Droogte bedreigt monumentale bomen en historische landschappen

1 september 2020, 9:00

De extreme droogte waar Nederland nu al voor het derde jaar op rij last van heeft, treft ook de 'groene monumenten' van Nederland. Ondanks noodmaatregelen zien beheerders van groen erfgoed het somber in. Ze zien met lede ogen aan hoe een chronisch watergebrek 'hun' monumentale bomen en historische landschappen aantast. Overheden hebben daar te weinig oog voor, oordeelt de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed.

Beleidsmakers die over klimaatbeleid en de verdeling van het schaarse water gaan, hebben lang niet altijd oog voor "cultuurhistorische waarden", constateert de inspectie na een inventariserend onderzoek. Dat werd in gang gezet nadat organisaties die erfgoed beheren aan de bel hadden getrokken.

Nederland telt 1400 "groene rijksmonumenten", van monumentale bomen tot tuinen, parken en buitenplaatsen. Ook landschappen die een cultuurhistorisch verhaal vertellen over het landgebruik in vroeger tijden, vallen onder het groene erfgoed.

Botsende belangen
De inspectie stelt vast dat bij het verdelen van water sprake kan zijn van botsende belangen. Zo kunnen waterschappen vanwege droogte sproeiverboden instellen die slecht uitpakken voor beschermd monumentaal groen. Zo'n verbod staat dan "op gespannen voet met de Erfgoedwet, die een instandhoudingsplicht kent voor rijksmonumenten", aldus het rapport.

De Rijksoverheid zou in het algemeen meer rekening moeten houden met groene monumenten, vindt de inspectie. Daarover zou het Rijk ook afspraken moeten maken met provincies, waterschappen en gemeenten. Oplossingen zijn niet overal hetzelfde, want het droogteprobleem verschilt per regio. In het westen van het land is vooral een tekort aan oppervlaktewater, terwijl het zuiden en oosten ook kampen met een structureel te laag grondwaterpeil.

'Bewustwording en kennisdeling essentieel'
Minister Ingrid van Engelshoven (Cultuur) noemt 'bewustwording en kennisdeling' essentieel om de groene monumenten in stand te houden. Ze gaat in gesprek met de lagere overheden "om ons er samen voor in te zetten dat dit mooie erfgoed ook voor toekomstige generaties behouden blijft".

Om het probleem te illustreren, besteedt de inspectie aandacht aan de verdorring rond landgoed De Wiersse in de Achterhoek. Daar ging door de droogte van 2018 onder meer een derde van de kenmerkende rododendrons dood en liepen oude beuken schade op.

De eigenaars van het landgoed begonnen een rechtszaak tegen het sproeiverbod dat waterschap Rijn en IJssel had ingesteld. Uiteindelijk kwamen de partijen er daar samen uit: de Wiersse kreeg een vrijstelling en mocht toch het historisch belangrijke groen bewateren.

Bron: ANP

Trefwoorden

droogte landschap groen erfgoed

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
4	Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties dinsdag, 13 mei
5	Video: het MIX-paviljoen in zijn groene omgeving donderdag, 8 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Samenwerking voor kennisprogramma klimaatbestendig erfgoed beklonken

5 mei 2021

Honderd miljoen voor aanpak droogte in Limburg

31 maart 2021

Minister: harder ingrijpen tegen zoetwatertekorten onvermijdelijk

31 mei 2024

Natuurmonumenten: natuur staat er bedroevend slecht voor

28 augustus 2020

Nederland treft maatregelen voor droge zomers

5 april 2019

'Een miljoen huizen dreigen te verzakken'

25 februari 2019

Planbureau: te weinig aandacht voor groen in herstelplan kabinet

2 juli 2020

Campagne MeerBomenNu wil miljoen bomen weggeven

12 juni 2020

Kamer positief over planten zeventien miljoen bomen

10 juni 2020

Amsterdam wil nieuw stadsbos

13 mei 2020

CRa presenteert resultaten pilots duurzame landbouw

24 juli 2020

Aanplant tien miljoen bomen van start

9 december 2019

'Laag grondwaterpeil bedreigt fundering van miljoen huizen'

30 september 2020

'Huizen krijgen in 2021 funderingslabel'

19 oktober 2020

Gelderland wil een miljoen bomen en 1700 hectare nieuw bos planten

17 december 2020

Manifest ter verbetering kwaliteitsketen voor de instandhouding van monumenten

21 april 2021

Schoolkinderen planten honderdduizenden bomen op Boomfeestdag

16 november 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

3 uur geleden

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

4 uur geleden

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

Vandaag, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren

Vandaag, 08:30

Vanuit het nieuwe atrium in het hart van het museum cirkelt een dubbele trap omhoog. Deze spectaculaire Tornado is ontworpen door Ma Yansong / MAD en culmineert op 24 meter hoogte in een uitkijkplatform.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

2 uur geleden

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

Vandaag, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

Gisteren, 17:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

Gisteren, 09:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.