WillemsenU – Huis onder de Grond

KAAN Architecten – Paleis Het Loo

Vakwerk Architecten – De Zon

Studentenonderzoek Charlotte Kat

Studentenontwerp Floortje Arnts

Dutch Daylight Award 2024 naar Huis onder de Grond en Paleis Het Loo

24 oktober 2024, 12:22

Woensdagmiddag zijn in Haags Hoog, in de kas bovenop een voormalig kantoorgebouw midden in Den Haag, de winnaars bekendgemaakt van de Dutch Daylight Award 2024. In de categorie < 1000 m² ging de prijs naar Huis onder de Grond, ontworpen door WillemsenU. In dezelfde categorie was er een eervolle vermelding voor De Zon, ontworpen door Vakwerk Architecten. In de categorie > 1000 m² ging de prijs naar Paleis Het Loo, ontworpen door KAAN Architecten. Naast deze projectprijzen werden voor het eerst ook twee studentenprijzen uitgereikt.

Het leven op aarde begint met daglicht. Maar door de opkomst van kunstlicht staat daglicht in het ontwerp van gebouwen niet altijd meer even centraal. Stichting Dutch Daylight agendeert de waarde van daglicht in architectuur en vierde dit jaar haar twintigjarig jubileum. Woensdagmiddag reikte de stichting opnieuw haar tweejaarlijkse prijs uit. Met de prijs wil het een podium geven aan de beste integraties van daglicht in de gebouwde omgeving.

Uit de negen nominaties voor de projectprijzen zijn door een brede, multidisciplinaire jury twee winnaars en een eervolle vermelding geselecteerd. Uit de zes nominaties voor de studentenprijzen zijn twee winnaars gekozen. Tijdens de feestelijke bijeenkomst in Haags Hoog maakte Lars Courage, juryvoorzitter en medeoprichter van Courage Architecten, de winnaars bekend. Hieronder integraal de overwegingen van de jury.

Winnaar in de categorie < 1000 m²

Huis onder de Grond
WillemsenU

Er zijn van die momenten dat alle juryleden stilvallen. Dan weet je dat je een bijzonder project en een potentiële winnaar te pakken hebt. Het begon bij de afwezigheid van het huis… het was er natuurlijk wel, maar in eerste instantie niet te ontwaren in het glooiende landschap. Via een slingerende route bereikten we een opening in een heuvel die afgesloten was met een Cor-Ten stalen plaat. Op dat moment hadden we nog steeds geen flauw benul van wat ons binnen te wachten stond.

De deur opende en vol verwondering, gevolgd door de nodige ohhh’s en ahhh’s, trad de jury in een werkelijk prachtige daglichtbelevenis. Zicht en licht zijn hier zo ongelofelijk goed in harmonie gebracht dat we haast vergeten de volledige woning te ontdekken.

De entree met letterlijk open keuken en eethoek liggen op het maaiveld en grenzen aan prachtige natuur, gevolgd door een souterrain waar de woonkamer, slaapkamer en badkamer gesitueerd zijn, wederom met een prachtige verdiepte tuin, gevolgd door de op ‘min 2’ gelegen kelder, dienstdoende als gastenslaapkamer.

De wijze waarop projectarchitect Marrit Winkeler van WillemsenU in staat geweest is in deze ‘onderaardse’ niveaus daglicht op een inspirerende en jaloersmakende wijze te laten doordringen dwong bij de gehele jury direct maximaal respect af. Hier wordt op onnavolgbare wijze getoond dat ‘less’ absoluut ‘more’ is. Daglicht door gevels onder maaiveld, smalle daklichtspleten en daklichten via de lift, langs gebogen wanden, spleten in vloeren, door glazen trappen maximaal in alle vertrekken te laten doordringen, maakt dit project met recht de winnaar van de Dutch Daylight Award 2024 in de categorie < 1000 m².

https://vimeo.com/1022820761

Winnaar in de categorie > 1000 m²

Paleis Het Loo
KAAN Architecten

Wat op het voorplein een rimpeling is in de waterspiegel, is beneden een dynamisch spel van licht. Vooral als de zon doorbreekt, komt de ondergrondse passage tot leven. De vloeren en wanden beginnen dan zachtjes of sneller te rimpelen en te golven. De combinatie van waterspiegel en passage eronder maken het tot een haast magische plek.

Hier is KAAN Architecten erin geslaagd om niet alleen op stijlvolle wijze een groot programma ondergronds in te passen, maar ook een soort belevingsmachine of kunstwerk te realiseren voor daglicht en haar relatie tot water en materialen. Hier is bouwkunde echt bouwkunst geworden.

