'Corporaties aan banden, strenger toezicht'

30 oktober 2014, 13:36

Woningcorporaties moeten kleiner worden, zich beperken tot hun eigenlijke taak en zich niet meer met commerciële nevenactiviteiten bezighouden. Het toezicht moet drastisch verbeteren. Er is een cultuuromslag nodig en op termijn moet het stelsel misschien radicaal veranderen.

De parlementaire enquêtecommissie die onderzocht heeft wat er mis is gegaan in de corporatiesector beveelt dat donderdag aan in haar eindrapport. Volgens de commissie lokken de manier waarop corporaties nu werken en het falende toezicht daarop misbruik uit. "De gelegenheid maakt de dief'', schrijft zij.

De commissie, onder leiding van onafhankelijk Kamerlid Roland van Vliet, is 'verbaasd, geschokt en verontrust' door wat zij heeft aangetroffen. Zij deelt de publieke verontwaardiging over de dubieuze financiële transacties en het 'zonnekoningengedrag' van te machtige corporatiebestuurders.

Mismanagement
Ze stuitte op mismanagement, manipulatie, het achterhouden van informatie aan toezichthouders, zelfoverschatting en belangenverstrengeling.

Directeuren dachten dat ze alles konden maken en hebben 'soms op grove wijze gefaald' en het in hen gestelde maatschappelijke vertrouwen beschaamd, stelt de enquêtecommissie vast. Zelfreflectie of spijt is echter nog amper aan de orde.

"We zien een stoomschip van een kwart miljard euro, een Maserati als dienstwagen, kolossale grondposities zonder bouwbestemming, aanleg van een tunnelbak, koffers met contanten, het in het kader van de leefbaarheid lenen aan een uitvaartcentrum, adoptie van een aap, een olifantenbeeldenparade, ontwikkeling van koopwoningen in Wallonië, een architect met een honorarium van veertien miljoen euro (Santiago Calatrava, voor de afgeblazen Campus Maastricht, red.) en een derivatenportefeuille van 23 miljard euro. Woningcorporaties raakten ver van huis", schrijft de commissie in de inleiding van het rapport.

De commissie constateert dat de corporatiewereld, die in de jaren negentig werd verzelfstandigd, zich ook veel te gemakkelijk in onverantwoorde financiële avonturen kon storten. Controle van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) schoot tekort.

Banken
Diverse banken speelden een kwalijke rol: ze gingen te weinig uit van het belang van de klant en dachten primair aan geld verdienen. Corporaties werden afgelopen jaren steeds meer bestuurd als bedrijven, met een raad van commissarissen. Ook die raden kwamen vaak niet in actie als het dreigde mis te gaan en waren nogal eens niet deskundig genoeg.

De grenzen aan nevenactiviteiten werden door corporaties ook steeds verder opgerekt, ook al doordat ze zich met vage begrippen als 'leefbaarheid' mochten bezighouden. Overheid en Tweede Kamer kwamen niet tot daden. Alleen Eberhard van der Laan, woonminister in Balkenende-IV, deed nog enkele pogingen.

Bevlogenheid
Ondanks haar ontluisterende bevindingen over wat er allemaal misging in de corporatiewereld, prijst de Parlementaire Enquêtecommissie de sector ook om de inzet en de bevlogenheid die ze er zag tijdens werkbezoeken.

Het staat volgens de commissie 'buiten kijf dat de woningcorporaties in de afgelopen twintig jaar essentiële bijdragen hebben geleverd aan de sociale huisvesting in Nederland'.

"Zij hebben er mede aan bijgedragen dat van omvangrijke gettovorming en verpauperende woonwijken in Nederland nagenoeg geen sprake is, in tegenstelling tot sommige met Nederland vergelijkbare landen.''

De kwaliteit van de Nederlandse sociale woningvooraad is hoog, vindt de commissie. Ons land heeft relatief gezien de grootste sociale huursector van Europa. Ongeveer een derde van de bevolking woont in een corporatiehuis.

