De zwevende tuin

Herman-Levi Platz vanaf het theater gezien

Ettlinger Tor Landratsamt

Ettlinger Tor op de Via Triumphalis

Vogelperspectief

Vanaf het slot gezien

Plattegrond zwevende tuin

Zwevende tuin

Ettlinger Tor Karlsruhe, masterplan

Ettlinger Tor Karlsruhe, doorsnede

Blokken

Via Triumphalis

Straten

Theaterzicht

Pate D'oie

Bomen om te behouden

Binnenplaatsen

Hoefijzer

Opgetild Karlsruhe

Dakbos

Verdichting

Gevels

MVRDV-masterplan voor Karlsruhe met zwevende tuin als blikvanger

3 augustus 2020, 11:39

De Duitse stad Karlsruhe vroeg in een competitie om een masterplan voor het Ettlinger Tor-gebied, deel van de historische binnenstad. De strijd is beslecht met een gedeelde eerste plaats voor Max Dudler Architekten en MVRDV. Het Nederlandse bureau stelt onder meer een in het oog springende zwevende tuin boven de Ettlinger-Tor-Platz voor, als verbinding tussen nu gescheiden stadsdelen.

Kalsruhe, gelegen tussen het Zwarte Woud, de Vogezen en het Pfälzerwald, heeft een liberaal en cultureel imago, vertelt MVRDV. Qua indeling belichaamt Kalsruhe de Verlichtingsgedachte van de ‘ideale stad’; het hart wordt gevormd door Slot Kalsruhe waar de stad omheen is gebouwd.

De historische indeling heeft als nadeel dat Kalsruhe in twee delen uiteenvalt; een zuidelijk deel met dicht opeengepakte bebouwing en een veel groener noordelijk deel met parken en bossen. Het masterplan van MVRDV verenigt deze twee delen.

Het masterplan is het resultaat van intensieve publieke inspraakrondes, meldt MVRDV. In elke fase van het proces zijn belanghebbenden meegenomen in de besluitvorming, waardoor het voorstel breed wordt gedragen.

Verbindingen
Als geheel behelst het masterplan 106.000 m² met een gemengs programma voor de bebouwing (kantoren, retail en woningen). In de eerste stap zijn vier bouwlagen als uitgangspunt genomen, passend bij de bestaande stadsblokken in het noorden. Blokken zijn waar nodig ‘gesneden’ om extra ruimte te creëren.

Door deze ingreep hoeven bestaande bomen niet te worden verplaatst, ontstaat er ruimte voor een plein en blijft het Badisches Staatstheater behouden. Dankzij de toevoeging van twee diagonale straten ontstaan er nieuwe verbindingen en kunnen binnen de blokken naar behoefte binnenplaatsen worden gecreëerd.

Voorts krijgen de nieuwe bouwblokken elk een eigen gevel, aanpasbaar naar smaak van eigenaren en andere belanghebbenden, waardoor de wijk zijn eigen flair krijgt. Op de daken wordt een bos aangelegd dat via trappen en bruggen toegankelijk is voor publiek. Zo creëert het architectenbureau een nieuw stadspark, dat bovendien bijdraagt aan vermindering van de hittestress in de stad.

Vliegende schotel
Het meest in het oog springende element van het masterplan is de zwevende tuin boven de Ettlinger-Tor-Platz. De tuin in de vorm van een vliegende schotel herbergt een forum en een hotel. De gebogen onderkant van de bebouwing krijgt een afwerking met spiegelend glas, dat de stedelijke skyline weerspiegelt.

De tuin zelf wordt geordend als de plattegrond van Kalsruhe en bootst de 32 radiale straten van de stad na, legt het architectenbureau uit. Qua vorm vormt de zwevende tuin een tegenwicht voor de bestaande ‘via triumphalis’, de centrale noord-zuidas die zich uitstrekt tussen het slot en de uitbreiding van Ettlinger Tor. Vanuit de tuin hebben bezoekers net zo’n mooi uitzicht over de stad als vanuit het slot, belooft MVRDV.

Scenario’s
Het masterplan voorziet in verschillende scenario’s voor het Landratsamt, het districtsgebouw dat zich nu nog in een gedateerde toren bevindt aan de westkant van het masterplanterrein. Voorstellen lopen uiteen van verhuizing naar een laagbouwblok en modernisering van de toren tot sloop. Het Landratsamt zou ook kunnen verhuizen naar een nieuw zwevend gebouw boven de Ettlinger-Tor-Platz – ter vervanging van de tuin – waarna de hoogbouw van het Badenwerk kan worden gemoderniseerd of vervangen.

In het masterplan zijn verschillende locaties aangewezen die geschikt zijn voor hoogbouw. De mix aan functies en type gebouwen zal bijdragen aan een levendigere binnenstad.

