De voormalige ventilatiesteeg is omgevormd tot een centraal atrium

Het Kaaspakhuis aan de Kromme Gouwe

Veertig kilometer aan kaasplanken diende als basismateriaal voor de gevelbekleding van het atrium

Tussen behouden delen van de oorspronkelijke muren van de steeg zijn de glazen liften geplaatst

Rijmpjes voor het toenmalige personeel herinneren nu aan de gebouwgeschiedenis

Galerijen ontsluiten de loftappartementen vanuit het centrale atrium

De kapconstructie in een van de grootste appartementen tijdens de verbouwing

Het voormalige hoofdtrappenhuis

Exterieur Het Kaaspakhuis aan de Kromme Gouwe

Loggia's in de gevel dragen bij aan meer daglicht in de appartementen

Exterieur Het Kaaspakhuis

Het oorspronkelijke ritme van de vensters is behouden

Kaasopslag voor de transformatie

Kaaspakhuis De Producent voor de transformatie

Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Derde verdieping

Vierde verdieping

Kelder

De voormalige ventilatiesteeg is omgevormd tot een centraal atrium

Het Kaaspakhuis aan de Kromme Gouwe

Veertig kilometer aan kaasplanken diende als basismateriaal voor de gevelbekleding van het atrium

Tussen behouden delen van de oorspronkelijke muren van de steeg zijn de glazen liften geplaatst

Rijmpjes voor het toenmalige personeel herinneren nu aan de gebouwgeschiedenis

Galerijen ontsluiten de loftappartementen vanuit het centrale atrium

De kapconstructie in een van de grootste appartementen tijdens de verbouwing

Het voormalige hoofdtrappenhuis

Exterieur Het Kaaspakhuis aan de Kromme Gouwe

Loggia's in de gevel dragen bij aan meer daglicht in de appartementen

Exterieur Het Kaaspakhuis

Het oorspronkelijke ritme van de vensters is behouden

Kaasopslag voor de transformatie

Kaaspakhuis De Producent voor de transformatie

Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Derde verdieping

Vierde verdieping

Kelder

Loftwoningen in een Gouds kaaspakhuis

25 september 2017, 13:03

Kaas moet rijpen in koele, donkere ruimtes; mensen prefereren licht en ruimte. Met een aantal grote architectonische ingrepen heeft Mei architects and planners het monumentale kaaspakhuis De Producent in Gouda getransformeerd tot een comfortabel en markant woongebouw. Architectenweb kreeg een rondleiding van Mei.

De Producent ligt aan de Wachtelstraat, met de Kromme Gouwe voor de deur. Het deed zo’n honderd jaar dienst als kaaspakhuis, maar na de verhuizing van de productie kwam het leeg te staan. Architectenbureau Mei nam samen met White House Development het initiatief om het gebouw te herontwikkelen tot loftwoongebouw.

Ventilatiesteeg
Het voormalige kaaspakhuis is een rijksmonument; de buitenzijde is dan ook zoveel mogelijk intact gelaten. De grootste veranderingen worden zichtbaar als je het woongebouw betreedt. Om het voor bewoning geschikt te maken, moest Mei zorgen voor meer daglicht en buitenruimte in het pakhuis – of beter gezegd: de pakhuizen, want De Producent bestond uit twee gebouwen aan een smalle steeg. De muren van de steeg waren voorzien van kleine vensters, die dienden voor ventilatie.

Aan weerszijden van de oude ‘ventilatiesteeg’ heeft Mei delen van de vloer en muren weggenomen. Vervolgens is de steeg en de opening in het midden overkapt, waardoor een ruim atrium is gecreëerd. Middels de bestrating wordt de voormalige plattegrond getoond.Wie vanaf een van de kopse zijden door de smalle steeg loopt, wordt verrast door het open, lichte 'binnenhof'.

