Kasteel Wijchen, omringd door een slotgracht

De binnenplaats is overkapt met een volledig glazen dakconstructie, zodat het zicht op de toren is behouden

De binnenplaats kreeg een glazen overkapping en de galerij is weer geopend

Onder de gewelven van de open galerij is de receptie van het museum en de VVV gesitueerd

De trouwzaal is in historische stijl ingericht met meubelen in bruikleen van de RCE

Ook de Van Kempenaerkamer is in historische stijl ingericht met meubelen in bruikleen van de RCE

De raadszaal is voorzien van nieuw meubilair in een ovale opstelling. De kleurstelling en afwerking zijn op de sfeer van de ruimte afgestemd

De kapel is de enige ruimte die niet bij de brand van 1906 is aangetast; nu weer in 17e-eeuwse stijl ingericht.

Het historische souterrain wordt door Museum Kasteel Wijchen gebruikt

De verlaagde betonnen loopzone is vormgegeven als een moderne toevoeging een het souterrain

Nieuwe functies zoals de garderobe en toiletten zijn in vrijstaande, eiken blokken ingepast, zodat de gewelfde ruimte intact blijft

. In de herstelde gangstructuur zijn moderne eiken glaspuien toegevoegd

De verdieping is in verband met het multifunctionele gebruik in kleurstelling lichter gehouden en terughoudender ingericht

Dwarsdoorsnede

Langsdoorsnede

Plattegrond bel-etage

Plattegrond souterrain

Kasteel Wijchen opgeleverd na anderhalf jaar restauratie

22 februari 2022, 14:29

Het historische kasteel in het centrum van Wijchen biedt onderdak aan onder meer de raadszaal ven de gemeente, een trouwzaal en Museum Kasteel Wijchen. Het afgelopen anderhalf jaar is het kasteel gerestaureerd volgens een ontwerp van VB Erfgoed & Architectuur. Belangrijke aanpassingen vormden de overkapping van de binnenplaats met een glazen dak, waarmee een aangename centrale ontvangstruimte is gecreëerd, en het publiek toegankelijk maken van het souterrain.

De gemeente Wijchen wilde het kasteel toekomstbestendig en integraal toegankelijk maken, de maatschappelijke functie versterken en de cultuurhistorische belevingswaarde vergroten. In opdracht van de gemeente voerde VB Erfgoed & Architectuur – voorheen Verlaan & Bouwstra Architecten – een haalbaarheidsonderzoek uit en maakte een restauratieplan. Het resultaat is vorige maand opgeleverd.

Historie
De geschiedenis van Kasteel Wijchen voert terug naar de middeleeuwen; het wordt voor het eerst genoemd in geschriften uit 1392. De huidige vorm dateert uit het begin van de 17^e eeuw, toen de oorspronkelijke burcht grondig werd verbouwd voor Emilia van Nassau en Emanuel van Portugal. Na een grote brand in 1906 is het kasteel in de Italianiserende, Hollandse renaissancestijl hersteld, vertelt VB Erfgoed & Architectuur.

De gemeente Wijchen kocht het kasteel in de jaren dertig van de vorige eeuw en heeft er sindsdien zijn vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad. In de jaren negentig vond een renovatie plaats, met als doel Museum Kasteel Wijchen op de zolder te vestigen.

“Hierbij zijn betonvloeren aangebracht en is een lift toegevoegd”, legt VB Erfgoed & Architectuur uit. Bij de pragmatische aanpassingen was er weinig oog voor het karakter van het kasteel. “De indrukwekkende, historische buitenzijde strookte niet meer met de beleving binnen, waar de oorspronkelijke kasteelsfeer plaats had gemaakt voor een modern en wit interieur.”

Binnenplaats met galerij
Het kasteel heeft een nagenoeg vierkante plattegrond. Het gebouw bestaat uit een U-vormig hoofdvolume met centraal een markante toren; door een vooruitspringend volume met de poort en erboven een kapel ontstaat er een omsloten binnenplaats. Een van de gevels langs de binnenplaats heeft een open galerij, wat volgens het architectenbureau uniek is in Nederland.

De binnenplaats is overkapt met een glazen dakconstructie. Dit vormde de grootste aanpassing volgens het restauratieplan. Door het maken van de overkapping kon de in de jaren negentig dichtgezette galerij weer worden geopend en een aantrekkelijke ontvangstruimte met balie worden gemaakt. De ontvangstruimte is bedoeld voor zowel de gemeente als het museum en de VVV.

Het dak en de constructie – inclusief tien meter lange balken – zijn volledig in glas uitgevoerd. Daardoor is het zicht op de toren zo goed mogelijk behouden, alsook de uitstraling van de binnenplaats. Het openen van de galerij en daarmee herstellen van de verbinding met de binnenplaats draagt er verder aan bij dat de oorspronkelijke toestand is te ervaren.

Zalen en enfilade
De historische ruimten rondom de binnenplaats zijn gerenoveerd en tonen de periodes die het kasteel heeft gekend, van renaissance (kapel) tot jaren dertig (burgemeesterskamer en raadszaal), legt VB Erfgoed & Architectuur uit. De historische kleuren die door onderzoek aan het licht zijn gekomen, geven elk vertrek een eigen sfeer. De stoffering is hierop per ruimte afgestemd.

