Schuur met traditie en oneffenheden van HilberinkBosch Architecten

17 mei 2018, 2:53

Een aantal honderdjarige eiken op het eigen erf van HilberinkBosch Architecten in Berlicum bleek in 2017 in dermate slechte staat, dat ze moesten worden gerooid. Het architectenbureau besloot het hout te gebruiken om een schuur volgens de lokale traditie op te trekken.

Bij veel boerderijen in de Meierij van ’s-Hertogenbosch is het bedrijfsgedeelte direct aan het woonhuis gebouwd, legt HilberinkBosch Architecten uit. Voor verdere benodigde ruimte werd bij de boerderij een schuur gebouwd. Die werd opgetrokken uit materiaal dat in de directe omgeving voorhanden was en met een vergelijkbare constructieve opbouw als de boerderij.

Dat zeven oude eiken moesten worden geveld, was voor het architectenbureau een mooie aanleiding om een nieuwe schuur te realiseren. Met aanvulling van enkele eiken stammen, afkomstig van het landgoed De Wamberg beschikte het architectenbureau over voldoende hout.

Dwarsdeelschuur
De zogeheten dwarsdeelschuur vervangt een samenstel van versleten bouwsels op dezelfde plek; in vormgeving sluit het bouwwerk aan bij het monumentale karakter van de boerderij. De schuur is opgebouwd uit vier ankerbalkgebinten, die zijn verbonden door gebintplaten, waarop een sporenkap rust. Die is asymmetrische met een steil en een flauw dakvlak.

De zestien-eiken-schuur, zoals de architecten het gebouw aanduiden, bestaat uit drie ruimtes. Er is een open stalling voor voertuigen, een berging en een werkplaats dan wel vergaderruimte. Boven de berging ligt een verdiepingsvloer, die een open verbinding heeft met de werkplaats.

Van kernhout tot schors
Het balkhout voor de draagconstructie, de kap en het plankhout voor de gevels zijn afkomstig van de beste kernstukken uit de boom. Voor het minder duurzame hout van de boomstam heeft het architectenbureau andere bestemmingen gezocht.

Zo heeft het balken met bastdelen toegepast als lamellen voor het glas van de werkplaats en in de stalling. Korte, gekloofde stukken hout zijn zonder verdere behandeling gebruikt als dakspanen.

Schors is op de kopse kant van de schuur mee gestort in het beton, waardoor het gebouw meer opgaat in de boomrijke omgeving. Het beton vertoont een afdruk van het verse hout doordat spintplanken als bekisting zijn gebruikt.

Doorleefd uiterlijk
“Door de verschillende maten van de planken en schorsdelen was de bekisting verre van ideaal”, vertelt HilberinkBosch Architecten. Bijgevolg zijn resten van het zachte spinthout achtergebleven en heeft het looizuur uit het verse hout verkleuringen veroorzaakt.

Het zijn niet de enige sporen die door toevalligheden in beton en hout zijn achtergebleven. In de bomen vergroeide stukken metaal van prikkeldraad en zelfs granaatscherven hebben gezorgd voor onvolkomenheden in het hout, bijvoorbeeld.

Dat HilberinkBosch Architecten dergelijke imperfecties heeft toegelaten, draagt bij aan het karakter van het gebouw. Het zorgt voor een doorleefde uitstraling, waarmee de schuur past in de omgeving.