Verkiezingen: Rik Grashoff (GroenLinks)

6 september 2012, 13:23

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen publiceert Architectenweb deze week vijf interviews met kandidaat-Kamerleden. Vandaag: Rik Grashoff (GroenLinks).

Tekst Michiel van Raaij

Stel dat GroenLinks in opeenvolgende regeringen zit en het aan uw partij is om Nederland in te richten. Hoe ziet Nederland er dan in 2050 uit?
“Als het aan GroenLinks ligt ziet Nederland er in 2050 toch een stukje anders uit dan nu. Er zullen een aantal zaken in het oog springen. Allereerst zal er meer natuur zijn en zal die natuur minder versnipperd zijn. Ten tweede zal het agrarische landschap veel diverser zijn dan nu het geval is. Ten derde zullen de steden compact zijn gebleven. Landschappelijke en cultuurhistorische waarden zullen bewaard zijn gebleven. Oude kerkdorpjes en karakteristieke molens zullen er hetzelfde uitzien als nu.”

“Met GroenLinks in opeenvolgende regeringen zal het Nederlandse landschap veel beter bewaard blijven dan wanneer bijvoorbeeld de VVD het voor het zeggen zou hebben. Op sommige plekken zullen ongewenste ontwikkelingen zelfs ongedaan gemaakt zijn.”

Staan er in 2050 veel windmolens in het Nederlandse landschap?
“Er zullen meer windmolens in Nederland staan, ook op land. Dat is tot op zekere hoogte een minpunt voor het landschap. Maar we kunnen helaas geen onzichtbare windmolens neerzetten. De energietransitie moeten we doorzetten. Dit betekent overigens niet dat er overal maar windmolens neergezet kunnen worden. Juist op dit punt is er een nationale regie nodig. Er moet helder vastgelegd worden waar wel windmolens kunnen komen en waar niet.”

“In de energietransitie die Nederland doormoet zijn windmolens overigens niet het belangrijkste. Het gaat er in de eerste plaats om dat de energieopwekking gedecentraliseerd wordt. Op elk dak in Nederland moeten zonnepanelen komen. Daarmee zal aan een groot deel van de energievraag voldaan kunnen worden. Uiteindelijk zal het niet genoeg zijn en zullen er bijvoorbeeld ook forse winparken in de Noordzee gerealiseerd moeten worden. Maar het begint bij de decentralisering van de energieopwekking.”

In het verkiezingsprogramma van GroenLinks wordt ruimtelijke ordening als het om energie gaat ook naar de Europese schaal getrokken. Er wordt geschetst hoe een Europees energienetwerk kan ontstaan waarbij windmolenparken in de Noordzee en zonnecellen in Zuid-Europa en Noord-Afrika elkaar aanvullen.
“Stel dat we in Europa besluiten om op het punt van energie zelfvoorzienend te zijn, iets waar wij als partij voorstander van zijn, dan zou het een goed idee zijn om de grootschalige opwekking van zonne-energie in Spanje via een energiesnelweg te koppelen aan de windmolenparken in de Noordzee. Met deze koppeling kan een stabiele en evenwichtige energieopwekking gerealiseerd worden. En dat is helemaal niet zo’n gek idee. Een zelfvoorzienend Europa is technisch gezien gewoon mogelijk. Het is praktisch en financieel gezien mogelijk.”

“Onze gasvoorraden zijn over dertien jaar gewoon op. Dan moeten we bij Rusland aankloppen. Het energievraagstuk moeten we snel oplossen. Bovendien zorgt de energietransitie voor een stevige impuls van onze economie. Energie wordt momenteel nog vooral gezien als kostenpost. Dat komt omdat al het geld dat we erin stoppen naar het buitenland vloeit. Met de energietransitie verandert deze kostenpost in een investering in de lokale industrie. In Duitsland kun je zien hoe dat werkt.”

Het zou ook een impuls kunnen betekenen voor de bouw. Hoeveel banen levert de energietransitie op?
“Na de bekendmaking van de berekeningen van het CPB heeft de VVD zichzelf banenkampioen gekroond, maar GroenLinks zit daar niet ver onder. De VVD creëert op de lange termijn zo’n 300.000 banen. De inkomensongelijkheid neemt daarbij echter wel toe. Groen Links creëert op de lange termijn ongeveer 200.000 banen. Hierbij is het inkomen gelijkmatiger verdeeld. Deze cijfers laten echter ook goed zien dat vergroening de economie dus versterkt.”

“Vergroening voorkomt in onze optiek ook de volgende crisis. Door de huidige economische crisis zijn de grondstoffen momenteel misschien nog betaalbaar, maar als de economie weer aantrekt zullen ze al snel onbetaalbaar worden.”

