De voormalige ventilatiesteeg is omgevormd tot een centraal atrium

Het Kaaspakhuis aan de Kromme Gouwe

Veertig kilometer aan kaasplanken diende als basismateriaal voor de gevelbekleding van het atrium

Tussen behouden delen van de oorspronkelijke muren van de steeg zijn de glazen liften geplaatst

Rijmpjes voor het toenmalige personeel herinneren nu aan de gebouwgeschiedenis

Galerijen ontsluiten de loftappartementen vanuit het centrale atrium

De kapconstructie in een van de grootste appartementen tijdens de verbouwing

Het voormalige hoofdtrappenhuis

Exterieur Het Kaaspakhuis aan de Kromme Gouwe

Loggia's in de gevel dragen bij aan meer daglicht in de appartementen

Exterieur Het Kaaspakhuis

Het oorspronkelijke ritme van de vensters is behouden

Kaasopslag voor de transformatie

Kaaspakhuis De Producent voor de transformatie

Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Derde verdieping

Vierde verdieping

Kelder

Loftwoningen in een Gouds kaaspakhuis

25 september 2017, 13:03

Kaas moet rijpen in koele, donkere ruimtes; mensen prefereren licht en ruimte. Met een aantal grote architectonische ingrepen heeft Mei architects and planners het monumentale kaaspakhuis De Producent in Gouda getransformeerd tot een comfortabel en markant woongebouw. Architectenweb kreeg een rondleiding van Mei.

De Producent ligt aan de Wachtelstraat, met de Kromme Gouwe voor de deur. Het deed zo’n honderd jaar dienst als kaaspakhuis, maar na de verhuizing van de productie kwam het leeg te staan. Architectenbureau Mei nam samen met White House Development het initiatief om het gebouw te herontwikkelen tot loftwoongebouw.

Ventilatiesteeg
Het voormalige kaaspakhuis is een rijksmonument; de buitenzijde is dan ook zoveel mogelijk intact gelaten. De grootste veranderingen worden zichtbaar als je het woongebouw betreedt. Om het voor bewoning geschikt te maken, moest Mei zorgen voor meer daglicht en buitenruimte in het pakhuis – of beter gezegd: de pakhuizen, want De Producent bestond uit twee gebouwen aan een smalle steeg. De muren van de steeg waren voorzien van kleine vensters, die dienden voor ventilatie.

Aan weerszijden van de oude ‘ventilatiesteeg’ heeft Mei delen van de vloer en muren weggenomen. Vervolgens is de steeg en de opening in het midden overkapt, waardoor een ruim atrium is gecreëerd. Middels de bestrating wordt de voormalige plattegrond getoond.Wie vanaf een van de kopse zijden door de smalle steeg loopt, wordt verrast door het open, lichte 'binnenhof'.

Vanuit het atrium worden de vier lagen met appartementen ontsloten. Een deel van de oorspronkelijke steeggevels aan weerszijden heeft Mei behouden, om daartussen twee glazen liften te plaatsen. “We hebben een route architecturale gecreëerd”, zegt architect Robert Winkel. “Je betreedt het gebouw via de smalle steeg en komt dan in het royale atrium. Je moet om de liftschacht heenlopen om naar boven te kunnen, waar je via een brug op de galerij komt. Als je daarover rondloopt, ervaar je het atrium echt.”

Kaasplanken
De geschiedenis van het gebouw en zijn gebruik heeft Mei voelbaar willen houden en door zoveel mogelijk elementen een nieuwe toepassing te geven. Zo zijn de wanden van het atrium afgewerkt met de planken waarop de kazen een eeuw lang hebben liggen rijpen. De kaasplanken zijn geïmpregneerd om aan brandwerendheidseisen te voldoen. Na de behandeling zijn de afdrukken van de kazen zichtbaar gebleven.

De ronde donkere plekken op de planken worden als het ware doorgezet in de onderzijde van de galerijen. Hier heeft Mei uitsparingen gemaakt die overeenkomen met de verschillende groottes van de kazen die hier werden gemaakt. De houten planken zijn her en der voorzien van korte rijmpjes, die samenhangen met de kaasproductie.

“We vonden in het bedrijfsarchief van De Producent een ganzenbordspel, waarop allerlei van deze teksten stonden”, vertelt Winkel. “Bij de kaasproductie was hygiëne uiterst belangrijk en met de rijmpjes werden de werknemers daar steeds aan herinnerd.” Ook de bakjes die ooit aan de planken hingen voor de administratie van het rijpingsproces zijn hergebruikt: als huisnummerbordjes.

Constructie
Om het gewicht van een miljoen kilo kaas te dragen bezat het pakhuis twee afzonderlijke constructies: een voor het gebouw en een voor de kazen. In de appartementen is zoveel mogelijk van de oorspronkelijke constructie hergebruikt en onafgewerkt in het zicht gehouden. Zo zijn in de woningen stalen kolommen en houten plafonds te zien. Indrukwekkend zijn de ingenieuze houten kapspanten in de lofts op de bovenste verdieping.

Een aantal loftappartementen grenst aan het hoofdtrappenhuis, dat met zijn originele betegelde muren en glas-in-loodramen grandeur uitstraalt. Het was de voormalige officiële ingang voor de kantoormedewerkers, bezoekers en arbeiders die hun loonzakje kwamen halen. Het trappenhuis is gerenoveerd en biedt de aangrenzende appartementen een tweede ingang.

Verschillende lofts
In totaal zijn 52 loftappartementen in Het Kaaspakhuis gerealiseerd. Ze zijn alle anders, variërend in grootte van circa 60 m² tot 180 m². Bij aankoop kreeg elke komende bewoner een persoonlijk gesprek met de architect aangeboden. Daardoor konden de kopers de grootte en indeling van hun appartement meebepalen.