De trouwzaal is in historische stijl ingericht met meubilair in bruikleen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Voor de raadszaal is een nieuwe, ovale opstelling ontworpen. Op de eerste verdieping zijn vergader- en presentatieruimten gerealiseerd die kunnen worden verhuurd. Op deze verdieping is verder de oorspronkelijke enfilade hersteld en voorzien van glazen puien.

Museum en souterrain
Het museum is nog steeds op de zolderverdieping gevestigd, maar heeft nu een receptie in de gewelfde ruimte van de galerij, aan de overkapte binnenplaats. Dit is een grote verbetering ten opzichte van de voormalige situatie, toen bezoekers zonder ‘ontvangstmoment’ zelf met de lift naar boven moesten.

Overigens kunnen bezoekers nu vanuit de ontvangstruimte niet alleen met de lift, maar ook via de oude spiltrap in de traptoren de zolder bereiken. De heropening van Museum Kasteel Wijchen vindt komend weekeinde, op 26 februari, plaats.

Het souterrain was door de beperkte hoogte tot nu nauwelijks bruikbaar. VB Erfgoed & Architectuur heeft de vloer deels verlaagd, waardoor de gewelfde, historisch interessante ruimten nu publiek toegankelijk zijn.

De verlaagde loopzone is vormgegeven als een moderne, betonnen toevoeging, om de historische lagen zichtbaar te maken. Voorzieningen als garderobe en toiletten zijn in het souterrain geplaatst als vrijstaande, eiken blokken, zodat de beleving van de gewelfde ruimte intact blijft.

Verduurzaming
Bij de restauratie zijn de installaties vernieuwd en is een flinke duurzaamheidsslag gemaakt, aldus het architectenbureau. Alle ramen zijn voorzien van op maat gemaakte achterzetramen. In de vloer van de binnenplaats is een lage-temperatuur vloerverwarming aangebracht, afgewerkt met een historische klinkerbestrating. De installaties zijn aangesloten op een warmtepomp.

Alle installaties en kanalen zijn op de verdieping in verdikte wanden weggewerkt; hierdoor konden de historische ruimten op de begane grond van veel installatiewerk gevrijwaard blijven. Ook zijn alle verdiepingen van het kasteel integraal toegankelijk gemaakt, zodat er voor iedereen een gelijkwaardig bezoek mogelijk is, meldt VB Erfgoed & Architectuur.

Trefwoorden

wijchen vb erfgoed & architectuur interieur raadszaal kasteel wijchen verlaan & bouwstra architecten restauratie trouwzaal renovatie museum verduurzaming historisch erfgoed

1	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
2	Team onder leiding van KAAN Architecten ontwerpt geavanceerd onderzoeksgebouw in Lausanne maandag, 18 november
3	Museum Kruithuis ’s-Hertogenbosch officieel geopend na zorgvuldige transformatie dinsdag, 19 november
4	Een houten villa genesteld in het bos donderdag, 21 november
5	Sereen toevluchtsoord hoog boven de stedelijke drukte woensdag, 20 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Universiteitscomplex in centrum Utrecht ondergaat renovatie

20 januari 2021

Dolhuys in Haarlem na grootscheepse verbouwing heropend

4 januari 2021

Rijksmonument Van Maanenbad weer open

23 april 2015

Winnaars NRP Gulden Feniks 2021 bekend

14 februari 2022

De Harmonie in Antwerpen heeft zijn luister terug

13 december 2021

Archeologen vinden middeleeuwse fundering Binnenhof

1 december 2021

BiermanHenket leidt ontwerpteam renovatie Museum Prinsenhof

7 juli 2021

Renovatie van Neue Nationalgalerie in Berlijn voltooid

29 april 2021

De Twee Snoeken geeft gelaagdheid aan monumentaal Fratershuis in Oss

23 maart 2021

KAAN Architecten geeft KMSKA in Antwerpen nieuwe dimensie

3 maart 2021

Respectvolle renovatie door Heyligers van modernistisch kantoorpand

17 februari 2021

Limburgs Museum start renovatie naar ontwerp Jeanne Dekkers

8 december 2020

Omvangrijke renovatie Ledeganck-complex van Universiteit Gent afgerond

9 november 2020

Roel Lichtenberg versterkt directie VB erfgoed & architectuur

3 juni 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

Gisteren, 15:50

Op maandag 2 december organiseert Arcam in Pakhuis de Zwijger Amsterdam het symposium Hervertellingen. Het symposium draait om het meerstemmiger maken van de geschiedenis en toekomst van de Amsterdamse architectuur.

Tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en starters in Eemnes

Gisteren, 13:46

In Eemnes zijn ruim veertig tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en jonge starters naar ontwerp van Studio Selva opgeleverd. Met name in het ontwerp voor openbare ruimte naar manieren gezocht om het gemeenschapsgevoel te bevorderen.

De Warren ontvangt Ammodo Architecture Award

Gisteren, 10:48

De Ammodo Architecture Award is een nieuwe internationale architectuurprijs om de wereldwijde ontwikkeling van toonaangevende sociaal en ecologisch verantwoorde architectuur te stimuleren.

Een houten villa genesteld in het bos

21 november, 5:31

Het ontwerp van Kumiki Architecture voor Bosvilla Oostvoorne is erop gericht dat de familiewoning als het ware opgaat in de natuur. De volumes van de benedenverdieping liggen iets verzonken en de gevel is bekleed met gebrand hout.