Schultz: ‘Nederlandse architectuur truttig’

9 maart 2012, 9:20

Minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu denkt niet dat Nederland toeristen trekt met zijn architectuur. Daarvoor is onze architectuur te braaf, denkt zij. Met minder regels hoopt zij het experiment in de architectuur te stimuleren.

Tekst Michiel van Raaij

“Wat betreft hun architectuur hebben Nederlandse steden een hoog truttigheidsgehalte”, vindt minister Schultz van Haegen. “Je ziet wel dat er in de grote steden beter over nagedacht wordt. In Rotterdam is bij de transformatie van de voormalige havengebieden bijvoorbeeld goed nagedacht over wat voor grootstedelijk woonmilieu neergezet kon worden. In Amsterdam is op een aantal plekken ook zo aan de stad gewerkt. Maar ik denk niet dat mensen speciaal naar Nederland komen voor de architectuur en de steden.”

“Steden zouden goed moeten nadenken met welke gebouwen ze zich kunnen onderscheiden. Zeker als er een gebouw met een publieke functie wordt gerealiseerd, moet dat echt wat bijzonders zijn.” De overheid heeft wat dat betreft een bijzondere verantwoordelijkheid, vindt Schultz van Haegen. “In de stadhuizen, de meeste zijn al heel oud, is vroeger heel veel moeite gestopt om er iets moois van te maken.” Momenteel heeft de rijksoverheid genoeg aan de huidige gebouwen, vertelt Schultz van Haegen. Maar mocht er in de toekomst weer nieuwbouw nodig zijn, dan hoort daar wat haar betreft een hoge architectonische ambitie bij.

“Als ik kijk naar de uitleglocaties van de afgelopen vijftig jaar, dan vind ik dat er in de architectuur weinig durf zit. Het is veel van hetzelfde. De afgelopen tien jaar zie je dat particulier opdrachtgeverschap vorm begint te krijgen. Ik ben daar groot fan van. Daarbij ontstaan echt unieke modellen.”

Minder regels
“Ik ben van de vrijheid”, zegt Schultz van Haegen: “Ik wil dat kantoren straks ook ingericht kunnen worden voor bijvoorbeeld woningbouw. Op oude bedrijventerreinen moet voor meer ruimte zijn dan alleen bedrijvigheid.” De transformatie van de oude Philips-terreinen in Eindhoven tot gemengd woonwerkgebieden illustreert volgens Schultz van Haegen goed welke ruimtelijk kwaliteit dat kan opleveren.

Enthousiast is Schultz van Haegen ook over drijvende woonwijken. Onlangs is op Steigereiland in Amsterdam een dergelijke woonwijk naar ontwerp van architect Marlies Rohmer gerealiseerd. De minister vindt echter dat het nog veel te weinig gebeurt: “Ik heb in het verleden wel gezegd dat ik vind dat er in de uiterwaarden best woningen gebouwd kunnen worden. Zorg ervoor dat de mensen de risico’s kennen en dat die woningen met het water mee kunnen bewegen. Bij Maasbommel is er een pilot gerealiseerd met recreatiewoningen. Die zijn al eens omhoog gekomen.”

“Hetzelfde geldt voor particulier opdrachtgeverschap. Welke regels kun je wegnemen, zonder dat wat je wilt beschermen aangetast wordt en zodat iemand de risico’s in de smiezen heeft. Onze regelgeving had altijd iets van ‘nee, tenzij’, maar je kunt ook voor ‘ja, mits’ kiezen. Daar komt het iedere keer op terug. Hoe kun je dingen mogelijk maken, in plaats van onmogelijk.”

Belgisch bouwen
“Ik ben eens door een journalist gevraagd: maar dat is toch Belgisch bouwen? Mijn reactie daarop was: ja, en wat is daar dan mis mee? Op die opmerking heb ik veel kritiek gekregen.”

“Belgisch bouwen is natuurlijk een breder begrip. Ik verwijs naar het particulier opdrachtgeverschap en de lol die je daaraan kunt beleven. Ik zeg niet dat alle stedenbouwkundige principes losgelaten moeten worden.” Juist het ontbreken van het stedenbouwkundige kader maakt de Belgische steden zo rommelig. Binnen de Nederlandse stedenbouwkundige traditie zal daarom niet snel een ‘Belgisch’ stedelijk landschap ontstaan, benadrukt Schultz van Haegen. “In een stedelijk gebied kan nog steeds voor een bepaalde rooilijn gekozen worden.”

“Ik woon zelf aan een oude gracht. In de loop van de jaren is daar van alles gebouwd. En er staat ook een nieuw pand tussen dat qua architectuur aansluit op zijn omgeving. De diversiteit van gebouwen zorgt ervoor dat er allerlei typen mensen wonen, zodat het ook niet in één klap veroudert.”

“En de Belgen bouwen wel meer op die manier”, constateert Schultz van Haegen: “Persoonlijk houd ik ook niet van die paleisjes. Maar als iemand daar geld aan wil uitgeven en daar gelukkig van wordt. Wie ben ik dan om te zeggen dat ik het niet mooi vind? Is zo’n volledig geregisseerde Vinex-wijk dan wel mooi?”