En dat terwijl bovengronds het beeld van het oude paleis volledig intact is gebleven. Het gerenoveerde koninklijk paleis staat in zijn volle glorie aan het voorplein. Je moet goed kijken om te zien dat in de hoekgebouwen de vloeren zijn verwijderd, om de bezoekers daar soepel naar de ondergrondse uitbreiding te begeleiden. Daglicht valt in de hoekgebouwen van verschillende kanten binnen, de marmeren trap vormt meteen ook een tribune en daarop valt het daglicht prachtig de ondergrondse passage in.

Doordat de afdaling in de hoekgebouwen begeleid wordt met daglicht en je vervolgens in een enorm lichte passage terecht komt, ervaar je nauwelijks dat je ondergronds bent. Het is de blik omhoog naar de waterspiegel die je er in de passage aan herinnert dat dat je je toch echter ondergronds bevindt. De waterspiegel die je zojuist nog van boven had gezien, ervaar je nu van onderen.

Dit is een project dat de kracht laat zien van het ontwerpen met daglicht. Het is een project waarin de architectuur de rationaliteit voor een deel overstijgt. Bij een icoon in wording, wat dit is, is dat meer dan op zijn plaats, vindt de jury. Het is geworden tot wat het is dankzij een visionaire architect én even visionaire opdrachtgever, benadrukt de jury. Het ontwerp voor Paleis Het Loo is door de jury unaniem gekozen tot winnaar van de Dutch Daylight Award 2024 in de categorie > 1000 m².

https://vimeo.com/1022821227

Eervolle vermelding in de categorie < 1000 m²

De Zon
Vakwerk Architecten

Daglicht als brenger van ver’licht’ing in donkerste dagen. Het hebben van kanker is een energieverslindende, levensbedreigende ziekte voor de patiënt en ook voor het gezin eromheen. Zodra een kind echter kanker heeft wordt dit gevoel van machteloosheid en verdriet binnen het gehele gezin tot een onvoorstelbaar niveau getild. Als daarbij ook nog eens de zorg niet om de hoek is, maar centraal in Nederland, wordt (te) veel van het gezin gevraagd. Het nobele initiatief dat geleid heeft tot realisatie de vakantiewoning De Zon, waarbij het resultaat de som is van veel vrijwilligerswerk en donaties, is een geschenk dat door deze gezinnen omarmd wordt als een levenselixer.

Vakwerk Architecten, al eerder winnaar van een Dutch Daylight Award en ontvanger van een eervolle vermelding, is bij vakantiewoning De Zon in staat geweest om daglicht als rustpunt, als inspiratie, als uitdaging en als helende verbinder letterlijk en figuurlijk centraal te stellen. Met veel respect en plezier heeft de jury kennisgenomen van de wijze waarop met daglicht van buiten naar binnen, maar vooral van binnen naar buiten geleefd wordt en een essentiële rol speelt voor de gezinnen die hier verblijven.

Door een grote, ronde daglichtkoepel boven de eveneens ronde leefkeuken in het hart van de woning te positioneren, wordt er permanent in en met daglicht geleefd. Rond deze centrale ruimte liggen verschillende ruimtes, die hier allemaal direct mee verbonden zijn, maar ook hun eigen relatie leggen met het bos eromheen. Rust en actie, zicht en licht kunnen zelf bepaald worden, al na gelang de behoefte. De individuele ruimten zijn middels voiles en verschuifbare panelen af te sluiten of toe te voegen aan de activiteiten in het gezin. De inventiviteit van Vakwerk toont duidelijk aan dat zij daglicht als ontwerptool uitstekend beheersen. Een project dat navolging verdiend, zeker als we de lovende woorden en tekeningen van de gezinnen mogen geloven die zij achtergelaten hebben na een verblijf in dit zonlicht. Healing Environment heeft hier een nieuwe betekenis gekregen.

De jury is unaniem tot het oordeel gekomen dat Vakwerk Architecten met De Zon een eervolle vermelding toekomt. Zelden tot nooit is in alle voorgaande edities van de award de waarde en het belang van daglicht voor de gebruiker en in dit geval specifiek de patiënt en zijn / haar familie zo gebleken en bewezen als hier. Dit verdient extra lof aangezien het bureau al eerder een Dutch Daylight Award won, ook al eerder een eervolle vermelding ontving, en deze editie van deze daglichtprijs met twee projecten genomineerd was. In haar nog korte bestaan blijft Vakwerk Architecten het belang van goed doordachte daglichtarchitectuur bewijzen. Een daglichtambassadeur in de ware zin des woords!

https://vimeo.com/1022821557

Studentenwinnaar > Onderzoek

Charlotte Kat
TU Delft

Training van een machine learning algoritme dat op basis van een dataset rond daglichttoetreding bij appartementen in Zwitserland kan voorspellen wat de daglichtconditie gaat worden op basis van eenvoudige plattegronden. Met dit algoritme kunnen plattegronden zo al vroeg in het ontwerpproces geoptimaliseerd worden op daglicht.