Om verschillende woningindelingen mogelijk te maken, zijn strategisch loggia’s in de buitengevel geplaatst. De openingen in de gevel bij de loggia’s zijn voorzien van sponningen met dezelfde afmetingen als de oorspronkelijke vensters. Zo is het originele ritme van de kleine raampjes in de monumentale gevel behouden en herkennen de Gouwenaars van een afstand nog altijd hun kaaspakhuis.

Trefwoorden

kaaspakhuis transformatie mei architects and planners loftwoning hergebruik woongebouw gouda

1	VORM en NS Stations tekenen overeenkomst voor deelgebied 3 Wisselspoor Utrecht maandag, 23 juni
2	Los het woningtekort op met compacte woningen! dinsdag, 24 juni
3	Bij Tripolis heeft Hollandse Nieuwe van binnen ‘Van Eyck’ met meanderende trap verbonden met ‘MVRDV’ woensdag, 25 juni
4	Woongebouw Prisma in Nieuw Delft toont verschillende gezichten dinsdag, 24 juni
5	Minister Keijzer neemt meeste aanbevelingen commissie STOER over en wil steilere trappen en lagere plafonds mogelijk maken dinsdag, 24 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Mei onthult plannen transformatie zijdefabriek in Naro-Forminsk, Rusland

13 september 2018

Architectenweb Podcast – Gesprek met Robert Winkel over het zelf ontwikkelen van projecten

14 februari 2020

Winnaars ARC18 Awards bekend gemaakt

26 november 2018

Fenix I – Imposant gebouw met twee draagconstructies

20 november 2019

Nieuwe impressies van volledig houten woongebouw op Lloydpier

19 juni 2020

Boek Included over de projecten, de visie en de praktijk van Mei

3 april 2023

Houtbouwontwikkelaar NICE Developers krijgt kapitaalinjectie van Focus Real Estate

5 juli 2023

Mei ontwerpt loftwoningen rond zwembassin

11 juli 2017

Mei transformeert Stokvisgebouw Rotterdam

11 april 2017

Mei biedt Kanaleneiland tactiele hoogbouw

9 september 2016

Mei wint selectie herontwikkeling Fenixloods

10 oktober 2013

Vernieuwde Lijnbaan Rotterdam feestelijk geopend

22 november 2018

Mei ontwerpt volledig houten woongebouw

13 februari 2020

Voormalige kazerne in Gouda wordt woonwijk

30 april 2020

Blokkerlocatie Gouda herontwikkeld tot woongebied

8 juli 2020

LMS Vermeersch maakt van herbestemd pakhuis een oriëntatiepunt

25 maart 2021

Van Egmond ontwerpt 75 woningen in Westergouwe

14 april 2021

Green Good Design Award voor Sawa

26 april 2021

Twee nieuwe partners voor jubilerend Mei architects and planners

12 april 2022

Ensemble van twee vrij indeelbare kantoorgebouwen in Buiksloterham opgeleverd

28 juni 2022

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Robert Winkel over Sawa als model voor de toekomst

22 december 2023

Gesprek met Robert Winkel over het zelf ontwikkelen van projecten

14 februari 2020

Andere nieuwsberichten

KAAN Architecten transformeert historische fabriek in Brazilië tot cultureel centrum

27 juni, 11:44

Centraal in het masterplan staan behoud van wat er is en alleen waar nodig toevoegingen realiseren, evenals ‘omarmen van verval’. Veertig procent van het complex is onaangeroerd gevleven.

Belgisch-Nederlands team geselecteerd voor ambitieus infrastructuurproject Brussels Airport

26 juni, 5:44

De komende jaren investeert Brussels Airport fors in haar luchthaveninfrastructuur. Na een Europese aanbestedingsprocedure is daarvoor het Belgisch-Nederlandse team ‘Witteveen+Bos, Benthem Crouwel Architects, OKRA, Stramien CV’ geselecteerd.

Team Hegeman, RRog en KOW maakte winnend plan voor Van Hetenlocatie in Deventer

26 juni, 4:11

Het plan ‘Het Blauwe Knooppunt’ voor de voormalige schoollocatie voorziet in 28 stadswoningen en 24 betaalbare appartementen in een parkachtig landschap.

Uitbreiding met bamboe gevel voor kantoorgebouw Deltares in Delft

26 juni, 1:05

In Delft is het Delta-lab van kennisinstituut Deltares officieel in gebruik genomen. Naar ontwerp van Wiegerinck is een bestaand kantoorgebouw op de campus van Deltares uitgebreid met een laboratorium waarvan de gevel is bekleed met bamboe.

Minder vergunningen voor nieuwbouwwoningen afgegeven in eerste vijf maanden

27 juni, 10:55

Het aantal afgegeven bouwvergunningen voor woningen is in de eerste vijf maanden van dit jaar gedaald tot 33.000.

Aantal windmolens met meer dan de helft gegroeid in tien jaar

27 juni, 9:28

Sinds 2020 kwamen er ook honderden enorme windturbines van boven de tweehonderd meter bij, heeft het Kadaster becijferd.

Minister wil gemeente voorrang geven bij koop in kwetsbare wijk

26 juni, 10:26

Gemeenten moeten voorrang krijgen bij de koop van een woning in wijken waar leefbaarheid en veiligheid onder druk staan, vindt woonminister Mona Keijzer.

Rekenkamer: Limburg moet regie pakken in woningbouw

25 juni, 5:12

De provincie Limburg moet meer de regie pakken om te garanderen dat er voldoende huizen worden gebouwd en de bouw van betaalbare woningen aan te jagen.