ORGA: “Ik wil de natuur verenigen met het gebouwde”

10 juni 2013, 18:52

Gevels bekleed met platen van versteende aubergineplantvezels, funderingen van schuimbeton op eiwitbasis, constructies van gecertificeerd hout en isolatie van biofoam. Natuurlijke bouwmaterialen, bij elkaar gebracht in op de natuur geïnspireerde vormen en technieken. Ofwel: biobased architectuur - dat is volgens architect Daan Bruggink (1976) van ORGA de toekomst als het gaat om duurzaam bouwen.

Tekst Kirsten Hannema

Bruggink gelooft dat het kan: overschakelen van een op aardolie gebaseerde economie naar een economie gebaseerd op plantaardig materiaal, met een sluitende kringloop. Want dat is wat biobased inhoudt. En de bouwwereld lijkt het inderdaad op te pikken; dit jaar ontving hij de Nederlandse Bouwprijs die innovatie op het gebied van duurzaamheid wil stimuleren.

“Het was voor mij geen kwestie van idealisme, eerder een logisch vertrekpunt” vertelt de architect, die in 2002 zijn bureau ORGArchitect oprichtte – ruim voordat Al Gore in 2006 met zijn inconvenient truth kwam en Cradle to Cradle de wereld veroverde. “De natuur is altijd al mijn grote inspirator geweest, Charles Darwin met zijn evolutietheorie mijn grote voorbeeld. Ik wilde vroeger ook bioloog worden. Maar ik was niet goed in scheikunde. Zodoende kwam ik uit bij architect: op die manier wil ik de natuur verenigen met het gebouwde.”

Modern-ecologisch
Wie nu denkt aan een soort geitenwollensokken-architectuur komt bedrogen uit. “Als mensen ons bellen en zeggen ‘ik wil een earthship’, dan leg ik ze uit dat bij een echt earthship je pas kan douchen als het regent. Bovendien:
een huis van gestapelde autobanden, wie weet wat voor weekmakers daarin zitten?
Banden horen onder een auto en niet in je binnenmilieu. En bouwen met strobalen is mooi, maar volgens mij blijft dat een niche-markt, voor de liefhebber.”

Volgens Bruggink ligt de uitdaging erin om een brede markt te kunnen bedienen, waardoor de omslag van aardolie-based naar biobased
realistisch wordt. “Wat wij maken noem ik nadrukkelijk ‘modern-ecologisch’. Dat kan een gebouw zijn met een organische vorm, zoals de stadswoning die we in Nieuw Leyden hebben gebouwd. Dat kan een ‘groen’ gebouw zijn, zoals het bijenpaleis dat we met behulp van crowdfunding in het Westerpark gaan bouwen. Maar het kan net zo goed een superstrakke kubus zijn. Zet een zonneboiler op het dak en zorg bij voorkeur dat je op hout stookt – dan kom je er ook.”

Pragmatisch
Maar zonneboilers zijn toch van ‘slechte’, niet-afbreekbare materialen gemaakt? “Tja”, reageert de architect, “maar er is nog geen beter alternatief. Daarin ben ik pragmatisch. Ik wil niet vanuit een bepaald dogma ontwerpen; het moet wel architectuur blijven.”

Een goed voorbeeld van ORGA’s aanpak is tandartspraktijk Gijs, die dit jaar in het Noord-Hollandse dorp Middenmeer gebouwd zal worden. Een tandarts die anders dan anders is. Bruggink: “Iedereen kent het beeld van wachten in een grauwe ruimte waar niets te beleven valt en de klinische behandelkamer die om apparatuur en witte jassen draait. Op die manier is een bezoek aan de tandarts een straf. Waarom moet dat zo? Ik geloof dat er zoiets bestaat als healing environment, en dat je dat met ecologisch bouwen kunt bereiken.”

Het nieuwe gebouw met zijn houten gevels en begroeide dak moet in de eerste plaats vriendelijkheid uitstralen. De wachtkamer is volgens de architect straks de mooiste ruimte: een soort grand café, met een vijf meter hoog plafond, veel zonlicht, weids uitzicht over de polder en een groene wand. Een gastvrouw ontvangt de patiënten en brengt ze naar de behandelkamer – ook weer met zicht naar buiten. De nieuwe naam maakt de beleving compleet: in plaats van ‘Mondzorg Middenmeer’ heet de praktijk voortaan ‘Tandarts Gijs’.

