Hoofdingang

Bestaande situatie hoofdentree

Piazza Centrale

Bestaande situatie Piazza Centrale

Piazza Centrale, werkplaatsen

Bestaande situatie werkplaatsen

Boulevard

Bestaande situatie boulevard

Binnenplaats hotel

Bestaande situatie binnenplaats hotel

Hotelterras

Bestaande situatie hotelterras

Birrificio

Bestaande situatie birrificio

Makersstraat

Bestaande situatie makersstraat

Piazza dell'orologio

Bestaande situatie Piazza dell'Orologio

Giardino Puccini

Bestaande situatie Giradino Puccini

Bewonerstuin

Bestaande situatie bewonerstuin

Binnenplaats studentencomplex

Bestaande situatie binnenplaats studentencomplex

Manifattura Tabacchi masterplan

Manifattura Tabacchi vogelperspectief

Manifattura Tabacchi maquette

Concrete transformeert voormalige tabaksfabriek in Florence

27 juni 2018, 13:32

Ten noordwesten van het stadscentrum van Florence, Italië, ligt een verlaten grootschalig fabriekscomplex. Naar een masterplan van concrete wordt de Manifattura Tabacchi nieuw leven ingeblazen als creatieve en culturele buurt, inclusief woonruimtes en hotels.

De Manifattura Tabacchi is gebouwd tussen 1932 en 1940 en bestaat uit vijftien gebouwen, verspreid gelegen over een gebied van 100.000 m². Concrete noemt het industriële complex een indrukwekkend voorbeeld van de Rationele Architectuur (Architettura Razionale), een Italiaanse modernistische stroming.

Traditie en vernieuwing
In het masterplan van het Amsterdamse architectenbureau blijft veel van de bebouwing behouden; echter, concrete heeft in de benadering van de opgave niet de gebouwen als uitgangspunt genomen, maar de vraag hoe er ‘leven’ zou kunnen worden gebracht.

Het uitgangspunt is de piazza: eeuwenlang was het plein de plek in Italiaanse stadjes en steden waar alles samenkomt convergentie in een Italiaanse stad of stad. Hoewel die functie volgens concrete min of meer is verdwenen, wil het bureau levendigheid in de Manifattura Tabacchi creëren door de ‘ piazza-esthetiek’ terug te brengen.

Daarnaast wil concrete traditie en technologie samenbrengen. Florence is wereldwijd bekend om zijn rijke erfgoed aan kunst en kunstnijverheid, aldus concrete. Het architectenbureau schept in het complex ruimte voor jonge kunstenaars en ambachtslieden; daarbij wil concrete hun stimuleren de traditionele technieken te laten versmelten met nieuwe technologieën.

Piazza Centrale
In het hart van het monumentale complex creëert het architectenbureau Piazza Centrale, waar verschillende functies worden samengebracht onder één dak van glas en staal. Hierdoor kan het complex het hele jaar door worden geactiveerd. Het wordt de enige nieuwe constructie; hij zal de bestaande architectuur niet overschaduwen, aldus concrete, maar versterken.

De Piazza Centrale biedt in de eerste plaats een openlucht food hall, die aan drie zijden wordt omzoomd door ambachts- en modewinkels. Het dak van het lagere centrale gebouw fungeert als een mezzanine en biedt ruimtes voor co-working. De eerste verdieping is verbonden met hoge ateliers en gemeenschappelijke ruimtes voor apparatuur (denk aan gedeelde lasersnijders en 3D-printers), gesitueerd in de vleugels aan weerszijden. Deze indeling wordt herhaald op de tweede verdieping.

Een belangrijk element voor dit levendige trefpunt is een royale evenementenruimte. Met een strategisch programmeren van modeshows, optredens, conventies, en dergelijke, moet een divers publiek worden getrokken.

Werken, wonen, ontspannen
Langs een ‘makersstraat’, ten noorden van het centrale plein, komen aan weerszijden ateliers. Hier kunnen de kunstenaars en ambachtslieden werken en exposeren. In een voormalig generatorhuis moet een birrificio, een bierbrouwerij, komen. Een voormalig tabakspakhuis wordt getransformeerd tot een vier- of vijfsterrenhotel met zwembad en binnentuin.

Andere bestaande gebouwen worden herbestemd tot Student Hotel, huisvesting van de fameuze modeopleiding Polimoda en appartementen. Het historische Teatro Puccini, dat ooit het vermaak voor de fabrieksarbeiders en hun families verzorgde, wordt voorzien van een beweegbare muur zodat het zich kan openen naar de aangrenzende tuin. Daarmee wordt het theater geschikt voor binnen- en buitenvoorstellingen.

De Piazza dell’Orologio, gelegen tussen de bestaande gebouwen in rationele stijl, wordt een traditioneel Italiaans plein in het oostelijk deel van het complex. Een vrijstaand paviljoen biedt onderdak aan een koffiekiosk, maar het plein behoudt ruimte voor grootschalige evenementen. Die zullen, aldus concrete, ook plaatsvinden gedurende de herontwikkeling van het terrein.

