Boerenerf krijgt nieuw leven met schuurwoningen en atelier

6 juli 2018, 16:52

In het buitengebied van de provincie Overijssel heeft VANDERSALM-aim een boerenerf nieuw leven ingeblazen door, rood-voor-rood, bestaande schuren te vervangen door twee woningen en een atelier. De nieuwe volumes vormen een eigentijdse herinterpretatie van de bekende boerenschuur.

Samen met de bestaande boerderij vormen de nieuwe woningen en het atelier een modern erf, verklaart architect Bart van der Salm van VANDERSALM-aim. “De situering van de woningen suggereert enerzijds de beslotenheid van een binnenerf, maar voorziet anderzijds in specifieke vergezichten over het open coulisselandschap.”

‘Leven met het landschap’ vormde het uitgangspunt voor de organisatie van beide woningen. “Hierbij is het spanningsveld tussen privacy en uitzicht erg relevant”, benadrukt Van der Salm. “De bestaande boerderij is dubbel bewoond (voorhuis/achterhuis), maar door de gekozen positionering van de nieuwe volumes blijven relevante zichtlijnen intact en ontstaan er private plekken zonder zicht op buren. Middels doorlopende tuinmuren liggen de woningen ingekapseld in de oplopende essenstructuur.”

Deze ommuurde ruimtes zijn leesbaar als ‘buitenkamers’, betonnen traptreden geven deze ruimtes hun eigen entrees. “Vanuit binnenuit gezien is er zo altijd, in maat en schaal, een schakel tot het weidse landschap”, aldus Van der Salm.

De tuinmuren zijn opgetrokken uit dezelfde klinkers als de bestrating van het erf en lopen door in de plinten van de gebouwen. Om het ‘stenen tapijt’ naadloos door te laten lopen van de buitenruimte via de muren naar de gebouwen zijn de klinkers niet gemetseld maar verlijmd.

Eigentijdse ‘schuren’
In het project is de bekende typologie van de boerenschuur vertaalt in een eigentijdse, bewoonbare variant. “Het binnenerf oogt door de donkere kleurstellingen en houten lamellen ingetogen en privaat”, stelt Van der Salm. “In de overige gevels bieden hoge puien ongelimiteerd zicht op het landschap.“

De schuurwoningen zelf zijn opgebouwd uit een maatwerk houten hoofddraagstructuur zonder zichtbare verbindingselementen. “De constructie heeft zo, buiten de dragende functie, tevens het karakter van een meubel gekregen. Deze is zichtbaar gebleven en refereert naar de schuur; helder, pragmatisch en sober, echter wel scherp gedetailleerd”, aldus Van der Salm. “Geen oplossingen vanuit complexiteit of uiterlijke sier, de ontwerpbeslissingen zijn enkel beredeneerd vanuit materialiteit, tektoniek en het landschap.”

Duurzaamheid
De woningen zijn nagenoeg energieneutraal. Ze zijn zeer goed geïsoleerd, gasloos en voorzien van een luchtwarmtepomp. Iedere woning beschikt over zo’n veertig PV-panelen die aan de rand van het perceel, naast de parkeerplaats, iets verdiept in het landschap liggen. Elektrische auto’s kunnen op deze parkeerplaats worden opgeladen, op het binnenerf wordt verder niet geparkeerd.

Beide woningen beschikken aan hun zuidzijde over een veranda die een schaduwrijke buitenruimte biedt. Middels spuiventilatie kan warmte in huis door de dakramen boven de vides snel worden afgevoerd.

Triple beglazing zorgt voor een warmtebuffer in de zomer en voorkomt koudeval in de winter. De begane grond is voorzien van lage temperatuursverwarming en heeft door de monoliet afgewerkte betonvloer een hoog rendement.

Tot in de details
“Deze architectuur verdient het om tot op de laatste millimeters te worden ontworpen”, vindt Van der Salm. “In dit project zijn bestaande bouwkundige systemen aangepast, soms opnieuw ontworpen. Omdat al deze bevindingen zijn vastgelegd bestaat het project uit zo’n 150 tekeningen en details.”

“Zo staan de gevels bijvoorbeeld in plankenmaat (inclusief de luiken en deuren), is het hang- en sluitwerk door een smid gemaakt, en zijn maatwerk interieurelementen een vanzelfsprekend onderdeel van de woningen. Nu is er tijd nodig om het project langzaam onderdeel te laten worden van het landschap.”

VANDERSALM-aim (architectuur interieur maquetteatelier) wordt als bureau gedreven vanuit bouwmeesterschap. Het bureau benadert architectuur vanuit het maken en stelt dierbaarheid (liefde voor de gebouwde omgeving en het landschap), welbevinden (aarden) en vanzelfsprekendheid (tektoniek) centraal.

Trefwoorden

bart van der salm platteland vandersalm-aim

1	Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 maandag, 1 september
2	Woontoren De Vrijheid door Atelier Kempe Thill in Bajeskwartier opgeleverd maandag, 1 september
3	Verbouwd kantoorpand Breda weerspiegelt identiteit specialist in koelhuizen woensdag, 27 augustus
4	Architectenweb Sportzomer: Richard Proudley zet zijn hoofd ‘op stil’ tijdens krachttraining woensdag, 27 augustus
5	Chris Collaris benoemd tot partner bij i29 architects woensdag, 27 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Een schuur-studio bij een eigentijdse woonboerderij

14 augustus 2023

HOYT ontwerpt Innovatiehoeve in voormalige boerenschuur

8 oktober 2020

Paviljoen voor chemokuur in buitenlucht

4 september 2015

Zestien winnaars bij prijsvraag Brood en Spelen

5 juli 2018

Historische boerenschuur herrezen als woning

28 augustus 2018

Atelierschuur is eigentijdse vertaling van traditionele Twentse schuur

3 april 2019

Woonhuis geïnspireerd op werkschuren uit omgeving

30 augustus 2019

Vollenhove krijgt weer een strandpaviljoen

18 december 2020

Strakke schuurwoning in het open landschap

11 februari 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

'Vakantiewoonbuurt' Happy Days wint Gemma Smid Architectuurprijs Zoetermeer 2025

Gisteren, 14:39

De vakjury kende het ruim 200 woningen omvattende project de hoogste eer toe, terwijl het publiek Happy Days samen met het tuinpaviljoen Zoete Aarde als gedeelde winnaar aanwees. De vakjury gaf het laatstgenoemde project een eervolle vermelding.

Open Kaart ontwerpt erf voor gebiedscoöperatie

Gisteren, 13:00

In de polder Nijbroek, vlak bij Deventer, zijn vier schuurwoningen rond een gedeeld erf gebouwd.

Jubileumeditie 25-jarig AFFR start met speelfilm The Great Arch

Gisteren, 11:30

AFFR breekt dit jaar met een traditie. In plaats van een documentaire opent het jubilerende Rotterdamse architectuurfilmfestival met een speelfilm.

Zeven biobased woningen op de plek van een voormalig tuincentrum

Gisteren, 10:22

Midden in een bouwblok in het zuiden van Nijmegen zijn zeven biobased woningen verrezen. De houten woningen zijn gebouwd op de plek van een voormalig tuincentrum, waarvan nog sporen zichtbaar zijn in het landschapsontwerp.

ING en Rabobank stoppen 200 miljoen euro in Nationaal Warmtefonds

Gisteren, 11:58

Het fonds verwacht dat de bijdrage 12.500 huishoudens helpt bij het energiezuiniger maken van hun woning. Met een lening kunnen ze bijvoorbeeld een warmtepomp aanschaffen of hun vloeren isoleren.