Hoofdingang

Bestaande situatie hoofdentree

Piazza Centrale

Bestaande situatie Piazza Centrale

Piazza Centrale, werkplaatsen

Bestaande situatie werkplaatsen

Boulevard

Bestaande situatie boulevard

Binnenplaats hotel

Bestaande situatie binnenplaats hotel

Hotelterras

Bestaande situatie hotelterras

Birrificio

Bestaande situatie birrificio

Makersstraat

Bestaande situatie makersstraat

Piazza dell'orologio

Bestaande situatie Piazza dell'Orologio

Giardino Puccini

Bestaande situatie Giradino Puccini

Bewonerstuin

Bestaande situatie bewonerstuin

Binnenplaats studentencomplex

Bestaande situatie binnenplaats studentencomplex

Manifattura Tabacchi masterplan

Manifattura Tabacchi vogelperspectief

Manifattura Tabacchi maquette

Concrete transformeert voormalige tabaksfabriek in Florence

27 juni 2018, 13:32

Ten noordwesten van het stadscentrum van Florence, Italië, ligt een verlaten grootschalig fabriekscomplex. Naar een masterplan van concrete wordt de Manifattura Tabacchi nieuw leven ingeblazen als creatieve en culturele buurt, inclusief woonruimtes en hotels.

De Manifattura Tabacchi is gebouwd tussen 1932 en 1940 en bestaat uit vijftien gebouwen, verspreid gelegen over een gebied van 100.000 m². Concrete noemt het industriële complex een indrukwekkend voorbeeld van de Rationele Architectuur (Architettura Razionale), een Italiaanse modernistische stroming.

Traditie en vernieuwing
In het masterplan van het Amsterdamse architectenbureau blijft veel van de bebouwing behouden; echter, concrete heeft in de benadering van de opgave niet de gebouwen als uitgangspunt genomen, maar de vraag hoe er ‘leven’ zou kunnen worden gebracht.

Het uitgangspunt is de piazza: eeuwenlang was het plein de plek in Italiaanse stadjes en steden waar alles samenkomt convergentie in een Italiaanse stad of stad. Hoewel die functie volgens concrete min of meer is verdwenen, wil het bureau levendigheid in de Manifattura Tabacchi creëren door de ‘ piazza-esthetiek’ terug te brengen.

Daarnaast wil concrete traditie en technologie samenbrengen. Florence is wereldwijd bekend om zijn rijke erfgoed aan kunst en kunstnijverheid, aldus concrete. Het architectenbureau schept in het complex ruimte voor jonge kunstenaars en ambachtslieden; daarbij wil concrete hun stimuleren de traditionele technieken te laten versmelten met nieuwe technologieën.

Piazza Centrale
In het hart van het monumentale complex creëert het architectenbureau Piazza Centrale, waar verschillende functies worden samengebracht onder één dak van glas en staal. Hierdoor kan het complex het hele jaar door worden geactiveerd. Het wordt de enige nieuwe constructie; hij zal de bestaande architectuur niet overschaduwen, aldus concrete, maar versterken.

De Piazza Centrale biedt in de eerste plaats een openlucht food hall, die aan drie zijden wordt omzoomd door ambachts- en modewinkels. Het dak van het lagere centrale gebouw fungeert als een mezzanine en biedt ruimtes voor co-working. De eerste verdieping is verbonden met hoge ateliers en gemeenschappelijke ruimtes voor apparatuur (denk aan gedeelde lasersnijders en 3D-printers), gesitueerd in de vleugels aan weerszijden. Deze indeling wordt herhaald op de tweede verdieping.

Een belangrijk element voor dit levendige trefpunt is een royale evenementenruimte. Met een strategisch programmeren van modeshows, optredens, conventies, en dergelijke, moet een divers publiek worden getrokken.

Werken, wonen, ontspannen
Langs een ‘makersstraat’, ten noorden van het centrale plein, komen aan weerszijden ateliers. Hier kunnen de kunstenaars en ambachtslieden werken en exposeren. In een voormalig generatorhuis moet een birrificio, een bierbrouwerij, komen. Een voormalig tabakspakhuis wordt getransformeerd tot een vier- of vijfsterrenhotel met zwembad en binnentuin.

Andere bestaande gebouwen worden herbestemd tot Student Hotel, huisvesting van de fameuze modeopleiding Polimoda en appartementen. Het historische Teatro Puccini, dat ooit het vermaak voor de fabrieksarbeiders en hun families verzorgde, wordt voorzien van een beweegbare muur zodat het zich kan openen naar de aangrenzende tuin. Daarmee wordt het theater geschikt voor binnen- en buitenvoorstellingen.

De Piazza dell’Orologio, gelegen tussen de bestaande gebouwen in rationele stijl, wordt een traditioneel Italiaans plein in het oostelijk deel van het complex. Een vrijstaand paviljoen biedt onderdak aan een koffiekiosk, maar het plein behoudt ruimte voor grootschalige evenementen. Die zullen, aldus concrete, ook plaatsvinden gedurende de herontwikkeling van het terrein.

