Wordt Muur van Mussert een Bedenkingscentrum?

21 februari 2018, 11:37

Het kan verrassend lopen. Eerst wordt de ‘Muur van Mussert’ in Lunteren met sloop bedreigd, een aantal maanden later ligt er een voorstel voor een ‘Bedenkingscentrum’ met de muur als belangrijk element. Rick Abelen, student aan de TU Eindhoven, is winnaar van een prijsvraag rond ideeën over een mogelijke toekomst voor de beladen plek.

Het Bedenkingscentrum Lunteren is de winnende inzending van Rick Abelen voor een wedstrijd die de Wetenschapswinkel van Wageningen Universiteit en Researchcentrum uitschreef. De besmette muur en een deel van de trappen zijn de enige overblijfselen van de Goudsberg, een complex dat de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) tussen 1936 en 1945 gebruikte voor haar partijbijeenkomsten. Vanaf de muur sprak NSB-leider Anton Mussert de leden toe; er was ruimte voor zo’n 20.000 toehoorders.

Abelen stelt voor om met de overblijfselen een nationaal educatiecentrum te maken. Leerlingen van lagere en middelbare scholen leren er over de duistere kant van Nederland rond de Tweede Wereldoorlog. Het centrum omvat een museum, een auditorium en een ruimte voor lezingen en debatten.

Ondergronds
De ‘Muur van Mussert’ blijft in Abelens plan het belangrijkste element in de compositie. Een deel van de muur krijgt een functionele betekenis, aldus de student. Op enige afstand van de muur voegt hij een cilindervormig volume toe, dat dienst doet als duidelijke entree en ontvangstruimte van het centrum.

In de cilinder voert een spiltrap de bezoekers naar een ondergronds gesitueerd auditorium, dat zich bevindt onder trappartijen van de muur. Aan het auditorium grenst een ruimte voor tijdelijke exposities. Die kunnen worden gerelateerd “aan actuele samenlevingsvraagstukken, zoals de omgang met diversiteit of eigentijdse vormen van verraad”, aldus Abelen.

Zwart
Vanuit de expositieruimte, gesitueerd onder de muur, stijgt de bezoeker naar het museum. Volgens de student maakt de dimensionering van de muur het mogelijk hierin een museum te realiseren. De stenen muur wordt aan de binnenzijde zwart gekeimd als achtergrond voor stukken die de donkere bladzijden van onze geschiedenis representeren.

Via het museum komen de bezoekers buiten, op het bordes. Vanaf daar kunnen ze de wandeling vervolgen in de richting van het Lunterensche Buurtbosch en uitkijktoren De Koepel. Volgens Abelen kan door de nieuwe compositie van het Bedenkingscentrum de plek moeilijk een toevluchtsoord voor neonazi’s of andere kwaadwillenden worden.

De ideeënwedstrijd werd vorig jaar uitgeschreven door de Wetenschapswinkel van Wageningen Universiteit en Researchcentrum in opdracht van Stichting Erfgoed Ede. Zestien plannen haalden de eindronde, waarna de inzending van Abelen de uiteindelijk winnaar werd. De jury noemde zijn plan “vernieuwend en gedurfd.” Volgens hun verklaring toont het plan “de sfeer van bedruktheid”.

Slopen of behouden
In het najaar van 2017 liet Roderick Zoons, eigenaar van camping De Goudsberg, de gemeente Ede weten de 'Muur van Mussert' te willen slopen. De camping moest worden opgeknapt, maar de muur stond in de weg. Terwijl er steeds meer stemmen klonken die de muur wilden behouden, wezen de gemeente en het Rijk naar elkaar om het beladen erfgoed met een monumentenstatus van sloop te redden.

Er is nog geen beslissing genomen over behoud van het vervallen complex. Mocht het behouden blijven, dan ligt er nu een plan voor een bestemming van de overblijfselen; volgens de jury kunnen ook elementen uit andere inzendingen worden gebruikt.

