Olthuis: ‘Bouw amfibische wijken in overstromingsgebieden’

5 september 2016, 11:54

Over de hele wereld ontwerpt hij drijvende gebouwen, zelfs hele drijvende wijken; architect Koen Olthuis van Waterstudio.NL. Op donderdag 15 september geeft hij op Architect@Work een lezing over de mogelijkheden van drijvende steden. Architectenweb hield met de architect een voorgesprek.

“De steden die we al eeuwenlang op het land bouwen volgen ook maar een concept”, begint architect Koen Olthuis van Waterstudio.NL. “Het is een bewezen concept, maar ook een die niet optimaal functioneert. Onze boodschap is: kijk ook eens naar water en welke mogelijkheden dat biedt om tot een andere stedenbouw te komen.”

Water biedt de stad in Olthuis’ optiek veiligheid, ruimte en flexibiliteit. Om met dat laatste aspect te beginnen: met de verplaatsbaarheid van drijvende gebouwen kunnen steden veel minder statisch worden. De tijd die steden nodig hebben om te reageren op veranderende sociaal-economische vragen, de response time zoals Olthuis het noemt, kan dan flink omlaag.

Als voorbeeld noemt Olthuis steden die enkel in een bepaald seizoen gebruikt worden, seasonal cities. Kunnen die gebouwen off-season niet op een andere plek ingezet worden? “Laat steden met het gebruik meebewegen”, benadrukt Olthuis.

Dat sommige steden dicht bebouwd zijn, betekent volgens hem nog niet dat ze ten volle gebruikt worden. “Ik noem dat de efficiency van het gebruik.” Sommige functies kunnen op het water – als verplaatsbaar gebouw – intensiever gebruikt worden dan wanneer ze op het land zouden blijven.

In Libanon werkt de architect momenteel aan een drijvende woning die uit twee U-vormen bestaat. Hierbij heeft de buitenzijde van de U-vorm een gesloten gevel en de binnenzijde een open gevel. De toekomstige bewoners kunnen straks met beide bouwdelen spelen en ervoor kiezen om de woning volledig gesloten te houden, deze deels te openen, of deze helemaal te openen. Zo kunnen de bewoners bijvoorbeeld inspelen het veranderende klimaat door het jaar heen. Van volledig gesloten naar volledig geopend kost volgens Olthuis maar een paar uur tijd.

Amfibische steden
Wat betreft waterveiligheid vindt Olthuis het interessant wat momenteel in steden als Bangkok, Tokyo en Shanghai gebeurt. Het water heeft daar meer ruimte nodig. Daarom zijn er veiligheidszones ingesteld die nog niet ontwikkeld kunnen worden. Omdat ze bijvoorbeeld eens in de zoveel tijd onder water lopen. “Amfibische wijken of steden kunnen daar een uitkomst zijn.”

Een permanent drijvende woning biedt niet voor iedereen het gewenste comfort, geeft Olthuis toe. De meeste mensen wonen toch het liefst aan een straat met een eigen tuin. Een woning die normaal gesproken op de grond staat, maar bij een overstroming bijvoorbeeld eens in de vijf jaar korte tijd drijft, kan dan een uitkomst zijn.

“De grootste bedreiging in Nederland komt niet van de stijgende zeespiegel, maar van hoge waterstanden in de rivieren en hevige regenval”, stelt Olthuis. “Een aantal van de meer dan 3.500 polders in ons land zouden we daarom in moeten richten als noodopslag voor water. Hier kunnen vervolgens amfibische wijken gerealiseerd worden.” In China en Thailand werkt Olthuis al aan plannen voor dergelijke wijken.

Kansen in Nederland nog onbenut
Ondanks dit alles is het in Nederland de afgelopen jaren opvallend stil rond het bouwen op water. In Rotterdam wordt een drijvende boerderij gebouwd, in Amsterdam worden enkele tientallen waterkavels op de markt gebracht voor particuliere woningbouw. “Onder de 70.000 woningen die jaarlijks in Nederland gebouwd worden zijn misschien honderd waterwoningen.”

“Nederlandse ontwikkelaars zijn lui”, constateert Olthuis. “Nederland is op dit punt gewoon meer een innovatieland dan een uitvoerland.” De hele wereld bekijkend is de architect echter zeer optimistisch over drijvende architectuur. Overal is daar grote interesse in.

Richting architecten heeft Olthuis ook een boodschap: “Zie water als een extra ingrediënt in de stedenbouw dat veiligheid, ruimte en flexibiliteit biedt.”

Architect@Work vindt plaats op woensdag 14 september en donderdag 15 september in Rotterdam Ahoy. Als mediapartner heeft Architectenweb rond het thema architectuur en water een gevarieerd lezingenprogramma samengesteld. Binnen dit programma geeft architect Koen Olthuis van Waterstudio.NL op donderdag 15 september om 17:30u een lezing met de lengte van een uur.

De lezingen tijdens Architect@Work zijn gratis bij te wonen. Registreer je wel van tevoren even. Ga naar www.architectatwork.nl, klik op de knop Gratis Bezoekersregistratie en registreer je met de code 455.

Trefwoorden

drijvende woningen waterstudio.nl drijvende wijken architect@work koen olthuis water

1	De Caap: 150 meter hoge blikvanger voor wijk Rivium donderdag, 14 november
2	PosadMaxwan tekent ruimtelijk ontwikkelperspectief voor campus TU Delft dinsdag, 12 november
3	VORM vestigt hoofdkantoor in De Nieuwe Maaskant Rotterdam woensdag, 13 november
4	Atelier van Berlo winnaar Next Step Award 2019 donderdag, 14 november
5	Vughtse villa ontworpen als traditionele hoeve dinsdag, 12 november