Dat is een sterk verhaal. Toch staat uw partij er in de peilingen niet goed voor. Waarom wordt de urgentie niet gevoeld?
“Dat verbaast mij ook wel. Op een of andere manier valt het kwartje niet. Ik snap ook niet altijd waarom er zoveel strijd is tussen de VVD en Groen Links, want we willen vaak dezelfde dingen. We willen allebei meer banen en een gezonde economie.”

Wil GroenLinks de vergroening van overheidswege voorschrijven of belemmeringen daartoe wegnemen?
“De overheid moet wel een aantal dingen regelen. Zo stellen wij een wet voor die bedrijven dwingt om stapsgewijs hun eigen energie op te gaan wekken. Ook willen wij het decentraal opwekken van energie salderen: particulieren moeten altijd energie terug kunnen leveren aan het net en daarvoor een vaste prijs ontvangen. In Duitsland werkt dit goed. Tenslotte moeten de grootverbruikers een reeële prijs voor hun fossiele energie gaan betalen. Die prijs wordt nu via belastingvoordelen kunstmatig laag gehouden.”

De afgelopen periode is de ruimtelijke ordening in Nederland gedecentraliseerd. Moet er wat GroenLinks betreft weer een stevige nationale ruimtelijke ordening komen?
“Ik geloof niet heilig in nationale regie op de ruimtelijke ordening. Je kunt op nationaal niveau niet een prachtige tekening maken en die vervolgens uitvoeren. We moeten niet terug naar de blauwdrukplanning. Maar op nationaal niveau moeten er wel een aantal harde kaders vastgesteld worden. Wat er wél en niet in de belangrijkste landschappen van ons land mag gebeuren, moet wat ons betreft in een wet vastgelegd worden. De contouren van die belangrijkste landschappen zouden hierbij bijvoorbeeld met stippellijntjes wettelijk vastgelegd kunnen worden.”

“Verder zou het rijk wat ruimtelijke ordening betreft vooral een wetgevende taak moeten hebben. Wat ruimtelijke ordening betreft zou het rijk vooral een wetgevende taak moeten hebben. Het rijk is niet goed in het begeleiden van lokale ontwikkelings- en transformatieprocessen. Daar is het middenkader, de provincie, veel beter in.”

“De initiatiefwet ‘Mooi Nederland’, die wij onder meer met D66 hebben opgesteld als alternatief voor de Natuurwet, biedt ook nadrukkelijk gereedschappen voor de provincies. Met de wet wordt natuur beter beschermd en wordt tegelijkertijd meer ruimte gemaakt voor recreatie. Een robuustere natuur, met meer hectare groen, laat medegebruik makkelijker toe.”

De architectuursector is in de afgelopen kabinetsperiode ondergebracht in de topsector Creatieve Industrie. Hoe kijkt u hier tegenaan? Verdient architectuur niet een eigen plek?
“Ik denk dat het op zich goed is dat de architectuur onderdeel is gemaakt van de creatieve industrie. Met zijn culturele dimensie is architectuur verwant met de andere kunsten. Maar architectuur heeft natuurlijk ook een andere, praktische kant. Die zou je bouwkunde kunnen noemen. Die is natuurlijk ook belangrijk, maar hoeft niet door de overheid gestimuleerd te worden.”

Het lijkt erop dat geen enkele politieke partij een echte oplossing heeft voor de malaise in de woningmarkt. Wat is volgens u de sleutel?
“Ook wij hebben geen oplossing waarmeer de woningmarkt ineens vlotgetrokken kan worden. Die oplossing bestaat niet. We zijn op dit moment tien jaar te laat met het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek. Vanaf het jaar 2000 heeft die hypotheekrenteaftrek de huizenprijzen opgedreven. Maar dat prijsniveau is een zeepbel. De prijzen moeten echt omlaag, die zeepbel moet leeglopen. Dat is voor veel particulieren heel vervelend. Hier moeten we doorheen. Anders komt de markt niet in beweging.”

“Overigens stellen wij ook wel concrete ingrepen voor de woningmarkt voor. We willen een starterspremie instellen om starters op weg te helpen. We weten dat op het moment dat een starter een huis betrekt die drie vervolgbewegingen teweegbrengt. Voor de huishoudens die er met de waardevermindering van hun huis financieel echt niet mee uitkomen, willen we ook een restschuldregeling instellen. Daar moet je heel terughoudend in zijn. Maar er zijn wel mensen die echt klem komen te zitten en die je moet helpen.”

