‘Tentoonstellingen grootste verschil met NAi’

18 november 2013, 16:00

Met een feestelijk en vooral druk programma heeft Het Nieuwe Instituut afgelopen weekend zijn deuren geopend. Voor architecten was het een feest met een bijsmaakje, want zij hebben ‘hun’ NAi deels moeten prijsgeven aan het fusie-instituut. Volgens directeur Guus Beumer is het grootste verschil met het ‘oude’ instituut het tentoonstellingsprogramma.

Tekst Ronnie Weessies

Dat Beumer karakterologisch sterk verschilt van de laatste NAi-directeur Ole Bouman, bleek tijdens het openbare gesprek dat hij zaterdag voerde met Andrea van Pol. In plaats van een bedachtzame en serieuze persoon is een losse en grappen makende man gekomen, die al even behendig het gesprek aanging met de presentatrice van De Slag om Nederland.

Daarbij legde Beumer een nonchalance aan de dag, die hij achteraf nuanceerde. Zo stelde hij doodleuk ‘geen idee’ te hebben waarom het NAi, Premsela en het Virtueel Platform zijn gefuseerd in Het Nieuwe Instituut, anders dan dat de bezuinigingen door het kabinet ertoe dwongen. Tegelijkertijd wees hij op de inmiddels dagelijkse praktijk van ‘interdisciplinaire samenwerking en cross-overs’, die de fusie zo gek nog niet maken.

Ook verklaarde Beumer de gestelde eis van 350.000 bezoekers per jaar aanvankelijk voor lief te hebben genomen, tot hij erachter kwam dat de bij het grote publiek bekendere overburen van museum Boijmans ‘slechts’ 250.000 mensen over de vloer hebben gehad in 2012. De directeur zou nu content zijn met 150.000 bezoekers in het eerste jaar.

‘Clubhuis’
Van Pol bracht tevens de zorgen van architecten over het verlies van hun ‘clubhuis’ ter sprake. Beumer ging hier tegenin door te stellen dat ‘fantastische zaken’ als het archief, de bibliotheek en de Schatkamer behouden zijn gebleven. “Het fundamentele verschil met het NAi zijn de tentoonstellingen”, zei hij.

Daar zit wat betreft de eerste hoofdexpositie meteen een pijnpunt. Om bij de officiële start van Het Nieuwe Instituut veel publiek te trekken, is de keuze voor een tentoonstelling met de decors uit het werk van fotograaf Erwin Olaf (gecombineerd met de expo Bekleidung) begrijpelijk. Uit de woorden van Beumer klinkt echter ook het geluid van een compromis. “Als we zouden beginnen met een tentoonstelling over een architect, hoor je vanuit de e-cultuur ja, maar. En als we een expositie over een ontwerper zouden doen, beginnen architecten te klagen. Het Nieuwe Instituut is een complexe opdracht”, zei de directeur.

Erwin Olaf
De sensatie in 1:1 Sets for Erwin Olaf zit hem vooral in het kijkje achter de schermen dat je wordt gegund. Aan de hand van de bijbehorende, stuk voor stuk beroemde foto’s kan de bezoeker nagaan hoe de fotograaf te werk is gegaan. En het is erg moedig van de fotograaf om zo’n intiem deel van zijn werk prijs te geven aan de buitenwereld.

De door Floris Vos vervaardigde decors zijn echter dusdanig voor het ‘verhaal’ ontworpen, dat ze dit domein nooit ontstijgen. De vraag is daarom wat ze toevoegen aan de discussie over architectuur en design, helemaal als ‘innovatie’ de leidende opgave voor Het Nieuwe Instituut (van overheidswege opgelegd) moet zijn.

Huis Sonneveld
Het vernieuwde Huis Sonneveld biedt wat dat betreft meer rijkdom en inspiratie. Om de volgens Beumer ‘doodgemuseëerde’ woning nieuw leven in te blazen, is deze heringericht met drie ‘lagen’ aan meubilair en objecten. De eerste twee lagen bestaan uit huisraad die van de bewoners is geweest of geweest had kunnen zijn, vertelde curator Job Meihuizen aan Architectenweb.

Ontwerper Richard Hutten is gevraagd de derde laag te verzorgen, door nieuwe elementen aan de inrichting toe te voegen. Hij ontwierp bijvoorbeeld een serie vazen, die het midden houden tussen de al aanwezige ronde en kubusvazen van Copier. Ook ontwikkelde hij een stoffering voor een Gispen-stoel die geheel in de geest van het huis makkelijk afneembaar is met een doek.

De interventies van Hutten zijn behalve complementair en (in sommige gevallen) innovatief op speelse wijze educatief. Voor de wilde konijnen die vaak in de tuin rondlopen ontwierp hij een hok naar het model van Le Corbusiers Dom-Ino-huis.

Wie nog geen weet heeft van Het Nieuwe Bouwen, volgens welke Huis Sonneveld is ontworpen, hoeft maar naar dit bouwwerk te kijken om de uitgangspunten te snappen. De aan de andere kant van de tuin staande Grastafel verplaatst een deel van de tuin naar de eerste verdieping, waar zich ook het woongedeelte van het huis bevindt.

Richard Hutten in Huis Sonneveld biedt tenslotte een historisch overzicht van zijn eigen werk, met onder meer de beroemde (en van de namen van de dochters Sonneveld voorziene) Domoren. De expositie is de start van een serie interventies door bekende ontwerpers, waarbij Petra Blaisse als volgende in het rijtje wordt genoemd.

