Studentenhuis Weesperstraat, Amsterdam (1959-1966). Herman Hertzberger, Tjakko Hazewinkel, Henk Dicke.

Arcam toont collectieve architectuur toen en nu

8 januari 2019, 12:11

In Amsterdam is collectief wonen en bouwen bezig aan een comeback. Mede als gevolg van de gespannen woningmarkt kiezen steeds meer mensen voor compacte woningen met gedeelde voorzieningen. Vanaf vrijdag is in Architectuurcentrum Amsterdam (Arcam) een tentoonstelling te zien waarin de hedendaagse collectieve architectuur wordt afgezet tegenover die van de periode 1965-1985.

Na de wederopbouw vindt er een omslag plaats in de architectuur, meldt Arcam. De welvaart neemt toe, de woningnood neemt af en de architect kan zich richten op comfort en kwaliteit. Ontwerpers zetten hun zinnen op collectieve architectuur. Voorbeelden, die ook op de tentoonstelling te zien zijn, zijn het Plan van Gool (1968, door Frans van Gool) De Drie Hoven (1975) van Herman Hertzberger en de experimentele woningbouw op het Bickerseiland (1982, Paul de Ley en Jouke van den Bout).

Enkele decennia later is collectieve architectuur opnieuw actueel. Compacte woningen met gedeelde voorzieningen bieden soelaas in een verdichtend en verduurzamend Amsterdam. Steeds meer Amsterdammers wonen buiten het klassieke gezinsverband. Voor hen biedt collectieve architectuur een betaalbaar middel in de gespannen huizenmarkt.

Het gaat niet alleen om nieuwe concepten van samenwonen, zoals het friends-wonen (zoals de in de expositie getoonde woontoren B’MINE, 2017, Paul de Ruiter Architects), maar ook nieuwe vormen van collectief opdrachtgeverschap rukken op. Te zien zijn onder andere CPO De Hallen (CASA architecten, ontwerp RA-AR architecten/Ramon Scharff, 2018), het Bajeskwartier (OMA, FABRICations, LOLA Landscape Architects, verwachte oplevering in 2023) en de renovatie van het Plan van Gool (2016, de Architekten Cie.)

De officiële opening wordt aanstaande vrijdag verricht door Herman Hertzberger, die met twee projecten (naast De Drie Hoven de Weesperflat uit 1966) vertegenwoordigd is in de tentoonstelling. De expositie Collectieve Comeback is te zien tot en met 23 juni.

Trefwoorden

tentoonstelling plan van gool woningbouw arcam amsterdam herman hertzberger

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
5	Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties dinsdag, 13 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Bewoners toren B’MINE ontvangen sleutel

9 mei 2017

I.M. Frans van Gool (1922-2015)

29 oktober 2015

Video: Wonen in het Plan Van Gool

20 december 2013

Dubbel jubileum TivoliVredenburg met lezing Herman Hertzberger

19 december 2018

PUUUR BSH: architect als bouwmeester

20 juli 2017

BlackJack: meer kwaliteit voor dezelfde prijs

22 mei 2017

Sloop Bijlmerbajes begint vandaag

3 oktober 2018

Het Timmermansoog: Bajespuin

16 januari 2018

Video: lezing Hertzberger over grote zaal TivoliVredenburg

8 februari 2019

Directeur Yvonne Franquinet verlaat Arcam

7 juni 2019

Terugkijken: boekpresentatie 'De ruimte van Herman Hertzberger'

23 augustus 2021

Tentoonstelling over structuralisme in Rietveldpaviljoen Amersfoort

30 augustus 2021

Plan van Gool wordt beschermd stadsgezicht

22 maart 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

Gisteren, 14:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.