THEMA: DUURZAAMHEID

ORGA: “Ik wil de natuur verenigen met het gebouwde”

10 juni 2013, 18:52

Gevels bekleed met platen van versteende aubergineplantvezels, funderingen van schuimbeton op eiwitbasis, constructies van gecertificeerd hout en isolatie van biofoam. Natuurlijke bouwmaterialen, bij elkaar gebracht in op de natuur geïnspireerde vormen en technieken. Ofwel: biobased architectuur - dat is volgens architect Daan Bruggink (1976) van ORGA de toekomst als het gaat om duurzaam bouwen.

Tekst Kirsten Hannema

Bruggink gelooft dat het kan: overschakelen van een op aardolie gebaseerde economie naar een economie gebaseerd op plantaardig materiaal, met een sluitende kringloop. Want dat is wat biobased inhoudt. En de bouwwereld lijkt het inderdaad op te pikken; dit jaar ontving hij de Nederlandse Bouwprijs die innovatie op het gebied van duurzaamheid wil stimuleren.

“Het was voor mij geen kwestie van idealisme, eerder een logisch vertrekpunt” vertelt de architect, die in 2002 zijn bureau ORGArchitect oprichtte – ruim voordat Al Gore in 2006 met zijn inconvenient truth kwam en Cradle to Cradle de wereld veroverde. “De natuur is altijd al mijn grote inspirator geweest, Charles Darwin met zijn evolutietheorie mijn grote voorbeeld. Ik wilde vroeger ook bioloog worden. Maar ik was niet goed in scheikunde. Zodoende kwam ik uit bij architect: op die manier wil ik de natuur verenigen met het gebouwde.”

Modern-ecologisch
Wie nu denkt aan een soort geitenwollensokken-architectuur komt bedrogen uit. “Als mensen ons bellen en zeggen ‘ik wil een earthship’, dan leg ik ze uit dat bij een echt earthship je pas kan douchen als het regent. Bovendien:
een huis van gestapelde autobanden, wie weet wat voor weekmakers daarin zitten?
Banden horen onder een auto en niet in je binnenmilieu. En bouwen met strobalen is mooi, maar volgens mij blijft dat een niche-markt, voor de liefhebber.”

Volgens Bruggink ligt de uitdaging erin om een brede markt te kunnen bedienen, waardoor de omslag van aardolie-based naar biobased
realistisch wordt. “Wat wij maken noem ik nadrukkelijk ‘modern-ecologisch’. Dat kan een gebouw zijn met een organische vorm, zoals de stadswoning die we in Nieuw Leyden hebben gebouwd. Dat kan een ‘groen’ gebouw zijn, zoals het bijenpaleis dat we met behulp van crowdfunding in het Westerpark gaan bouwen. Maar het kan net zo goed een superstrakke kubus zijn. Zet een zonneboiler op het dak en zorg bij voorkeur dat je op hout stookt – dan kom je er ook.”

Pragmatisch
Maar zonneboilers zijn toch van ‘slechte’, niet-afbreekbare materialen gemaakt? “Tja”, reageert de architect, “maar er is nog geen beter alternatief. Daarin ben ik pragmatisch. Ik wil niet vanuit een bepaald dogma ontwerpen; het moet wel architectuur blijven.”

Een goed voorbeeld van ORGA’s aanpak is tandartspraktijk Gijs, die dit jaar in het Noord-Hollandse dorp Middenmeer gebouwd zal worden. Een tandarts die anders dan anders is. Bruggink: “Iedereen kent het beeld van wachten in een grauwe ruimte waar niets te beleven valt en de klinische behandelkamer die om apparatuur en witte jassen draait. Op die manier is een bezoek aan de tandarts een straf. Waarom moet dat zo? Ik geloof dat er zoiets bestaat als healing environment, en dat je dat met ecologisch bouwen kunt bereiken.”