Trefwoorden

het nieuwe instituut guus beumer richard hutten erwin olaf

1	MVRDV en Mecanoo bij finalisten in architectuurcompetitie voor ‘landmark’ woensdag, 7 mei
2	Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana woensdag, 7 mei
3	Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek dinsdag, 6 mei
4	Evenwichtige woonomgeving op voormalig fabrieksterrein Van Besouw Goirle dinsdag, 6 mei
5	Architectenweb organiseert Avond met De Zwarte Hond woensdag, 7 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Regering start onderzoek mogelijke terugkeer Nederlands architectuurinstituut

3 juli 2023

Guus Beumer vertrekt bij Het Nieuwe Instituut

3 december 2020

Petra Blaisse pleegt interventie Huis Sonneveld

12 december 2014

Onderzoekscommissie governance HNI ingesteld

8 september 2015

Ole Bouman directeur Shekou Design Museum

12 januari 2015

Bezwaren tegen collectiegebouw Boijmans

26 november 2013

Tentoonstelling in de Hermitage groot succes

5 februari 2014

Zoekportaal voor architectuurarchief Nieuwe Instituut

24 november 2015

Het Nieuwe Instituut haalt stijlkamers uit depot

9 december 2014

Interventies van Hutten in Huis Sonneveld

16 oktober 2013

Video: Erwin Olaf in Het Nieuwe Instituut

15 november 2013

Het Nieuwe Instituut viert officiële opening

31 oktober 2013

NAi trekt 140.000 bezoekers

2 januari 2013

Hertzberger draagt archief over aan Het Nieuwe Instituut

8 november 2013

'Sneak preview' voor biënnale Shenzhen

5 november 2013

Biodesign in Het Nieuwe Instituut

16 augustus 2013

Video: debat creatieve industrie

8 maart 2013

Jaap Bakema Study Centre opgericht

3 oktober 2013

Nieuwe Instituut start drieluik over interieur

22 oktober 2013

Beumer: “De wereld is echt veranderd”

21 augustus 2013

Het Nieuwe Instituut maakt programma bekend

13 juni 2013

Ontwerpers gezocht voor 'wicked problems'

26 juli 2013

Nederlandse architectuur in Russische Hermitage

9 augustus 2013

Het Nieuwe Instituut bouwt Yourtopia-paviljoen

15 april 2014

Figueiredo presenteert boek over het NAi

24 november 2016

Zestien medewerkers Nieuwe Instituut ontslagen

28 juli 2014

Hutten herinterpreteert vazen Copier

19 mei 2015

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Video: het MIX-paviljoen in zijn groene omgeving

8 mei, 3:24

Het omliggende landschap maakte integraal deel uit van het ontwerp, dat MIX architectuur voor zijn kantoor maakte. Na een paar jaar begint dat landschap te groeien en bloeien; Stijn Poelstra legde het paviljoen met landschap vast in een video.

De Hemelse Tuin van Studio Valkenier is een veelzijdige stadslandbouwboerderij

8 mei, 1:41

In Amsterdam-Oost heeft Studio Valkenier een voormalige kinderboerderij getransformeerd tot een educatieve, duurzame en inclusieve stadslandbouwboerderij voor iedereen : De Hemelse Tuin.

Gevel Sombra-paviljoen door MVRDV beweegt mee met de zon

8 mei, 10:51

Op de tentoonstelling Time Space Existence in Venetië opent zaterdag het Sombra-paviljoen. De gevel van het door MVRDV ontworpen paviljoen beweegt mee met de zon; de panelen openen of sluiten zich afhankelijk van de stand van het hemellichaam.

Het Nederlands paviljoen in Venetië als inclusieve sportbar

8 mei, 10:16

Hoe kan architectuur sociale normen uitdagen en ruimten creëren voor nieuwe vormen van samenleven? Dat is de vraag die het Nieuwe Instituut stelt met ‘Sidelined: A Space to Rethink Togetherness’, de inzending voor de Architectuurbiënnale in Venetië.

Woningcorporaties dreigen met juridische stappen om kabinet aan afspraken te houden

8 mei, 4:20

Het bevriezen van de huren van sociale huurwoningen heeft grote gevolgen juist voor woningzoekenden en huurders, stelt vereniging voor woningcorporaties Aedes.

Kamernet: studentenkamer is ruim zes procent duurder dan vorig jaar

8 mei, 12:27

Amsterdam is de duurste studentenstad om in te wonen.

Herstel ‘onveilige’ vloer waterschapskantoor kost ruim tien miljoen

8 mei, 11:24

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft besloten alle vloeren van het hoofdkantoor in Doetinchem te renoveren, omdat ze onveilig zouden zijn.

Nationale Parken: kabinet laat ons vallen met schrappen financiering

7 mei, 4:18

De Nationale Parken vinden dat het kabinet “alle grenzen van redelijkheid en fatsoen overschrijdt” door de financiële bijdrage vrijwel volledig in te trekken.

Aedes: zo’n 140 corporaties schrappen investeringen

6 mei, 4:59

Meer dan de helft van de woningcorporaties moet een deel van de investeringen schrappen als gevolg van de huurbevriezing die het kabinet heeft aangekondigd. Dat verwacht corporatiekoepel Aedes.