Planbureau: circulaire economie nog ver weg, meer dwang nodig

21 januari 2021, 9:32

De 'volledig circulaire economie' die het kabinet voor 2050 wil realiseren, is nog lang niet in zicht. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) maakt in een rapport duidelijk dat het vooralsnog ook niet de goede kant opgaat. Het Nederlandse grondstoffengebruik zou fors moeten dalen, maar de afgelopen tien jaar is nauwelijks iets veranderd. Volgens het PBL is het beleid te veel gericht op vrijwilligheid.

De rekenmeesters van het kabinet stellen dat meer 'dwang en drang' nodig is. Zo kan het kabinet milieubelasting invoeren op fossiele grondstoffen, of bedrijven verplichten een bepaald percentage gerecycled materiaal in hun producten te verwerken. Samenwerking met andere EU-landen noemt het planbureau cruciaal.

Volgens de PBL-onderzoekers ontbreekt het aan visie. Zo is zelfs niet helemaal duidelijk wat 'volledig circulair' betekent. Intussen dringt de tijd: het kabinet heeft voor 2030 een ambitieus tussendoel vastgesteld. Tegen die tijd moet het gebruik van nieuw gewonnen mineralen, metalen en fossiele grondstoffen zijn gehalveerd. Onder die laatste noemer valt bijvoorbeeld aardolie. Daarvan worden heel veel producten gemaakt, zoals plastic.

Negatieve ontwikkelingen
In een circulaire economie wordt zo efficiënt mogelijk wordt omgesprongen met grondstoffen, zodat niet telkens nieuwe aanvoer nodig is. Ons grondstoffengebruik draagt bij aan allerlei negatieve ontwikkelingen, zoals klimaatverandering, verlies van biodiversiteit, waterschaarste en het vrijkomen van schadelijke stoffen.

Wereldwijd is het grondstoffengebruik de afgelopen 50 jaar verdrievoudigd, sombert het PBL. Als alles bij het oude blijft, zal het de komende decennia nog een keer verdubbelen, met als gevolg dat de milieuproblemen nog veel groter worden.

Het PBL signaleert dat Nederland fors meer grondstoffen gebruikt dan een gemiddeld EU-land. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat Nederland veel grondstoffen invoert, bewerkt en dan weer exporteert. Nederlanders produceren ook meer afval dan de gemiddelde EU-burger.

Gerecycled
Positief is het planbureau wel over de mate waarin het afval in Nederland wordt gerecycled. Nederland hoort tot de Europese koplopers. "Maar het gaat om meer dan recycling", zegt PBL-onderzoeker Aldert Hanemaaijer. In een circulaire economie worden producten bijvoorbeeld veel hergebruikt en gerepareerd, zodat ze niet te snel op de afvalberg belanden. Producten moeten ook steeds efficiënter worden gemaakt.

Het PBL stelt vast dat het nog ontbreekt aan "focus op innovaties die het grondstoffengebruik radicaal efficiënter kunnen maken". Het planbureau ziet verder toekomst in bedrijfsmodellen waarin wordt betaald voor gebruik, in plaats van bezit. Hanemaaijer verwijst naar streamingdiensten. Die hebben de rol van cd’s en dvd’s deels overgenomen en dat scheelt grondstoffen. Zo kan het ook met andere zaken: "Je hebt niet per se een auto nodig, je hebt transport nodig".

Bron: ANP

Trefwoorden

circulaire economie planbureau voor de leefomgeving circulair

1	NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold dinsdag, 23 april
2	Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98 maandag, 22 april
3	Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station dinsdag, 23 april
4	Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel woensdag, 24 april
5	Mid-rise Milaan dinsdag, 23 april

Gerelateerde nieuwsberichten

PBL: concrete doelen nodig om circulaire ambities waar te maken

14 juli 2021

Rijksoverheid ondertekent akkoord Circulaire Geveleconomie

21 maart

What Design Can Do lanceert No Waste Challenge

12 januari 2021

Noord-Holland beschrijft mogelijkheden stikstofvrije woningbouw

12 november 2020

Delfzijl huisvest eerste recycler van vervuild staal ter wereld

21 september 2020

Amsterdam ambieert circulaire stad in 2050

14 april 2020

Utrecht bouwt aan grondstoffenbank voor hergebruik sloopafval

9 maart 2020

DGBC publiceert meetmethodiek voor losmaakbaarheid in gebouwen

11 februari 2020

EIB: volledig circulair bouwen nog ver weg

3 februari 2020

Meeste afval én meeste hergebruik in bouw

4 november 2019

Minister maakt omslag naar kringlooplandbouw

17 juni 2019

SER: klimaatdoelen in geding door trage grondstoffentransitie

16 september 2022

Staatssecretaris na rapport PBL: strengere regels voor kringloopeconomie

27 januari 2023

Winnaars van de Circular Awards 2023 bekend

7 februari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Woontoren voor jongeren op Oostenburg vormt roestbruin accent langs het spoor

Gisteren, 15:50

In de Amsterdamse wijk Oostenburg is een ensemble van vier gebouwen opgeleverd. Blikvanger van het geheel is een door NEXT architects ontworpen woontoren voor jongeren.

EU Mies Award 2024 voor studiepaviljoen Technische Universiteit Braunschweig

Gisteren, 13:57

Het gebouw naar een ontwerp van de architecten Gustav Düsing en Max Hacke werd gekozen uit zeven finalisten. Een van de andere genomineerde projecten, de Gabriel García Márquez-bibliotheek in Barcelona, kreeg de Emerging Architecture Prize.

Sofie De Caigny nieuwe voorzitter Commissie Omgevingskwaliteit en Cultureel Erfgoed Rotterdam

Gisteren, 12:15

Vanaf 23 juni zal De Caigny deze functie voor een periode van drie jaar gaan vervullen. Ze volgt Esther Agricola op, die eveneens drie jaar lang voorzitter van de commissie is geweest.

Podcasts en publicatie over realiseren ruimtelijke kwaliteit bij stedelijke ontwikkeling

Gisteren, 10:47

Deze week hebben architect Willem Hein Schenk en publicist JaapJan Berg de podcastserie De Haarlems Sessies en de bijbehorende publicatie Sturen op Stadsarrangementen gelanceerd.