Ontwerp terminal bouwt voort op 'DNA' Schiphol

20 september 2017, 14:09

In het ontwerp voor de nieuwe terminal voor Schiphol wordt voortgebouwd op het ‘DNA’ van de luchthaven, maar er is ook ruimte voor vernieuwing. Dankzij een centraal gelegen plateau worden vertrekkende en aankomende reizigers van elkaar gescheiden. Het dak filtert het licht van boven tot het typisch zachte Hollandse licht.

Dat bleek maandag tijdens de officiële presentatie van het ontwerp, dat is gemaakt door consortium KL AIR. Vorige week werd bekend dat dit consortium met onder andere KAAN Architecten en het Spaanse Estudio Lamela de ontwerpopdracht heeft verworven voor de terminal. Het complex, dat ruim 100.000 vierkante meter groot wordt, moet vanaf 2023 veertien miljoen reizigers per jaar verwerken.

De terminal komt samen met de aangrenzende, door team Aecom ontworpen A-Pier in het verlengde van de bestaande vertrekhallen te staan, ter plaatse van een parkeergarage en weg richting Hoofddorp. Inspiratie voor het ontwerp is gehaald uit de tegenovergelegen vertrekhal (1967), die is ontworpen door architect Marius Duintjer en vormgever Kho Liang Ie.

Kenmerken van dat gebouw, zoals de eenvoud, functionaliteit en helderheid, zijn eveneens verwerkt in het ontwerp voor de nieuwe terminal, legde architect Kees Kaan uit. Schiphol Plaza en het bijbehorende Jan Dellaert-plein, die sinds de jaren negentig het voorportaal van de vertrekhal vormen, speelden een minstens zo belangrijke rol in het ontwerpproces.

Twee ‘adressen’
De nieuwe terminal krijgt twee ‘adressen’, zoals Kaan het maandag uitdrukte. Niet alleen de voorzijde van het gebouw dient als hoofdentree, er komt ook een aan de zijkant. Deze entree ligt aan een nieuw plein, dat feitelijk een verlengstuk is van het Jan Dellaertplein, en vormt zo de natuurlijke ingang voor (trein)reizigers die vanuit Schiphol Plaza naar de terminal lopen.

Tevens is het de uitgang voor arriverende passagiers met Schiphol als eindbestemming. “Als je hen via de voorzijde de terminal zou laten uit lopen, kijken ze een viaduct richting de parkeerplaatsen aan. Dat lijkt ons geen fraaie manier om ze in Nederland te verwelkomen. Nu bieden we de reizigers een directe toegang tot de publieke ruimte en direct aansluiting op Schiphol Plaza”, zei Kaan.

De terminal zelf is ontworpen als een grote ruimte onder een dak van 180 bij 150 meter. De passagiers worden op of onder het plateau gefaciliteerd. De bovenkant is bestemd voor vertrekkende reizigers; zij beklimmen het centrale ruimtelijke element vanaf de voorzijde van het gebouw richting de security- en de check-inzones. En passant kunnen ze genieten van het uitzicht in en rond de terminal.

De stroom van aankomende passagiers is negentig procent gedraaid ten opzichte van de vertrekkende reizigers. Bovendien gaan zij onderlangs het plateau, waardoor zij tot de uitgang niet zullen kruisen met de vertrekkende passagiers. Onder het plateau komt een twee verdiepingen hoge en ruim aanvoelende bagagehal, waar de arriverende reizigers hun koffers kunnen afhalen.

Zachte ogen
De ambiance in de terminal wordt sterk bepaald door het licht. Het dak annex plafond, dat rust op de gevelkolommen en vier bouwdelen met ondersteunende functies, filtert het binnenvallende daglicht zodanig dat de gebruikers de ruimte (volgens de ontwerpers) ‘met de zachte ogen’ van de Hollandse schilders uit de zeventiende eeuw zullen ervaren.

Het dak, een netwerk van rechthoekige vakken die aan de bovenkant met glazen panelen zijn ingevuld, biedt tevens zicht op de lucht boven de terminal. Door de vorm van de manshoge kokerbalken wijken de wanden van de vakken, waardoor in het plafond alleen rechthoekige openingen zichtbaar zijn. Eerder is met dit type dak geëxperimenteerd in het Onderwijscentrum van het Erasmus MC in Rotterdam.

In de plafondvakken zijn technische voorzieningen opgenomen, die de lichtsfeer in de terminal bepalen met behulp van kleuren en lichtsterkten. Met een beetje fantasie zou je in het plafond een wolkenlucht kunnen herkennen. Het Hollandse licht is KL AIR’s antwoord op de ‘Dutchness’ die Schiphol terug wilde zien in het ontwerp. “In plaats van tulpen of klompen”, voegde Kaan lachend toe.

KL AIR bestaat uit KAAN Architecten, Estudio Lamela, ABT en Ineco. Verder werkt het consortium samen met DGMR, Arnout Meijer Studio en Planeground.

