Wordt Muur van Mussert een Bedenkingscentrum?

21 februari 2018, 11:37

Het kan verrassend lopen. Eerst wordt de ‘Muur van Mussert’ in Lunteren met sloop bedreigd, een aantal maanden later ligt er een voorstel voor een ‘Bedenkingscentrum’ met de muur als belangrijk element. Rick Abelen, student aan de TU Eindhoven, is winnaar van een prijsvraag rond ideeën over een mogelijke toekomst voor de beladen plek.

Het Bedenkingscentrum Lunteren is de winnende inzending van Rick Abelen voor een wedstrijd die de Wetenschapswinkel van Wageningen Universiteit en Researchcentrum uitschreef. De besmette muur en een deel van de trappen zijn de enige overblijfselen van de Goudsberg, een complex dat de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) tussen 1936 en 1945 gebruikte voor haar partijbijeenkomsten. Vanaf de muur sprak NSB-leider Anton Mussert de leden toe; er was ruimte voor zo’n 20.000 toehoorders.

Abelen stelt voor om met de overblijfselen een nationaal educatiecentrum te maken. Leerlingen van lagere en middelbare scholen leren er over de duistere kant van Nederland rond de Tweede Wereldoorlog. Het centrum omvat een museum, een auditorium en een ruimte voor lezingen en debatten.

Ondergronds
De ‘Muur van Mussert’ blijft in Abelens plan het belangrijkste element in de compositie. Een deel van de muur krijgt een functionele betekenis, aldus de student. Op enige afstand van de muur voegt hij een cilindervormig volume toe, dat dienst doet als duidelijke entree en ontvangstruimte van het centrum.

In de cilinder voert een spiltrap de bezoekers naar een ondergronds gesitueerd auditorium, dat zich bevindt onder trappartijen van de muur. Aan het auditorium grenst een ruimte voor tijdelijke exposities. Die kunnen worden gerelateerd “aan actuele samenlevingsvraagstukken, zoals de omgang met diversiteit of eigentijdse vormen van verraad”, aldus Abelen.

Zwart
Vanuit de expositieruimte, gesitueerd onder de muur, stijgt de bezoeker naar het museum. Volgens de student maakt de dimensionering van de muur het mogelijk hierin een museum te realiseren. De stenen muur wordt aan de binnenzijde zwart gekeimd als achtergrond voor stukken die de donkere bladzijden van onze geschiedenis representeren.

Via het museum komen de bezoekers buiten, op het bordes. Vanaf daar kunnen ze de wandeling vervolgen in de richting van het Lunterensche Buurtbosch en uitkijktoren De Koepel. Volgens Abelen kan door de nieuwe compositie van het Bedenkingscentrum de plek moeilijk een toevluchtsoord voor neonazi’s of andere kwaadwillenden worden.

De ideeënwedstrijd werd vorig jaar uitgeschreven door de Wetenschapswinkel van Wageningen Universiteit en Researchcentrum in opdracht van Stichting Erfgoed Ede. Zestien plannen haalden de eindronde, waarna de inzending van Abelen de uiteindelijk winnaar werd. De jury noemde zijn plan “vernieuwend en gedurfd.” Volgens hun verklaring toont het plan “de sfeer van bedruktheid”.

Slopen of behouden
In het najaar van 2017 liet Roderick Zoons, eigenaar van camping De Goudsberg, de gemeente Ede weten de 'Muur van Mussert' te willen slopen. De camping moest worden opgeknapt, maar de muur stond in de weg. Terwijl er steeds meer stemmen klonken die de muur wilden behouden, wezen de gemeente en het Rijk naar elkaar om het beladen erfgoed met een monumentenstatus van sloop te redden.

Er is nog geen beslissing genomen over behoud van het vervallen complex. Mocht het behouden blijven, dan ligt er nu een plan voor een bestemming van de overblijfselen; volgens de jury kunnen ook elementen uit andere inzendingen worden gebruikt.

Trefwoorden

rick abelen muur van mussert lunteren monument bedenkingscentrum

1	Bouw van groot klimcentrum in Nieuwegein gaat starten dinsdag, 18 maart
2	Vernieuwde toekomstvisie Paleis Soestdijk en landgoed gepresenteerd woensdag, 19 maart
3	Wooncomplex in zilver en goud voor Rotterdamse Wilhelminapier maandag, 24 maart
4	Bouw van Schoemaker Toren in Delft gestart maandag, 24 maart
5	MVRDV's Portlantis geeft bezoekers nieuwe perspectieven op de Rotterdamse haven donderdag, 20 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

Kapel als kunstwerk voor bezinning op onze relatie met natuur

5 april 2023

Muur van Mussert beschermen als monument of niet?

24 november 2017

Wie redt de 'Muur van Mussert'

7 november 2017

Muur van Mussert krijgt status rijksmonument

27 februari 2018

Muur van Mussert officieel rijksmonument

1 oktober 2018

Winnaars Design Contest BinnenhofInsideOut bekend

25 oktober 2018

Archetypisch huis biedt zicht op weinig toegankelijke natuur

12 augustus 2020

Rick Abelen wint prijsvraag Woonidee Venray

8 januari 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Wooncomplex in zilver en goud voor Rotterdamse Wilhelminapier

Gisteren, 11:44

Op de Wilhelminapier in Rotterdam kan de bouw starten van wooncomplex De Sax; de omgevingsvergunning is eerder deze maand onherroepelijk geworden. De Sax is een ontwerp van MVRDV.

Bouw van Schoemaker Toren in Delft gestart

Gisteren, 09:00

Bij de prominentste ingang tot de nieuwe wijk Schoemaker Plantage komt een woontoren naar ontwerp van BAM Advies & Engineering.

Video: gesprek met Hans van der Heijden over het woonpalazzo

21 maart, 9:00

Bij de presentatie van het boek ‘Het Woonpalazzo’ eerder deze maand ging de auteur, architect Hans van der Heijden (Bureau voor Duurzaam Stadsontwerp), erover in gesprek met hoofdredacteur Michiel van Raaij (Architectenweb).

Eerste houten kolom geplaatst voor bijzonder duurzaam rijkskantoor

20 maart, 4:27

Het nieuwe Rijkskantoor Mandemaat 3 krijgt een flexibel indeelbaar casco, als basis van een zo circulair en biobased mogelijk gebouw. Rudy Uytenhaak + Partners Architecten en Baljon Landschapsarchitecten ontwierpen het gebouw en bijhorende landschap.

Parijs stemt voor autovrij maken van 500 straten

Gisteren, 10:30

Parijzenaars hebben er in een referendum voor gestemd om vijfhonderd straten in de stad af te sluiten voor auto’s. Slechts 4% van de stemgerechtigden bracht een stem uit.

Eurocommissaris bepleit bescherming goede landbouwgrond

Gisteren, 09:41

Eurocommissaris Christophe Hansen zei tijdens de landbouwtop in Zeeland dat het voor de voedselveiligheid van groot belang is dat er voldoende grond voor de landbouw beschikbaar blijft.

Rotterdamse raad verdeeld over groeiplan luchthaven

21 maart, 9:00

In de Rotterdamse raad is grote verdeeldheid over een groeiplan voor Rotterdam The Hague Airport. De luchthaven wil ruim 1 miljoen extra passagiers per jaar gaan vervoeren.