Oude windturbinebladen ingezet voor bouw parkeergarage
25 januari 2024, 12:56
In de Zuid-Zweedse stad Lund worden oude windturbinebladen gebruikt om de gevels van een nieuwe parkeergarage te bekleden. “We wilden iets creëren dat ‘zichtbare duurzaamheid’ wordt genoemd”, zegt architect Jonas Lloyd. De bladen zijn afkomstig van een buiten gebruik gesteld Deens windpark.
Lloyd’s arkitektkontor kreeg van het parkeerbedrijf LKP de ontwerpopdracht voor een parkeergarage, die gerealiseerd moet worden in een nieuwe hightech-wijk van Lund. Architect Jonas Lloyd moest toen denken aan een artikel dat hij las over het probleem van windturbinebladen op stortplaatsen. “Iets begraven dat perfect functioneel is, waarschijnlijk uit de beste materialen ter wereld bestaat en min of meer onverwoestbaar is, dat is een enorme verspilling”, zegt Lloyd.
Open muren
Zijn idee sloot naadloos aan op het doel dat energiebedrijf Vattenfall zichzelf heeft gesteld, om in 2025 50% van de windturbinebladen te recyclen en in 2030 100%. Lloyd heeft in zijn ontwerp turbinebladen van Vattenfalls ontmantelde Deense windpark Nørre Økse Sø kunnen gebruiken als gevelmateriaal. “De gezaagde turbinebladen zijn perfect voor een parkeergarage, omdat de muren open moeten zijn vanwege explosie- en brandgevaar”, zegt de architect.
In de gevel worden de muren uit turbinebladen afgewisseld met groene muren van insectvriendelijke planten. Het dak wordt bedekt met zonnepanelen en batterijen slaan de opgewekte elektriciteit op voor auto’s die meestal ’s nachts worden opgeladen.
Dubbele milieuwinst
Windturbinebladen zijn gemaakt om tientallen jaren bestand te zijn tegen zware weersomstandigheden, legt Vattenfall uit. Ze worden vervaardigd door materialen zoals glasvezel, koolstofvezel, epoxyhars, balsahout, metalen en verschillende vulstoffen in lagen dicht op elkaar geperst. De gecreëerde composietmaterialen maken de bladen extreem houdbaar, maar moeilijk te recyclen.
Lloyd noemt de toepassing van de turbinebladen in de parkeergarage dubbele winst. De eerste winst is het milieuvriendelijk wegwerken van een al bestaand, zeer groot object. Deze vleugels zijn 23,5 meter lang, wat overigens nog steeds vrij klein is vergeleken met nieuwere turbinebladen, vooral voor windturbines op zee. Het tweede voordeel is dat hierdoor geen andere bouwmaterialen nodig zijn die potentieel een zeer grote klimaatvoetafdruk hebben, zoals beton of staal, stelt Lloyd.
In het ontwerp worden de turbinebladen een zichtbaar onderdeel van het gebouw. “We wilden iets creëren dat ‘zichtbare duurzaamheid’ wordt genoemd”, zegt de architect. “Dat het resultaat echt duurzaamheid uitstraalt. Mensen lopen langs en zeggen: ‘Kijk eens, ze hebben turbinebladen in de gevel verwerkt’.”
Ontwikkeling in recycling
Gustav Frid, expert op het gebied van milieu en duurzaamheid, werkte voor Vattenfall aan het project. Het Deense ontmantelings- en recyclingbedrijf Kingo Wind verwerkt de oude windturbinebladen. Frid zegt dat Vattenfall in verschillende projecten werkt aan hergebruik en recycling. Daarbij worden de turbinebladen verwerkt in frames voor zonnepanelen en in materialen voor zogenoemde extrusiebouwproducten, zoals balken, isolatiemateriaal en bouwpanelen.
Windturbinefabrikanten werken ondertussen ook aan eenvoudiger te recyclen turbinebladen. Door te kiezen voor deze bladen helpen energiebedrijven turbinefabrikanten stappen in die richting te zetten. In het offshore windpark Hollandse Kust Zuid van Vattenfall in Nederland is bij enkele turbines gebruik gemaakt van een nieuw type recyclebare bladen.
Superuse en Blade-Made
Ook in Nederland bestaan initioatieven om vrijgekomen windturbinebladen voor de lange termijn een nieuwe bestemming te geven. Zo is eind 2022 een consortium gevormd om van afgedankte wieken straatmeubilair te maken.
Het meubilair is ontworpen door Superuse Studios; dit bureau heeft de realisatie van het straatmeubilair ondergebracht in Blade–Made. Het bedrijf beperkt zich niet alleen tot oude windturbinebladen uit Nederland; wel werkt het vanuit een focus op Nederland naar circulaire ketens in Europa en daarbuiten, zo laat Blade–Made weten.