“Maar het onderliggende probleem zijn de opgeblazen huizenprijzen. Die zitten nu op het niveau van 2003, 2004. De voorspellingen wisselen sterk, maar laten we hopen dat de huizenprijzen in 2013 stabiliseren. Hoewel de woningmarkt wel een thema is in deze verkiezingen vind ik dat er nog te weinig aandacht voor is. Maar eigenlijk ook buiten de politiek. De woningmarkt zou ook goed een apolitieke discussie kunnen zijn. We hebben hier met z’n allen mee te maken en moeten hier met z’n allen een oplossing voor verzinnen.”

Trefwoorden

verkiezingen tweede kamerverkiezingen rik grashoff michiel van raaij vergroening groen links

1	MVRDV en Mecanoo bij finalisten in architectuurcompetitie voor ‘landmark’ woensdag, 7 mei
2	Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana woensdag, 7 mei
3	Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek dinsdag, 6 mei
4	Evenwichtige woonomgeving op voormalig fabrieksterrein Van Besouw Goirle dinsdag, 6 mei
5	Architectenweb organiseert Avond met De Zwarte Hond woensdag, 7 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Bouwprofessionals stemmen voor duurzaamheid

11 september 2012

Verkiezingen: Raymond Knops (CDA)

7 september 2012

Deel Kamer wil begroting 'vergroenen'

5 oktober 2012

ANWB peilt windmolens voor de kust

7 juni 2013

Video: een dag op de Noordzee in 2050

22 augustus 2014

'Woningcorporatie kan kiezen: kogel of strop'

7 februari 2013

'Uitstel windmolenplan op land het beste'

17 juni 2013

'Woningmarkt meest gebaat bij plannen VVD'

7 september 2012

Verkiezingen: vijf interviews

3 september 2012

Verkiezingen: Paulus Jansen (SP)

3 september 2012

Verkiezingen: Bart Vink (D66)

4 september 2012

Verkiezingen: Betty de Boer (VVD)

5 september 2012

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Video: het MIX-paviljoen in zijn groene omgeving

8 mei, 3:24

Het omliggende landschap maakte integraal deel uit van het ontwerp, dat MIX architectuur voor zijn kantoor maakte. Na een paar jaar begint dat landschap te groeien en bloeien; Stijn Poelstra legde het paviljoen met landschap vast in een video.

De Hemelse Tuin van Studio Valkenier is een veelzijdige stadslandbouwboerderij

8 mei, 1:41

In Amsterdam-Oost heeft Studio Valkenier een voormalige kinderboerderij getransformeerd tot een educatieve, duurzame en inclusieve stadslandbouwboerderij voor iedereen : De Hemelse Tuin.

Gevel Sombra-paviljoen door MVRDV beweegt mee met de zon

8 mei, 10:51

Op de tentoonstelling Time Space Existence in Venetië opent zaterdag het Sombra-paviljoen. De gevel van het door MVRDV ontworpen paviljoen beweegt mee met de zon; de panelen openen of sluiten zich afhankelijk van de stand van het hemellichaam.

Het Nederlands paviljoen in Venetië als inclusieve sportbar

8 mei, 10:16

Hoe kan architectuur sociale normen uitdagen en ruimten creëren voor nieuwe vormen van samenleven? Dat is de vraag die het Nieuwe Instituut stelt met ‘Sidelined: A Space to Rethink Togetherness’, de inzending voor de Architectuurbiënnale in Venetië.

Woningcorporaties dreigen met juridische stappen om kabinet aan afspraken te houden

8 mei, 4:20

Het bevriezen van de huren van sociale huurwoningen heeft grote gevolgen juist voor woningzoekenden en huurders, stelt vereniging voor woningcorporaties Aedes.

Kamernet: studentenkamer is ruim zes procent duurder dan vorig jaar

8 mei, 12:27

Amsterdam is de duurste studentenstad om in te wonen.

Herstel ‘onveilige’ vloer waterschapskantoor kost ruim tien miljoen

8 mei, 11:24

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft besloten alle vloeren van het hoofdkantoor in Doetinchem te renoveren, omdat ze onveilig zouden zijn.

Nationale Parken: kabinet laat ons vallen met schrappen financiering

7 mei, 4:18

De Nationale Parken vinden dat het kabinet “alle grenzen van redelijkheid en fatsoen overschrijdt” door de financiële bijdrage vrijwel volledig in te trekken.

Aedes: zo’n 140 corporaties schrappen investeringen

6 mei, 4:59

Meer dan de helft van de woningcorporaties moet een deel van de investeringen schrappen als gevolg van de huurbevriezing die het kabinet heeft aangekondigd. Dat verwacht corporatiekoepel Aedes.