Verbinding
Om het gebied met de stad te verbinden komen er naast de hoofdingang – nu de enige ingang – op verschillende plekken nog eens zes toegangspunten. Tot de plannen behoort ook een fietspad door het voormalige fabriekscomplex, dat de noordelijke wijk Novoli direct verbindt met de universiteit en het Parco delle Cascine, het grootste park van Florence.

De werkzaamheden starten deze zomer. De transformatie verloopt gefaseerd, waarbij de Manifattura Tabacchi steeds levendiger wordt. Terwijl aan de eerste gebouwen wordt gewerkt, zorgt een programma aan evenementen als pop-up bars, kunstenaarsresidenties, workshops en markten voor activiteit op het plein. De afronding van het herbestemmingsproject is gepland voor winter 2022.

Trefwoorden

florence fabriekscomplex industrieel erfgoed concrete italië manifattura tabacchi

1	Rotterdam verleent bouwvergunning voor Schieblokken vrijdag, 28 november
2	Dolmen – mysterieus object aan de rand van de Veluwe vrijdag, 28 november
3	Gemeente Haarlemmermeer kiest plan Ons Erf voor deelgebied Lincolnpark Hoofddorp woensdag, 3 december
4	Rijnboutt levert CityPromenade in Nieuwegein op vrijdag, 28 november
5	De mythe van de architect dinsdag, 2 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Drie 'Nederlandse' winnaars op Inside World Festival

3 december 2018

Concrete ontwerpt nieuwe vakantiewoning voor Center Parcs

10 november 2023

Twee woontorens Urby door Concrete in Dallas voltooid

25 april

Eten aan open keuken in nieuw restaurant concrete

8 februari 2018

Derde Urby van concrete gerealiseerd in Harrison

10 oktober 2017

Concrete breidt wetenschapsmuseum VS uit

2 maart 2017

Nieuw Bijenkorf-restaurant van concrete

12 januari 2015

Hoogste punt voor toren Concrete in New Jersey

12 februari 2016

Interieur van concrete voor Zwitsers W-hotel

22 januari 2014

Derde URL-project concrete in VS van start

16 februari 2015

Walas herontwikkelt industriegebied Phoenix West in Dortmund

27 augustus 2018

Hotel bij Kauwgomballenfabriek officieel geopend

10 januari 2019

citizenM-hotel in oud bankgebouw Amsterdam geopend

31 juli 2019

Concrete schept Nederlands landschap in KLM Crown Lounge

29 november 2019

Oude kunstmestloods herbestemd tot Zeeuws Veilinghuis

4 maart 2020

Aziatisch streetfood onder rode neon en parasols

17 maart 2020

Bouwstart twee nieuwe Urby-projecten aanstaande

22 juni 2020

CitizenM opent eerste hotel aan de westkust van de VS

18 augustus 2020

Shoji-schermen en neonlicht in W Hotel Osaka

24 maart 2021

Zoku opent vestiging in Kopenhagen

26 april 2021

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Erikjan Vermeulen over kleiner wonen in ruil voor meer gemeenschappelijke voorzieningen

22 december 2022

Andere nieuwsberichten

Met Lighthouse is voorlopig hoogste toren van Eindhoven opgeleverd

Gisteren, 15:20

In Eindhoven is de door De Zwarte Hond ontworpen woontoren Lighthouse opgeleverd. Met 109 meter is het gebouw op Strijp-S momenteel de hoogste toren van de Lichtstad.

Sporthal van MoederscheimMoonen Architects markeert transformatie naar parklandschap

Gisteren, 14:28

MoederscheimMoonen Architects heeft in Weert een nieuwe sporthal ontworpen die de transformatie van een sportpark naar een parklandschap gaat markeren.

MUST Stedebouw wint prijsvraag verbeteren van naoorlogse wijken met water

Gisteren, 11:54

Het plan ‘Nieuw leven tussen Veen en Steen’ is gericht op het toekomstbestendig maken van de Schrijverswijk in Veenendaal, waarbij water een belangrijke rol speelt.

Holterbergdistrict Amsterdam Zuidoost herontwikkeld tot gemengde wijk

Gisteren, 10:44

De gemeente Amsterdam gaat een bedrijventerrein nabij de Johan Cruijff Arena herontwikkelen tot een wijk met 240.000 m2 bedrijfsruimte en 5500 tot 8000 woningen.

Staten Utrecht verdeeld over plan voor verbouwing provinciehuis

Gisteren, 13:15

Meerdere Statenfracties in de provincie Utrecht hebben twijfels over het plan voor de verbouwing van het provinciehuis.

‘Ambtenaren zeer ontevreden over privatisering bouwtoezicht’

Gisteren, 10:00

Ambtenaren zeggen de grip te zijn kwijtgeraakt, meldt Binnenlands Bestuur.

Wang Shu en Lu Wenyu worden curator Architectuurbiënnale van Venetië in 2027

3 december, 2:52

De Chinese architecten en docenten verzorgen de artistieke leiding van de twintigste editie van de Venetiaanse architectuurmanifestatie.

Verduurzaming Nederland moet veel eerlijker, vindt adviesraad

3 december, 12:18

De verduurzaming van Nederland dreigt vast te lopen, doordat grote groepen mensen de voordelen mislopen en daardoor het draagvlak afbrokkelt, stelt de RLi.