Combinatie van plannen
Naast MVRDV is ook Max Dudler Architekten aangewezen als winnaar van de prijsvraag voor het Ettlinger Tor-gebied. Volgens de jury hanteren beide bureaus een vergelijkbare aanpak, vertelt MVRDV. De twee masterplannen worden gecombineerd. Eind 2020 is bekend hoe Ettlinger-Tor-Platz er uiteindelijk uit moet komen te zien.

Trefwoorden

karlsruhe stedenbouw duitsland ettlinger tor park mvrdv max dudler architekten

1	Vernieuwd winkelpand markeert hoek tegenover Hoog Catharijne dinsdag, 26 augustus
2	Een opgeruimd en ‘paperless’ kantoor, werkt dat wel voor architecten? dinsdag, 26 augustus
3	Folly Hemelwerk van Tim Stoop wint hoofdprijs Folly Art Norg 2025 maandag, 25 augustus
4	Architectenweb Sportzomer: hockeyster Pien Tol speelde jaren in de hoofdklasse maandag, 25 augustus
5	Architectenweb Sportzomer: Richard Proudley zet zijn hoofd ‘op stil’ tijdens krachttraining woensdag, 27 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Eerste bomen op dak Depot Boijmans van Beuningen geplaatst

6 april 2020

MVRDV presenteert zich met expositie in Berlijn

27 juli 2020

Ontwerp NIO House Chongqing door MVRDV gericht op beleving

7 september 2020

'Janus-gebouw' MVRDV in Poolse stad Wroclaw geopend

17 juli 2020

MVRDV blaast 'eigen' paviljoen Expo 2000 nieuw leven in

10 juli 2020

Almere gaat door met Floriade 2022

19 juni 2020

Rotterdams kantoorpand omgetoverd tot 'mediterrane' patiowoning

12 juni 2020

Winnend plan van Cityförster en studiomauer legt sterke nadruk op gemeenschap

7 december 2020

MVRDV ontwerpt wijk in Shenzhen als gestapelde terrassen

23 maart 2020

Oud winkelcentrum als 'ruïne' zichtbaar in waterpark MVRDV

11 maart 2020

MVRDV ziet ruimte voor 'vertiports' in stedelijke gebieden voor kleinschalige luchtmobiliteit

28 februari 2020

Uber neemt intrek in herontwikkeld Tripolis-complex

13 februari 2020

MVRDV ontwerpt 'creatief dorp' in centrum Potsdam

7 februari 2020

MVRDV aan de slag met 'Olympische' vallei Seoul

10 december 2019

MVRDV en Jaarbeurs presenteren masterplan Jaarbeursdistrict

4 december 2019

Gebouw met stripkreten op de gevel (MVRDV) geopend

18 oktober 2019

Ontwerp van MVRDV in Abu Dhabi stimuleert buitenleven

20 augustus 2019

Hoekwoning met planten voor de ramen

15 augustus 2019

MVRDV ontwerpt Matrix I op Amsterdam Science Park

15 juli 2019

MVRDV transformeert oude fabriek Shenzhen tot If Factory

18 augustus 2020

MVRDV ontwerpt complex met 'muurschilderingen' in Detroit

1 oktober 2020

Spel van verhulling en onthulling in Haussmann-pand

29 oktober 2020

Grote Duitse architectuurprijs voor WERK12 van MVRDV

29 januari 2021

Monument uit communistisch verleden Albanië wordt door MVRDV radicaal geopend

19 februari 2021

Film over Winy Maas 1 juni in première

17 mei 2021

Bouw woonwijk MVRDV op voormalige legerbasis Mannheim begonnen

28 juli 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Houten groepsaccommodatie voor scouting in de bossen van Baarn

Gisteren, 14:35

In de bossen van Baarn zijn de ‘Vleermuisgrot’ en ‘de Beverburcht’ geopend. Tezamen vormen ze een nieuwe groepsaccommodatie van Scouting Nederland, ontworpen door MOST Architecture en TomDavid Architecten.

RAUM organiseert conferentie over inclusievere en veiliger steden

Gisteren, 11:41

Naar verwachting blijft de Nederlandse bevolking de komende decennia groeien tot zo’n 20,6 miljoen inwoners in 2070. Hoe zorgen we ervoor dat onze steden niet alleen meegroeien, maar ook inclusiever, veiliger en leefbaarder worden?

RiverEvent meert half september aan in Zwolle, Rotterdam en Den Bosch

Gisteren, 11:00

Op het schip presenteren leveranciers op twee verdiepingen hun noviteiten. Dit jaar is daarbij extra aandacht voor biobased bouwen.

MVRDV ontwerpt Taiwanees bezoekerscentrum met gebouwen als 'rotsformaties'

Gisteren, 09:07

Het bestuur van de Taiwanese provincie Pingtung heeft het ontwerp van MVRDV en HWC Architects geselecteerd voor de herontwikkeling van het bezoekerscentrum in Jialeshui.