Het nieuwe gebouw met zijn houten gevels en begroeide dak moet in de eerste plaats vriendelijkheid uitstralen. De wachtkamer is volgens de architect straks de mooiste ruimte: een soort grand café, met een vijf meter hoog plafond, veel zonlicht, weids uitzicht over de polder en een groene wand. Een gastvrouw ontvangt de patiënten en brengt ze naar de behandelkamer – ook weer met zicht naar buiten. De nieuwe naam maakt de beleving compleet: in plaats van ‘Mondzorg Middenmeer’ heet de praktijk voortaan ‘Tandarts Gijs’.

ORGA bouw
Bijzonder is dat ORGA ook de bouw van het project op zich neemt vanuit het bedrijf ORGA bouw, dat dit jaar werd opgericht. “Het probleem met ecologisch bouwen is dat de meeste hoofdaannemers nog traditioneel werken”, verklaart Bruggink die keuze. “Ik moest elke keer opnieuw uitleggen wat ik wilde en hoe dat moest. En het stuitte op verzet. Aannemers zijn eerder risicomijdend; zij willen geen garantie geven op een houtvezelplaat die ze niet kennen. Of ze eisten dat er een kruipluik zou komen, terwijl met mijn bouwmethode een kruipruimte überhaupt niet meer nodig is. Daar liepen we de hele tijd tegenaan. Nu werken we met onze eigen vaste bouwcoördinator. Hij huurt per project timmermannen en loodgieters in. Dat past ook veel beter bij de manier waarop de nieuwe economie is georganiseerd.”

Trefwoorden

orga ecologisch orga architect biobased duurzaamheid daan bruggink

1	Stichting Fietsklim en ZUS onthullen ontwerp voor kunstmatige beklimming woensdag, 01 februari
2	Team Ballast Nedam Development wint tender eerste woningbouw Strandeiland woensdag, 01 februari
3	Tweede fase herinrichting IJsselkade Zutphen afgerond woensdag, 01 februari
4	Woningbouwproject Domus Houthaven in Amsterdam opgeleverd dinsdag, 31 januari
5	Bouw woontoren Elements in Amstelkwartier van start vrijdag, 03 februari

Gerelateerde nieuwsberichten

ORGA ontwerpt duurzaam Knooperf op Texel

ORGA ontwerpt basisschool volgens biofilische principes

Biofilisch ingestoken schoolontwerp wint Gouden Kikker

Winnaars Nederlandse Bouwprijs 2013 bekend

TIEN keer TIEN groen: meer dan energielabels

Derde editie TIEN keer TIEN in teken duurzaamheid

Drijvend clubhuis voor Wijchense waterscouts

ORGA ontwerpt bijenhuisje voor in de stad

Except: “Nieuwbouw is meestal niet duurzaam”

Almere verbouwt eigen bouwmateriaal

ORGA transformeert voormalige HBS

Overwegend biogebaseerd woonhuis van ORGA

Andere nieuwsberichten

Verslag van symposium rond parametrisch ontwerpen

Vandaag, 15:18

Op woensdag 1 februari 2023 organiseerden Architectenweb en INBO een symposium rond parametrisch ontwerpen. Het is een gamechanger die processen kan versnellen en die grote materiaal- en energiebesparingen kan opleveren.

Ontwerpers herontwikkeling GGD-cluster Baankwartier Rotterdam bekend

Vandaag, 13:46

Een samenwerkingsverband van ZILT architecten, Studioninedots, ZUS en BERNS architectuur is geselecteerd voor de herontwikkeling van het zogeheten GGD-cluster in het Rotterdamse Baankwartier.

Cilly Jansen na dertig jaar gestopt als directeur Architectuur Lokaal

Vandaag, 10:11

Zij bekleedde deze functie vanaf de oprichting van de stichting in 1993, toen die door het rijk werd ingesteld als platform voor gemeentelijk architectuurbeleid. Jansen gaat komend voorjaar met pensioen.

Eerste woningen in kantoorgebied Amsterdam Bullewijk opgeleverd

3 februari, 1:39

In Amsterdam Bullewijk is woningbouwproject Karsp opgeleverd. Het door OZ ontworpen complex bestaat uit twee torens met in totaal 274 huurwoningen, die worden verbonden door een laag bouwdeel met parkeervoorzieningen.