties Zuiderkerkprijs en Geurt Brinkgreve Bokaal 2025 bekend

Gisteren, 12:17

Voor de eerstgenoemde woningbouwprijs van de gemeente Amsterdam zijn tien projecten genomineerd, de bokaal voor het beste initiatief op het gebied van herontwikkeling, transformatie of renovatie leverde zeven nominaties op.

'Architecten kunnen kwaliteit waarborgen bij splitsen en opdelen rijtjeshuizen'

Gisteren, 11:14

Om het splitsen en opdelen van rijtjeswoningen van de grond te krijgen, dienen het Rijk en gemeenten de regie te nemen. Architecten kunnen hierbij worden ingeschakeld voor de waarborging van de kwaliteit, aldus een vrijdag verschenen rapport.

MVRDV en Buro Happold ontwerpen nieuw theater in Veenendaal

Gisteren, 10:23

Voor de vernieuwing van Theater De Lampegiet zijn vijf schetsontwerpen gemaakt. Zowel de inwoners van de stad als de jury hebben daarbij voor het ontwerp van MVRDV en Buro Happold gekozen.

Benthem Crouwel Architects plaatst slotstuk in Paleiskwartier van Den Bosch

13 november, 5:00

Benthem Crouwel Architects heeft het stadsblok Palazzo in het Paleiskwartier van Den Bosch opgeleverd

Zuid-Holland verhoogt budget voor restauratie rijksmonumenten

Gisteren, 14:08

De provincie Zuid-Holland verhoogt het budget voor de restauratie van rijksmonumenten structureel.

Rapport: natuur kan helpen beschermen tegen stijgende zeespiegel

Gisteren, 09:24

Natuurlijke oplossingen zoals ruim baan geven aan gebieden met eb en vloed kunnen helpen de Nederlandse kustlijn te beschermen tegen de stijgende zeespiegel.

Deltacommissaris: ga nu al in gesprek over toekomst waterbeheer

13 november, 4:03

Nederland moet nu al kijken welke randvoorwaarden nodig zijn om grote waterbeschermingsprogramma's zoals de Deltawerken in de komende jaren uit te voeren.

Gemeentebestuur wil Brabants dorp Moerdijk laten verdwijnen

13 november, 10:23

Het dorp Moerdijk in Noord-Brabant moet verdwijnen om plaats te maken voor uitbreiding van het bestaande haven- en industrieterrein in die plaats.

Iets minder mensen vertrekken uit de Randstad dan in eerdere jaren

12 november, 10:00

Onder andere omdat er in de Randstad meer kinderen worden geboren, groeit de bevolking daar sneller dan in de gebieden eromheen. Netto vertrokken er afgelopen jaar 14.000 mensen.

Woningen en park op plek van rangeerterrein bij Rotterdamse Kuip

12 november, 9:30

Een rangeerterrein voor treinen tegenover stadion De Kuip in Rotterdam verdwijnt. Op de plek worden woningen en een nieuw station gebouwd. Bovendien moet een park naast het spoor worden uitgebreid.

Ga naar het nieuws-archief