Trefwoorden

luchthaven terminal abt schiphol kaan architecten estudio lamela ineco kees kaan

1	Architectenweb Sportzomer: Joeri van Ommeren maakt zijn hoofd leeg op de surfplank donderdag, 24 juli
2	Het Binnenhof – negen projecten en een podcast dinsdag, 29 juli
3	Frissere uitstraling voor verduurzaamde flat in Nijmegen vrijdag, 25 juli
4	Architectenweb Sportzomer: ook bij schermen gaat het voor Wouter van Riet Paap om één helder 'gebaar' maandag, 28 juli
5	Jan Peter Legtenberg nieuwe algemeen directeur KuiperCompagnons donderdag, 24 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

'Zwijgcontract voor nieuwe omwonenden Schiphol'

28 november 2017

Ontwerp A-Pier Schiphol gepresenteerd

19 februari 2018

Don Murphy nieuwe supervisor architectuur Schiphol

11 januari 2018

Logistiek centrum Expeditors International in gebruik genomen

29 maart 2018

Koningin Máximakazerne voor marechaussee Schiphol opgeleverd

13 februari 2018

Braziliaanse universiteitsgebouwen KAAN Architecten klaar

12 juni 2018

Advies: stel uitbreiding Lelystad Airport uit

4 december 2017

Zenber en IAA maken nieuw ontwerp Lounge 1 Schiphol

19 juli 2018

NOS: ambtenaren hebben dubbele pet op over Schiphol

18 april 2018

Verzet tegen groei Schiphol verhardt zich

6 april 2018

KLM vindt infrastructuur Schiphol beneden de maat

2 oktober 2017

Utopia van KAAN Architecten in Aalst geopend

26 juni 2018

Schiphol ziet groeimogelijkheden na cijfers

27 september 2017

Team AECOM ontwerpt A-Pier Schiphol

2 januari 2017

KAAN Architecten ontwerpt nieuwe terminal Schiphol

12 september 2017

Vijf kandidaten voor nieuwe terminal Schiphol

26 juli 2017

Video: Schiphol honderd jaar

16 september 2016

Tijdelijke vertrekhal Schiphol is sober en doelmatig

15 juni 2017

Hoge Raad: één gebouw, twee werelden

6 april 2016

KAAN Architecten toont vakmanschap met huisvesting planbureaus

26 april 2017

'Schiphol moet anders, dat dringt niet door'

25 april 2018

Schiphol in zee met Nederlandse bouwers

30 augustus 2018

Schiphol onderzoekt mogelijkheden hyperloop

12 september 2018

Schiphol wil 'gematigd' groeien

29 november 2018

'Advies ORS over toekomst Schiphol onmogelijk'

10 januari 2019

'Kosten Schiphol op zee gedekt met woningen op huidige plek'

4 februari 2019

Bouw nieuwe pier Schiphol vordert gestaag

7 maart 2019

KAAN Architecten opent vestiging in Parijs

11 maart 2019

Renaissance Amsterdam Schiphol Airport opgeleverd

3 april 2019

Bouw nieuwe pier op Schiphol duurt langer

18 april 2019

KLM verhuist hoofdkantoor naar Schiphol-Oost

25 juli 2019

Schiphol: aanbesteding terminal in 2020

6 augustus 2019

Studio Prototype ontwerpt kantoorgebouw in zakendistrict Schiphol

26 augustus 2020

Bouw nieuwe terminal Schiphol minstens twee jaar uitgesteld

28 augustus 2020

KAAN Architecten presenteert bezoekerscentrum Amerikaanse Begraafplaats Margraten

23 november 2020

Schiphol denkt weer na over bouw nieuwe terminal

5 september 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Architectenweb Sportzomer: Gaelle Mys nam als turnster drie keer deel aan de Spelen

Vandaag, 09:12

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de zesde aflevering spreken we met Gaelle Mys die als turnster onder meer aan drie Olympische Spelen deelnam.

Architectenweb Sportzomer: ook bij schermen gaat het voor Wouter van Riet Paap om één helder 'gebaar'

28 juli, 9:05

“Schermen is voor mij pure ontspanning, maar het vraagt concentratie, discipline en het vermogen om kalm te blijven onder druk – vaardigheden die op het bureau ook van pas komen.”

Frissere uitstraling voor verduurzaamde flat in Nijmegen

25 juli, 9:19

Naar ontwerp van opZoom architecten is appartementencomplex De Grote Zwaan in Nijmegen gerenoveerd en verduurzaamd. Het gebouw in stadsdeel Dukenburg is zowel van binnen als buiten opgefrist.

Architectenweb Sportzomer: Joeri van Ommeren maakt zijn hoofd leeg op de surfplank

24 juli, 9:20

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de vierde aflevering spreken we met Joeri van Ommeren, die naast zijn werk regelmatig surft.