ORGA bouw
Bijzonder is dat ORGA ook de bouw van het project op zich neemt vanuit het bedrijf ORGA bouw, dat dit jaar werd opgericht. “Het probleem met ecologisch bouwen is dat de meeste hoofdaannemers nog traditioneel werken”, verklaart Bruggink die keuze. “Ik moest elke keer opnieuw uitleggen wat ik wilde en hoe dat moest. En het stuitte op verzet. Aannemers zijn eerder risicomijdend; zij willen geen garantie geven op een houtvezelplaat die ze niet kennen. Of ze eisten dat er een kruipluik zou komen, terwijl met mijn bouwmethode een kruipruimte überhaupt niet meer nodig is. Daar liepen we de hele tijd tegenaan. Nu werken we met onze eigen vaste bouwcoördinator. Hij huurt per project timmermannen en loodgieters in. Dat past ook veel beter bij de manier waarop de nieuwe economie is georganiseerd.”

Trefwoorden

orga ecologisch orga architect biobased duurzaamheid daan bruggink

1	EGM architecten over uitwerking ontwerp Fenix: “Het was echt teamwork” woensdag, 16 juli
2	CO2-gestuurd ontwerpen is efficiënt ontwerpen. Levert dat ruimtelijk nog wat op? Jazeker! dinsdag, 15 juli
3	Aquon – transparant laboratorium met in houten hart plek voor ontmoeting dinsdag, 15 juli
4	ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven woensdag, 16 juli
5	Benthem Crouwel en Snøhetta geven eerste indruk van Huis van Cultuur en Bestuur Eemsdelta maandag, 14 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

ORGA ontwerpt duurzaam Knooperf op Texel

13 december 2018

ORGA transformeert voormalige HBS

8 oktober 2015

Overwegend biogebaseerd woonhuis van ORGA

26 maart 2018

Almere verbouwt eigen bouwmateriaal

19 mei 2014

ORGA ontwerpt bijenhuisje voor in de stad

12 januari 2012

Winnaars Nederlandse Bouwprijs 2013 bekend

7 februari 2013

TIEN keer TIEN groen: meer dan energielabels

21 september 2012

Derde editie TIEN keer TIEN in teken duurzaamheid

3 september 2012

Drijvend clubhuis voor Wijchense waterscouts

31 augustus 2012

Except: “Nieuwbouw is meestal niet duurzaam”

9 juli 2013

ORGA ontwerpt basisschool volgens biofilische principes

17 juli 2019

Biofilisch ingestoken schoolontwerp wint Gouden Kikker

15 juli 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

VORM ontwikkelt laatste twee kavels Eenhoorngebied Amsterdam

Gisteren, 14:24

Op de kavels worden onder de projectnaam Portico twee bouwblokken met in totaal 88 woningen gerealiseerd. Marcel Lok_Architect en Studio Blad (landschap) zijn verantwoordelijk voor het ontwerp.

Multifunctioneel gebouw Floating Gardens in Sloterdijk biedt plek aan woningen en een IKC

Gisteren, 12:18

In het gebouw zijn 192 appartementen en een IKC ondergebracht. Het gebouw en de woningen zijn ontworpen door Orange Architects, Bureau Rowin Petersma ontwierp de ‘alles-in-één-school’.

Architectenweb Sportzomer: Vincent van Heesch is een fanatiek tennisser

Gisteren, 09:15

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de tweede aflevering spreken we met Vincent van Heesch, die vaak op de tennisbaan is te vinden.

Powerhouse Company presenteert opgeleverde woontoren Nelson in Arnhem

16 juli, 11:46

Aan de voet van de Nelson Mandelabrug in Arnhem is woontoren Nelson opgeleverd. De door Powerhouse Company ontworpen diamantvormige toren biedt plek aan 93 woningen.

Provincie komt bij BAM en SPIE uit voor onderhoud aan Zeelandbrug

Gisteren, 13:39

Zeeland opende de aanbesteding in januari, maar geen partij meldde zich voor de klus.

Meerderheid Limburgers houdt rekening met nieuwe overstromingen

Gisteren, 10:35

Bijna driekwart van de Limburgers denkt dat hun provincie de komende vijf jaar weer te maken krijgt met wateroverlast zoals overstromingen en stortbuien.

ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven

16 juli, 12:31

Het concern heeft in Eindhoven grond gekocht en wil begin 2026 starten met de bouwwerkzaamheden.

Organisaties: compensatie natuur Maasvlakte II onvoldoende

16 juli, 9:17

Zeven natuurorganisaties stapten in 2022 naar de rechter om het kabinet te dwingen de natuur te herstellen in een Europees beschermd natuurgebied voor de kust van Zeeland en Zuid-Holland.