Trefwoorden

woningcorporaties parlementaire enquête

1	EVA architecten transformeert Girokantoor Leeuwarden tot woongebouw vrijdag, 10 januari
2	Consortium Fullhouse transformeert voormalig gemeentekantoor Westersingel Rotterdam woensdag, 8 januari
3	Waaiervormige woonbuurt op Cruquiseiland naar integraal ontwerp van KCAP woensdag, 8 januari
4	Woonzorgensemble met dorpse opzet langs het Damsterdiep woensdag, 8 januari
5	Houten markthal vormt sluitstuk vernieuwing Marktplein Apeldoorn donderdag, 9 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Vele wijzigingen voor corporatiesector

11 december 2014

Kamer omarmt hoofdconclusies corporaties

4 december 2014

Corporaties kregen 'recept voor ongelukken'

3 december 2014

Möllenkamp ook vervolgd wegens meineed

2 december 2014

'Geld corporaties ten bate van huurders'

25 februari 2015

Blok nog bang voor slecht gedrag corporaties

21 november 2014

AFM beboet ABN AMRO inzake Vestia

19 november 2014

'Vestia-heffing illegale staatssteun'

12 februari 2015

Extra toezicht bij corporatie Vitaal Wonen

17 november 2014

Overzicht aanbevelingen enquêtecommissie

30 oktober 2014

Justitie wil twee miljoen van Möllenkamp

3 december 2014

Senaat akkoord met sociale rol corporaties

17 maart 2015

Blok ziet weinig in instemmingsrecht huurder

9 december 2014

Onafhankelijk toezicht op corporaties

10 december 2014

Vermogen woningcorporaties is gegroeid

5 december 2014

Aanhouding collega schokte oud-Vestiatopman

12 juni 2014

Vestia-drama vooral klap in kwetsbare wijken

8 juli 2014

Eindrapport enquêtecommissie op 30 oktober

10 juli 2014

Controle op corporaties onvoldoende

15 januari 2013

Bos kritiseert Vogelaar voor enquêtecommissie

2 juli 2014

'Campus Maastricht stond als een huis'

23 juni 2014

Den Haag flink de pineut door Vestia-drama

10 juli 2014

Maserati baas Rochdale al vroeg in beeld

25 juni 2014

'Veel ontslagen bij woningbouwcorporaties'

30 mei 2014

Toezicht op woningcorporaties was onvolledig

4 juni 2014

‘Alleen banken wisten genoeg van derivaten’

16 juni 2014

Corporatiebeleid had scherper gekund

1 juli 2014

Woonbond: gouden handdruk Rochdale pijnlijk

9 juli 2014

Blok legt commerciële activiteiten corporaties aan banden

20 juni 2014

Enquêtecommisie kijkt naar Woonbron

5 juni 2014

Van Dam: 'Van Rijksgebouwendienst corporatie maken'

20 juni 2014

WSG-baas is zich van geen kwaad bewust

19 juni 2014

'Falende bestuurder krijgt alle ruimte'

11 augustus 2014

Oud-topman Rochdale: 'Maserati verkeerde keus'

6 juni 2014

Voorzitter Aedes schaamt zich voor sector

24 juni 2014

'Woningcorporaties zijn wortels kwijtgeraakt'

31 mei 2013

Corporatiewereld zes weken lang onder de loep

27 mei 2014

Donner vreesde voor grotere schade Vestia

7 juli 2014

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Herontwikkeling voormalig Slotervaartziekenhuis voltooid met nieuwe dakopbouw

Gisteren, 16:22

Met de oplevering van de nieuwe dakopbouw eind 2024 is de herontwikkeling van het voormalige Slotervaartziekenhuis in Amsterdam afgerond. Het renovatieontwerp is gemaakt door INBO, de dakopbouw is ontworpen door MVSA Architects.

Lab-S verbouwt jaren 30-villa in relatie met natuur

Gisteren, 15:08

De eigenaren van een karakteristieke villa uit de jaren 1930, gelegen aan de rand van de Veluwe, wilden hun woning uitbreiden, waarbij de oorspronkelijke architectuur goed uit de verf moest komen.

Implicaties van AI voor landschapsarchitectuur en stedelijk ontwerp belicht in boek

Gisteren, 11:35

Wat betekent de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) voor landschapsarchitectuur en stedelijk ontwerp? In het pas verschenen boek Powered by AI zoomen ‘scape magazine en de gasthoofdredacteuren van LOLA Landscape Architects in op dit vraagstuk.

EVA architecten transformeert Girokantoor Leeuwarden tot woongebouw

10 januari, 2:32

In april wordt gestart met de transformatie van het voormalige Girokantoor in Leeuwarden naar een woongebouw. Het uit 1973 stammende gebouw, oorspronkelijk ontworpen door Abe Bonnema, gaat vanaf eind dit jaar plaats bieden aan 59 appartementen.