Nieuw Leyden laat volgens Schultz van Haegen goed de potentie van particulier opdrachtgeverschap zien. “Er staan een paar standaardhuizen tussen, maar ook een paar heel bijzondere. Ik denk dat architecten bij particulier opdrachtgeverschap meer ruimte krijgen dan bij het uitrollen van standaard woonwijken. Bij dat laatste draait het vooral om de aannemer.”

Lees het volledige interview met minister Melanie Schultz van Haegen in AWM 47, dat over anderhalve week verschijnt. In het volledige interview gaat de minister onder meer in op de decentralisatie van de ruimtelijke ordening en op de samenvoeging van de voormalige ministeries van VROM en Rijkswaterstaat tot het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Trefwoorden

michiel van raaij melanie schultz van haegen

1	Nieuwe fietsenstalling aan voorzijde station Amsterdam CS officieel geopend woensdag, 25 januari
2	Nieuwe woontoren voor Almere Duin naar ontwerp Zecc donderdag, 26 januari
3	Bouw houten kantoorgebouw op Zuidas opgeschort donderdag, 26 januari
4	OMA verbouwt museum voor Egyptische oudheden in Turijn vrijdag, 27 januari
5	Nieuwe gebouwen met 243 woningen op kop Schipholweg Haarlem maandag, 30 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Ruimtelijke structuurvisie kabinet vastgesteld

Bij zelfontwerp wil huizenkoper meer betalen

BNA start cursus particulier opdrachtgeverschap

Rijk presenteert nieuw architectuurbeleid

Bouman: er blijft genoeg mogelijk in architectuur

Zes consortia voor aanbesteding VROM-gebouw

Grote steden groeien dankzij Vinex-wijken

Schultz (VVD) keert niet terug als minister

NVM: veel meer vakantiewoningen verkocht

Crisis- en herstelwet wordt permanent

'Meer aandacht voor groene ruimte'

Rijk bemoeit zich minder met ruimte

Handleiding voor transformatie kantoren

Welstandscommissie niet meer verplicht

Schultz pleit voor rem op kantorenbouw

Herstel kantorenmarkt nog ver weg

Andere nieuwsberichten

BouwBeurs 2023 start maandag 6 februari

3 uur geleden

In de Jaarbeurs in Utrecht vindt van 6 tot en met 10 februari BouwBeurs 2023 plaats. Centraal thema is de transitie in de bouw, met onderwerpen als circulair bouwen, natuurinclusief ontwerpen en digitalisering.

Oosterhout stap dichter bij nieuwe stadswijk Voltkwartier

4 uur geleden

Voor het voormalige bedrijventerrein hebben Grosfeld Bekkers van der Velde Architecten, DELVA Landscape Architecture | Urbanism en De essentie een plan opgesteld.

Eigentijdse uitstraling voor woonblok Kanaleneiland na renovatie Bloot Architecture

Gisteren, 14:17

Het L-vormige bouwlok op de hoek van de Bernadottelaan en Monnetlaan in Utrecht is grondig verduurzaamd en voorzien van een nieuwe uitstaling die op hedendaagse wijze de oorspronkelijke uitstraling van het naoorlogse blok respecteert.

NTR belicht ruim een eeuw woongeschiedenis in tv-serie

Gisteren, 10:55

Komende vrijdag zendt de NTR de eerste aflevering van de vierdelige serie ‘Van krot tot Vinex: 100 jaar wonen’ uit.

Houweling Architecten breidt managementteam uit

1 uur geleden

Sinds 1 januari vormen Wouter-Jan van Wezel en Marco Moretti samen met directeur en eigenaar Jan Houweling de leiding van het bureau uit Bleiswijk.

Grote steden bezorgd over omstandigheden nieuwbouw

3 uur geleden

De huidige omstandigheden in de nieuwbouwsector leiden tot zorgen in de grote steden, die vanwege de woningnood grote ambities hebben.

Praag locatie voor 7e Iconic Houses Congres met excursies

Gisteren, 11:40

Het Iconic Houses Netwerk presenteert van 22 tot en met 26 mei zijn zevende internationale congres in Praag, met onder meer lezingen en een groot aantal bezoeken aan Tsjechische museumwoningen.

Woningcorporatie Ymere wil meer regie minister tegen bouwimpasse

Gisteren, 09:47

Directievoorzitter Erik Gerritsen zegt dat 'corporaties' staan te trappelen om de wooncrisis te helpen oplossen, maar ze kunnen het niet alleen.

Staatssecretaris na rapport PBL: strengere regels voor kringloopeconomie

27 januari, 2:30

Volgens het planbureau heeft het kabinet tot nu toe nauwelijks vooruitgang geboekt om toe te werken naar een circulaire economie.

Historische groei aantal zonnepanelen op woningdaken in 2022

27 januari, 11:22

Belangrijke aanjager van de populariteit van zonnepanelen onder woningbezitters is de salderingsregeling, meldt branchevereniging Netbeheer Nederland.

Ga naar het nieuws-archief