Verbinding
Om het gebied met de stad te verbinden komen er naast de hoofdingang – nu de enige ingang – op verschillende plekken nog eens zes toegangspunten. Tot de plannen behoort ook een fietspad door het voormalige fabriekscomplex, dat de noordelijke wijk Novoli direct verbindt met de universiteit en het Parco delle Cascine, het grootste park van Florence.

De werkzaamheden starten deze zomer. De transformatie verloopt gefaseerd, waarbij de Manifattura Tabacchi steeds levendiger wordt. Terwijl aan de eerste gebouwen wordt gewerkt, zorgt een programma aan evenementen als pop-up bars, kunstenaarsresidenties, workshops en markten voor activiteit op het plein. De afronding van het herbestemmingsproject is gepland voor winter 2022.

Trefwoorden

florence fabriekscomplex industrieel erfgoed concrete italië manifattura tabacchi

1	Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas vrijdag, 10 oktober
2	Duitsland slokt Nederlandse bouwkracht op maandag, 13 oktober
3	David Chipperfield landt in Antwerps Nieuw Zuid woensdag, 15 oktober
4	Nieuw shortstayhotel door Houben / Van Mierlo in stationsgebied Den Bosch maandag, 13 oktober
5	ONE Architecture & Urbanism werkt mee aan masterplan transformatie havengebied New York vrijdag, 10 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Drie 'Nederlandse' winnaars op Inside World Festival

3 december 2018

Concrete ontwerpt nieuwe vakantiewoning voor Center Parcs

10 november 2023

Twee woontorens Urby door Concrete in Dallas voltooid

25 april

Eten aan open keuken in nieuw restaurant concrete

8 februari 2018

Derde Urby van concrete gerealiseerd in Harrison

10 oktober 2017

Concrete breidt wetenschapsmuseum VS uit

2 maart 2017

Nieuw Bijenkorf-restaurant van concrete

12 januari 2015

Hoogste punt voor toren Concrete in New Jersey

12 februari 2016

Interieur van concrete voor Zwitsers W-hotel

22 januari 2014

Derde URL-project concrete in VS van start

16 februari 2015

Walas herontwikkelt industriegebied Phoenix West in Dortmund

27 augustus 2018

Hotel bij Kauwgomballenfabriek officieel geopend

10 januari 2019

citizenM-hotel in oud bankgebouw Amsterdam geopend

31 juli 2019

Concrete schept Nederlands landschap in KLM Crown Lounge

29 november 2019

Oude kunstmestloods herbestemd tot Zeeuws Veilinghuis

4 maart 2020

Aziatisch streetfood onder rode neon en parasols

17 maart 2020

Bouwstart twee nieuwe Urby-projecten aanstaande

22 juni 2020

CitizenM opent eerste hotel aan de westkust van de VS

18 augustus 2020

Shoji-schermen en neonlicht in W Hotel Osaka

24 maart 2021

Zoku opent vestiging in Kopenhagen

26 april 2021

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Erikjan Vermeulen over kleiner wonen in ruil voor meer gemeenschappelijke voorzieningen

22 december 2022

Andere nieuwsberichten

Amsterdamse Bos ontvangt een ton voor biobased Bosnest-paviljoen

2 uur geleden

Het Cultuurfonds stelt € 100.000 beschikbaar voor het Amsterdamse Bosnest. Het paviljoen is ontworpen door Space Encounters en wordt volledig gebouwd met biobased materialen uit het Amsterdamse Bos.

Tien genomineerden voor Lieven de Key Penning 2025

4 uur geleden

Het thema van de Haarlemse architectuurprijs is dit jaar Monumenten, Erfgoed & Hergebruik.

Koningin Máxima opent jubileumeditie Dutch Design Week

Gisteren, 14:38

De 25e editie van het designevenement staat in het teken van het thema Past. Present. Possible. Naast de gangbare highlights zijn er dit jaar thematische clusteringen rond urgente opgaven en grote installaties in de openbare ruimte.

Doepel Strijkers Architects ontwerpt modulair interieur voor multi-brand store

Gisteren, 13:00

De multi-brand store SPRMRKT voor mode, kunst en cultuur vestigt zich hernieuwd in de hoofdstad en wil winkelervaring impuls geven.

IMF: geen forse huizenprijsdaling bij einde hypotheekrenteaftrek

1 uur geleden

Een mogelijke afschaffing van de hypotheekrenteaftrek in Nederland heeft waarschijnlijk een prijsremmende werking, stelt de Nederlandse bestuurder van het IMF Marnix van Rij

EIB: 75.000 nieuwe voltijdse arbeidskrachten nodig in de bouw

3 uur geleden

Volgens het instituut wordt het tekort aan vakmensen in de bouw steeds groter, vooral omdat de energietransitie een enorme extra vraag naar arbeid creëert.