Verbouwing van Arnhemse kerk uit wederopbouwtijd van start

19 februari 2020, 13:11

De kerkelijke gemeente ziet een veranderend gebruik van haar Opstandingskerk in Arnhem, wat bovendien een in de loop der decennia verrommeld en deels versleten gebouw is geworden. Deze maand start een verbouwing naar een ontwerp van architectenbureau opZoom.

De Arnhemse Opstandingskerk is gerealiseerd in 1960 naar een ontwerp van Jan Rotshuizen. Opvallend is dat de architect in zijn ontwerp ruimte gaf aan een breder gemeenschappelijk gebruik van de nevenzalen en symboliek en mystiek in de kerkzaal introduceerde.

Dat was een breuk met de lange traditie van kale protestantse gebedshuizen, legt opZoom uit, en daarmee is het ontwerp een mooi voorbeeld van maatschappelijke veranderingen in de wederopbouwperiode. Dit is mede reden geweest om deze verdiepingskerk als rijksmonument aan te wijzen.

Veranderend gebruik
Echter, in de afgelopen decennia heeft het kerkgebouw diverse kleine verbouwingen ondergaan en is het enigszins sleets geworden. Daarnaast is de gebruikersgroep verbreed en werd het gebouw naast kerk meer en meer een multifunctioneel centrum. De bestaande ontsluiting en structuur van het gebouw waren daarvoor niet geschikt.

Voorts bezit de Opstandingskerk een zeer specifieke en grote kerkzaal, die ooit is ontworpen voor 750 personen. De kerkelijke gemeente gaat momenteel uit van circa 175 mensen die een dienst bijwonen, vertelt architect-eigenaar Johan Blokland van opZoom; de kerkzaal voelt dan te groot en te kil, terwijl de kerkgangers juist betrokkenheid en vertrouwdheid zoeken.

Nieuwe entree en nieuwe functies
Het recent samengaan van drie kerkelijke gemeenten is de aanleiding om de Opstandingskerk aan te pakken. Het ontwerp van opZoom richt zich om te beginnen op een verbeterde toegankelijkheid en een nieuwe intimiteit. Ook de groeiende belangstelling voor ontmoeten en herdenken krijgt een plek in het ontwerp van opZoom.

Het architectenbureau voegt een hoofdentree toe op het niveau van de Rosendaalseweg. Het bureau introduceert daarbij een grote, transparante pui en meerdere vides, een lift en een goed beloopbare trap.

Indeling kerkzaal
De grote kerkzaal deelt het bureau op in specifieke plekken. Een gordijn creëert een compactere plek voor vieringen, zodat de diensten ook bij kleinere groepen hun intimiteit behouden. De vrijgekomen ruimte zet opZoom in voor het ontmoeten en herdenken.

Zo komen er twee vloerkleden met meubels als ontmoetingsplek en komen er onder het balkon twee functies bij – de pantry met uitgiftebalie en de herdenkingsruimte. Een deels open wand van houten lamellen schermt deze twee nieuwe functies af. In de herdenkingsruimte kan iemand zich terugtrekken om een overledene te herdenken of tot rust te komen.

Materialisatie
Interessant is dat de lamellen worden gemaakt met de voetensteunen van de oorspronkelijke kerkbanken. Ook de begeleidende wand langs een nieuwe trap en het garderobemeubel worden vervaardigd uit het hout van de banken.

De ingrepen zijn zo ontworpen en gematerialiseerd, legt Blokland uit, dat de oorspronkelijke kerkzaal ook na de verbouwing goed te ervaren is. “Dit is een kwaliteit van het ontwerp dat de Rijksdienst van het Cultureel Erfgoed ook erg waardeert”, aldus Blokland.

Trefwoorden

kerkgebouw opzoom architecten arnhem opstandingskerk opzoom rijksmonument wederopbouw

1	2025 in acht podcasts door Michiel van Raaij maandag, 29 december
2	2025 in tien columns door Joost Ector maandag, 29 december
3	2025 in tien columns door Marjolein van Eig dinsdag, 30 december
4	2025 in tien columns door Jarrik Ouburg over Japan / Nederland dinsdag, 30 december
5	Architectenweb Awards 2025 – een terugblik woensdag, 31 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Een modern kerkgebouw dat openheid en eenvoud biedt

5 december 2019

Kerkgebouw voor twee genootschappen in Leidsche Rijn

16 oktober 2019

BAM Wonen bouwt Gashouderskwartier fase 2 in Arnhem

12 oktober 2020

Gevarieerde en betaalbare woningen door opZoom in Doetinchem

29 augustus 2019

Kerkgebouw met podium voor muziek

15 januari 2019

Naoorlogse kerk in Rotterdam transformeert tot woongebouw

10 juni 2020

Een op vijf kerken is geen kerk meer

25 juni 2019

Nationale aanpak voor toekomst kerkgebouwen

9 november 2018

Bibliotheek en 'ontmoetingscentrum' in voormalige kerk Vught

13 april 2018

Nieuwe functie voor enige kerk Gerrit Rietveld

6 maart 2018

opZoom architecten: Arnhem moet nog meer inbreiden

4 maart 2020

Kerk Gronings dorp verbouwd tot 'schoolkerk'

22 april 2020

Rijk gedecoreerde Sint-Franciscuskerk in oude luister hersteld

3 juni 2020

CPO-collectief realiseert woon-werkgebouw bij Coehoornpark Arnhem

30 juni 2020

Sporten in een kerkgebouw

29 oktober 2020

Minimalistische ingreep met symbolische lading

16 maart 2021

Oud tijdelijk stadskantoor Arnhem is nu woongebouw

20 april 2021

Aanmelding voor Heuvelinkprijs 2022 geopend

2 februari 2022

Bastiaan Buurman benoemd tot partner bij opZoom architecten

7 maart 2022

Woningen in getransformeerde Baumannkerk in gebruik genomen

31 augustus 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.