Omslagfoto

Het oorspronkelijke Musis Sacrum uit 1847

Het door Van Dongen-Koschuch Architects and Planners gerenoveerde en uitgebreide Musis Sacrum

Boek belicht bewogen (bouw)geschiedenis Musis Sacrum

1 november 2022, 14:11

De oudste concertzaal in Nederland die continu in gebruik bleef viert dit jaar zijn 175-jarig bestaan. Musis Sacrum in Arnhem kent een bewogen geschiedenis, ook in architectonisch en stedenbouwkundig opzicht. Ingrid D. Jacobs schreef een boek over het gebouw.

In 1847 werd in Arnhem een groot zangersfeest gehouden. De stad was net uit zijn beknellende omwalling gebroken en er was plek aan de fraaie singels voor een huis voor de muzen - een Musis Sacrum, Huis voor Muziek. In de volgende 175 jaar bleef de concertzaal continu in gebruik, maar het gebouw onderging wel acht metamorfoses.

Het meest vers in het geheugen ligt de renovatie en uitbreiding met de Parkzaal door Van Dongen en Koschuch, maar het gebouw is veel vaker onder handen genomen. Vanaf het allereerste gebouw van architect Henri Guillaume Fromberg af aan onderging Musis Sacrum verschillende gedaantewisselingen, verbouwingen en andere ingrepen, al bleef er altijd muziek klinken in de concertzaal.

Herman Hertzberger
Oorlog, bestemmingsplannen en bezuinigingen bedreigden de zaal, maar ze overleefde. In het boek besteedt Jacobs aandacht aan de verschillende gebeurtenissen en verbouwingen, maar ook aan een plan van Herman Hertzberger dat het uiteindelijk niet haalde. Hij wilde een nieuw gebouw realiseren dat als brug zou fungeren tussen het stadscentrum en de Steenstraat, in plaats van het ‘eiland’ dat Musis in zijn ogen was.

Het vooruitstrevende plan kreeg geen meerderheid in de gemeenteraad en verdween in 1977 van tafel. In de jaren tachtig en negentig onderging Musis Sacrum nog twee verbouwingen, totdat het in 2018 zijn huidige vorm kreeg. “Musis Sacrum is klaar voor de toekomst. Het gebouw dat er nu staat kan nog een eeuw mee”, stelt uitgever WBooks. De tijd zal het leren…

Musis Sacrum Arnhem 1847-2022, de bewogen geschiedenis van een concertzaal (29,95 euro) verschijnt op 17 november

Trefwoorden

concertzaal arnhem van dongen-koschuch architects and planners musis sacrum boek wbooks musis

1	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
2	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december
3	Architectuur als compromis dinsdag, 23 december
4	Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher dinsdag, 23 december
5	CO2-gestuurd ontwerpen is soms ook niet-natuurlijk ontwerpen (slot) dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Koningin opent vernieuwd Musis Arnhem

12 januari 2018

Beeldverslag van rondleiding door Musis Sacrum

15 november 2017

Vijf ontwerpteams in de race voor renovatie en nieuwbouw Stadstheater Arnhem

7 september 2022

Architecten Musis Arnhem gaan ieder hun eigen weg

15 januari 2019

Nominaties 'Publiek gebouw van het Jaar' bekend

25 oktober 2018

Koschuch Architects ontwerpt woontoren in Haarlem Schalkwijk

6 december 2023

Koschuch Architects ontwerpt woontoren aan de Waal in Nijmegen

4 januari 2024

Winnaars NRP Gulden Feniks 2018 onthuld

28 juni 2018

Gelders Huis gekozen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar 2018

18 mei 2018

Winnaars Heuvelinkprijs 2018 bekend

18 mei 2018

Geschakelde woningen Statt geven steeg in Spijkerkwartier een gezicht

30 mei 2023

Bouwstart Instituut voor Nachtcultuur in Amsterdam naar ontwerp van XML

22 oktober 2024

Bouw Huis voor de Amateurkunst Vrijdag in Groningen kan starten

1 juli 2024

Nijmegen kiest voor plan Stadgoed DUUX van ZUS en Koschuch Architects

28 mei

Ontwerpvisies voor renovatie en nieuwbouw Stadstheater Arnhem gepresenteerd

7 december 2022

BNO publiceert derde editie Dutch designers Yearbook

8 december 2022

Braaksma & Roos, Civic Architects en Arup mogen Stadstheater Arnhem vernieuwen

22 december 2022

Boek: vraagspecificaties voor bouwprojecten

7 februari 2023

Arnhem krimpt winkelgebied in binnenstad in

1 maart 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.