Vanuit het atrium worden de vier lagen met appartementen ontsloten. Een deel van de oorspronkelijke steeggevels aan weerszijden heeft Mei behouden, om daartussen twee glazen liften te plaatsen. “We hebben een route architecturale gecreëerd”, zegt architect Robert Winkel. “Je betreedt het gebouw via de smalle steeg en komt dan in het royale atrium. Je moet om de liftschacht heenlopen om naar boven te kunnen, waar je via een brug op de galerij komt. Als je daarover rondloopt, ervaar je het atrium echt.”

Kaasplanken
De geschiedenis van het gebouw en zijn gebruik heeft Mei voelbaar willen houden en door zoveel mogelijk elementen een nieuwe toepassing te geven. Zo zijn de wanden van het atrium afgewerkt met de planken waarop de kazen een eeuw lang hebben liggen rijpen. De kaasplanken zijn geïmpregneerd om aan brandwerendheidseisen te voldoen. Na de behandeling zijn de afdrukken van de kazen zichtbaar gebleven.

De ronde donkere plekken op de planken worden als het ware doorgezet in de onderzijde van de galerijen. Hier heeft Mei uitsparingen gemaakt die overeenkomen met de verschillende groottes van de kazen die hier werden gemaakt. De houten planken zijn her en der voorzien van korte rijmpjes, die samenhangen met de kaasproductie.

“We vonden in het bedrijfsarchief van De Producent een ganzenbordspel, waarop allerlei van deze teksten stonden”, vertelt Winkel. “Bij de kaasproductie was hygiëne uiterst belangrijk en met de rijmpjes werden de werknemers daar steeds aan herinnerd.” Ook de bakjes die ooit aan de planken hingen voor de administratie van het rijpingsproces zijn hergebruikt: als huisnummerbordjes.

Constructie
Om het gewicht van een miljoen kilo kaas te dragen bezat het pakhuis twee afzonderlijke constructies: een voor het gebouw en een voor de kazen. In de appartementen is zoveel mogelijk van de oorspronkelijke constructie hergebruikt en onafgewerkt in het zicht gehouden. Zo zijn in de woningen stalen kolommen en houten plafonds te zien. Indrukwekkend zijn de ingenieuze houten kapspanten in de lofts op de bovenste verdieping.

Een aantal loftappartementen grenst aan het hoofdtrappenhuis, dat met zijn originele betegelde muren en glas-in-loodramen grandeur uitstraalt. Het was de voormalige officiële ingang voor de kantoormedewerkers, bezoekers en arbeiders die hun loonzakje kwamen halen. Het trappenhuis is gerenoveerd en biedt de aangrenzende appartementen een tweede ingang.

Verschillende lofts
In totaal zijn 52 loftappartementen in Het Kaaspakhuis gerealiseerd. Ze zijn alle anders, variërend in grootte van circa 60 m² tot 180 m². Bij aankoop kreeg elke komende bewoner een persoonlijk gesprek met de architect aangeboden. Daardoor konden de kopers de grootte en indeling van hun appartement meebepalen.

Om verschillende woningindelingen mogelijk te maken, zijn strategisch loggia’s in de buitengevel geplaatst. De openingen in de gevel bij de loggia’s zijn voorzien van sponningen met dezelfde afmetingen als de oorspronkelijke vensters. Zo is het originele ritme van de kleine raampjes in de monumentale gevel behouden en herkennen de Gouwenaars van een afstand nog altijd hun kaaspakhuis.

Trefwoorden

kaaspakhuis transformatie mei architects and planners loftwoning hergebruik woongebouw gouda

1	Wubben.Chan ontwerpt woongebouw nabij Marconiplein woensdag, 29 november
2	Detail: stamplemen wanden maken badhuis deel van het landschap woensdag, 29 november
3	Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen donderdag, 30 november
4	MVRDV en Orange Architects ontwerpen vooruitlopend op de wederopbouw van Oekraïne woensdag, 29 november
5	Jonas donderdag, 30 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Mei onthult plannen transformatie zijdefabriek in Naro-Forminsk, Rusland