Trefwoorden

rick abelen muur van mussert lunteren monument bedenkingscentrum

1	Den Bosch 'pauzeert' aanbesteding voor ontwerp gebiedsontwikkeling Citadelpoort maandag, 17 november
2	Expositie in Kunsthal belicht eerdere toeristische periode Rotterdam dinsdag, 18 november
3	Zelfsluitende Vlotterkering in Steyl vormt tevens 'balkon aan de Maas' dinsdag, 18 november
4	Het streven naar nieuw is ouderwets donderdag, 20 november
5	Kleurrijk atrium vormt hart van nieuw internationaal hoofdkantoor NXP maandag, 17 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Kapel als kunstwerk voor bezinning op onze relatie met natuur

5 april 2023

Sweder Spanjer & Ramon Scharff ontwerpen uitbreiding Bunkermuseum Terschelling

5 juni

Muur van Mussert beschermen als monument of niet?

24 november 2017

Wie redt de 'Muur van Mussert'

7 november 2017

Muur van Mussert krijgt status rijksmonument

27 februari 2018

Muur van Mussert officieel rijksmonument

1 oktober 2018

Winnaars Design Contest BinnenhofInsideOut bekend

25 oktober 2018

Archetypisch huis biedt zicht op weinig toegankelijke natuur

12 augustus 2020

Rick Abelen wint prijsvraag Woonidee Venray

8 januari 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Studio for New Realities brengt binnenspel Plaswijckpark onder gevouwen dak

21 november, 2:00

Het Plaswijckpark in het noorden van Rotterdam biedt voor kinderen allerlei mogelijkheden om buiten te spelen. Voor dagen met minder goed weer is er nu een tweede paviljoen gerealiseerd met mogelijkheden om binnen te spelen.

Space&Matter ontwerpt ingetogen houten paviljoen voor BSO in Zeist

21 november, 9:30

Aan de rand van het dorpscentrum van Zeist, in een door woningen omzoomd binnengebied, ontwerpt Space&Matter een nieuwe buitenschoolse opvang (BSO) en gymzaal.

MoederscheimMoonen Architects benoemt vijf associates

21 november, 9:00

Om de basis van het groeiende bureau richting de toekomst te versterken heeft het nu vijf associates benoemd: Aldo Trim, Boy Hoffs, Maarten de Roij, Mike Pennings en Romano van den Dool.

ECHO Urban Design en RoosRos Architecten winnen tender Machinewerf Vlissingen

20 november, 4:30

ECHO Urban Design en RoosRos Architecten zijn samen met partners Leyten, Fullhouse, depart en Steenvlinder door de gemeente Vlissingen geselecteerd als winnende partner voor de ontwikkeling van locatie de Machinewerf in het Scheldekwartier.

Vervoersregio's Rotterdam, Den Haag en Amsterdam willen miljard extra voor OV

21 november, 11:29

Volgens burgemeester Jan van Zanen van Den Haag is 500 miljoen euro extra nodig "om niet achteruit te gaan door indexering en bezuinigingen". En nog eens 500 miljoen euro is nodig "om het OV mee te laten groeien met het aantal inwoners.

Mogelijke proef zelfrijdende pendelbussen tussen station Hoofddorp en Schiphol Trade Park

20 november, 2:15

De provincie Noord-Holland onderzoekt of het zelfrijdende pendelbussen zonder chauffeur kan laten rijden in de buurt van Schiphol. Als dit qua veiligheid en techniek haalbaar is, wil de provincie in 2027 een proef starten.

Fietsflat bij Amsterdam Centraal wordt na 25 jaar gesloopt

20 november, 1:45

Voor de door VMX Architects ontworpen fietsenstalling is geen nieuwe plek gevonden. Daarom wordt de 'fietsflat' nu gesloopt.

Maastricht grootste stijger op lijst van beste steden om te wonen

20 november, 1:15

Op de ranglijst van de Atlas voor Gemeenten steeg Maastricht de afgelopen tien jaar van de 40e naar de 34e plek. Amsterdam staat stevig op de 1e plek van de lijst.

Minder infraprojecten gaan door na bezuinigingen Prinsjesdag

20 november, 10:40

Minder infrastructuurprojecten kunnen doorgaan door bezuinigingen die met Prinsjesdag zijn doorgevoerd. Dat staat in antwoorden op Kamervragen over de begroting van het Mobiliteitsfonds.

Om malafide grondspeculatie tegen te gaan, overweegt het kabinet een bedenktijd voor kopers van grond

20 november, 9:00

Grondhandelaren splitsen landbouwgrond vaker op in kleine stukjes en verkopen die dan door aan particulieren. De kopers kunnen dan ten onrechte denken dat de gemeente op de grond wil bouwen, terwijl dat niet zo is.

Ga naar het nieuws-archief