Studentenwinnaar > Ontwerp

Floortje Arnts
TU Eindhoven

Daglicht helpt mensen met dementie om hun dag-nachtritme vast te houden, stelt ze op hun gemak en vermindert de zorgvraag. Floortje heeft een verzorgingshuis ontworpen waarin alle woningen ruim voorzien zijn van daglicht en brengt dat vooral via sheddaken binnen, zodat de woningen ook een interessante ruimtelijkheid krijgen.

Jury
De jury van de Dutch Daylight Award 2024 bestond uit Lars Courage (Courage Architecten, juryvoorzitter), Paul van Bergen (DGMR), Juliëtte Nielsen (BeersNielsen lichtontwerpers), Eric van Noord (de Architekten Cie.), Coco van Weelden (Huibers van Weelden architecten), Menno Hamers (Reynaers), Michiel van Raaij (hoofdredacteur Architectenweb) en Jeroen Proemstra (Velux Nederland).

Architectenweb is mediapartner van de Dutch Daylight Award 2024

Trefwoorden

vakwerk architecten dutch daylight award tu delft de zon willemsenu paleis het loo huis onder de grond floortje arnts charlotte kat kaan architecten

1	Nudus, Bedaux de Brouwer en Stramien winnen tender voor sluitstuk Spoorzone Tilburg zaterdag, 23 augustus
2	Vernieuwd winkelpand markeert hoek tegenover Hoog Catharijne dinsdag, 26 augustus
3	Een opgeruimd en ‘paperless’ kantoor, werkt dat wel voor architecten? dinsdag, 26 augustus
4	Folly Hemelwerk van Tim Stoop wint hoofdprijs Folly Art Norg 2025 maandag, 25 augustus
5	Architectenweb Sportzomer: hockeyster Pien Tol speelde jaren in de hoofdklasse maandag, 25 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Uitreiking Dutch Daylight Award 2024 in Haags Hoog

14 oktober 2024

Nominaties Dutch Daylight Award 2024 bekend

25 juli 2024

Stichting Dutch Daylight bestaat 20 jaar

21 juni 2024

Maarten van Bremen volgt Lars Courage op als voorzitter Stichting Dutch Daylight

15 mei 2023

KAAN Architecten ontwerpt multifunctioneel gebouw op CERN-campus

28 januari

Meer woningbouw: graag, maar dan wel goede en gezonde woningen met voldoende daglicht

19 mei

Dutch Daylight Award 2022 naar Villa Bos en EDGE Amsterdam West

24 november 2022

Een particuliere villa en metrostations winnen Dutch Daylight Award

22 juni 2021

Dutch Daylight Award 2018 gaat naar ‘Museum Voorlinden’ en ‘Woonhuis met Bed & Breakfast’

4 oktober 2018

DP6 en Vakwerk ontwerpen nieuw faculteitsgebouw Diergeneeskunde Universiteit Utrecht

29 januari

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Special rond daglicht in de architectuur

16 december 2021

Andere nieuwsberichten

Houten groepsaccommodatie voor scouting in de bossen van Baarn

Gisteren, 14:35

In de bossen van Baarn zijn de ‘Vleermuisgrot’ en ‘de Beverburcht’ geopend. Tezamen vormen ze een nieuwe groepsaccommodatie van Scouting Nederland, ontworpen door MOST Architecture en TomDavid Architecten.

RAUM organiseert conferentie over inclusievere en veiliger steden

Gisteren, 11:41

Naar verwachting blijft de Nederlandse bevolking de komende decennia groeien tot zo’n 20,6 miljoen inwoners in 2070. Hoe zorgen we ervoor dat onze steden niet alleen meegroeien, maar ook inclusiever, veiliger en leefbaarder worden?

RiverEvent meert half september aan in Zwolle, Rotterdam en Den Bosch

Gisteren, 11:00

Op het schip presenteren leveranciers op twee verdiepingen hun noviteiten. Dit jaar is daarbij extra aandacht voor biobased bouwen.

MVRDV ontwerpt Taiwanees bezoekerscentrum met gebouwen als 'rotsformaties'

Gisteren, 09:07

Het bestuur van de Taiwanese provincie Pingtung heeft het ontwerp van MVRDV en HWC Architects geselecteerd voor de herontwikkeling van het bezoekerscentrum in Jialeshui.