13 september 2018

Architectenweb Podcast – Gesprek met Robert Winkel over het zelf ontwikkelen van projecten

14 februari 2020

Winnaars ARC18 Awards bekend gemaakt

26 november 2018

Fenix I – Imposant gebouw met twee draagconstructies

20 november 2019

Nieuwe impressies van volledig houten woongebouw op Lloydpier

19 juni 2020

Boek Included over de projecten, de visie en de praktijk van Mei

3 april

Houtbouwontwikkelaar NICE Developers krijgt kapitaalinjectie van Focus Real Estate

5 juli

Mei ontwerpt loftwoningen rond zwembassin

11 juli 2017

Mei transformeert Stokvisgebouw Rotterdam

11 april 2017

Mei biedt Kanaleneiland tactiele hoogbouw

9 september 2016

Mei wint selectie herontwikkeling Fenixloods

10 oktober 2013

Vernieuwde Lijnbaan Rotterdam feestelijk geopend

22 november 2018

Mei ontwerpt volledig houten woongebouw

13 februari 2020

Voormalige kazerne in Gouda wordt woonwijk

30 april 2020

Blokkerlocatie Gouda herontwikkeld tot woongebied

8 juli 2020

LMS Vermeersch maakt van herbestemd pakhuis een oriëntatiepunt

25 maart 2021

Van Egmond ontwerpt 75 woningen in Westergouwe

14 april 2021

Green Good Design Award voor Sawa

26 april 2021

Twee nieuwe partners voor jubilerend Mei architects and planners

12 april 2022

Ensemble van twee vrij indeelbare kantoorgebouwen in Buiksloterham opgeleverd

28 juni 2022

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Robert Winkel over het zelf ontwikkelen van projecten

14 februari 2020

Andere nieuwsberichten

Veel zeggenschap voor bewoners ARC Rokkeveen bij ontwerp eigen woning

Vandaag, 13:59

In de wijk Rokkeveen in Zoetermeer is een appartementengebouw opgeleverd dat is gerealiseerd volgens het model van medeopdrachtgeverschap. Op basis van een inspiratieplattegrond konden de bewoners bepalen hoe hun woning eruit zou zien.

Stadskantoor Heerlen ontworpen als inversie van het raadhuis

Vandaag, 10:43

Dit jaar zijn het gerenoveerde raadhuis en nieuwe stadskantoor van Heerlen geopend. Mecanoo is verantwoordelijk voor het ontwerp.

Tien Nederlandse bureaus vallen in de prijzen bij Archello Awards

Gisteren, 17:01

Maar liefst tien Nederlandse architectenbureaus zijn in de prijzen gevallen bij de eerste editie van de Archello Awards.

AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen

Gisteren, 16:19

Er komen 190 woningen en verschillende werk- en maatschappelijke voorzieningen. Een deel van de oorspronkelijke bebouwing op het fabrieksterrein blijft staan, daaromheen worden nieuwe woningen gebouwd.

Waterbeheerders gaan drinkwater maken van gezuiverd rioolwater

Vandaag, 14:34

Waterschappen, drinkwaterbedrijven en twee kennisinstellingen gaan de komende jaren onderzoeken hoe gezuiverd rioolwater ingezet kan worden als drinkwater.

Gemeenten lopen achter bij huisvesten statushouders

Vandaag, 11:49

Veel gemeenten helpen nog niet genoeg statushouders aan een woning.

750 jaar Amsterdam wordt in 2025 gevierd op autoloze A10

Vandaag, 09:32

Het idee voor de viering op de A10 is bedacht door een groep van ruim honderd Amsterdammers.

Programma over rolmodellen in de architectuur in Pakhuis de Zwijger

Gisteren, 12:23

Staat het model van de aloude ‘starchitect’ nog overeind, zijn de hedendaagse voorbeeldarchitecten diverser qua afkomst, gender en andere aspecten, of halen we de inspiratie meer uit het collectief en samenwerking?