Chairs, uit de serie ‘Imagem Secundária’ van Jason Oddy

House, uit de serie ‘Imagem Secundária’ van Jason Oddy

Pool, uit de serie ‘Imagem Secundária’ van Jason Oddy

Wardrobe VIII, uit de serie ‘Imagem Secundária’ van Jason Oddy

Wardrobe IV, uit de serie ‘Imagem Secundária’ van Jason Oddy

Fotoexpositie: Oscar Niemeyer en de geesten van het modernisme

11 januari 2024, 13:53

Elliott Gallery in Amsterdam presenteert vanaf 17 februari een expositie van de Britse fotograaf Jason Oddy. In zijn nieuwe werk zet Oddy zijn fotografisch onderzoek naar ongewone plekken voort met een serie rond de woning in Brasilia van de modernistische architect Oscar Niemeyer.

In de periode dat Oscar Niemeyer werkte aan de creatie van de nieuwe Braziliaanse hoofdstad ontwierp hij ook een huis voor zichzelf in Brasilia. Opvallend is dat dat ontwerp nogal afwijkt van bijna al zijn andere ontwerpen: terwijl zijn architectuur vooral een gematerialiseerde blik op de toekomst lijkt, kijkt zijn eigen woning vooral naar het verleden. Met een dak van keramische pannen en een lange veranda op het zuidoosten heeft het huis veel weg van een traditionele Braziliaanse boerderij.

Twintig jaar afgesloten
Oddy ontdekte Casa Niemeyer toen hij in de stad was voor een expositie van zijn werk. Toen hij aankwam, was de plek al twintig jaar gesloten en het voormalige woonhuis van de architect leek grotendeels onveranderd.

“Ik was vooral geïnteresseerd in hoe Niemeyer zelf het huis zou hebben bewoond”, vertelt Oddy. “Terwijl ik rondliep, begon ik mezelf af te vragen wat voor soort stempel deze legende van het modernisme zou kunnen hebben achtergelaten: in de ingebouwde kasten langs de wanden van gangen en slaapkamers, in de verzameling van zijn favoriete Thonet-stoelen, in het asymmetrische zwembad dat door de tuin slingert als een afgebroken fragment van zijn nabijgelegen futuristische stad; zelfs in het zalmroze bad.”

Geesten
Oddy vertelt verder hoe hij, een paar maanden vóór zijn expositie in Brasilia, in een artikel las dat de toenmalige president van Brazilië Michel Temer was verhuisd vanuit het door Niemeyer ontworpen Palácio da Alvorada, de officiële staatsresidentie. Blijkbaar wilde de president er niet langer wonen omdat hij meende dat de residentie vervloekt was.

“Ik begon na te denken over geesten, en in het bijzonder de geesten – hoe onwaarschijnlijk ook – van het modernisme. Ik vroeg me af ze ook ergens in Casa Niemeyer op de loer lagen. En of de foto’s die ik daar had genomen, een soort idee kunnen geven over hun bestaan.”

Betekenis van het modernisme
Werkend aan wat de ‘Imagem Secundária / Ghost House’-serie zou worden, begon Oddy deze beelden als een soort archeologische overblijfselen te benaderen. Als je dergelijke vondsten omkeert en op andere manieren bekijkt, kunnen ze iets onthullen over een geschiedenis, legt hij uit.

Hij vroeg zich af: zouden de foto’s door omvorming ons kunnen helpen voorbij de zichtbare wereld te kijken naar de geesten van de recente geschiedenis, inclusief het versleten idee van de betonnen modernistische stijl? “Niet om die geesten te ontvluchten, zoals Temer deed, maar om ze te erkennen en proberen te begrijpen wat het was – een waarschuwing, vermaning of belofte – dat ze probeerden over te brengen.”

Jason Oddy
Naast de foto’s van Casa Niemeyer toont Elliott Gallery een grote fotoafdruk van ‘Spectre’. Dit is een foto van het door Niemeyer ontworpen hoofdkantoor van de Franse Communistische Partij van Niemeyer in Parijs, waar Oddy ook zijn serie over de Algerijnse periode van Niemeyer exposeerde.

Jason Oddy is een veelgeprezen Britse kunstenaar die met zijn grootformaatcamera visueel onderzoek verricht naar politiek en ideologisch geladen plaatsen en instellingen over de hele wereld. Middels zijn fotografie verkent hij over het algemeen (publiekelijk) ontoegankelijke ruimtes, zoals ex-Sovjet sanatoria, Oscar Niemeyers Algerijnse projecten, Guantanamo Bay, het Pentagon en het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York en Geneva. Het gaat Oddy daarbij om de aard en de ideologische herkomst van zijn onderwerpen – architectonische locaties – en het blootleggen van de machtsstructuren die tot hun bouw hebben geleid.

De expositie ‘Imagem Secundária. Oscar Niemeyer and the Ghosts of Modernism’ met foto’s van Jason Oddy is te zien van 17 februari tot 4 mei 2014 in Elliott Gallery. De galerie is gevestigd op Tussen de Bogen 91 in Amsterdam.

Trefwoorden

modernisme brasilia fotografie brazilië oscar niemeyer woning jason oddy expositie kunst tentoonstelling

1	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
2	Een gevel uit treinramen voor een onderhoudsgebouw van NS dinsdag, 20 mei
3	Mecanoo presenteert ontwerp verbouwing Theater Hanzehof Zutphen maandag, 19 mei
4	Wenckebach – sociale woningbouw met toegevoegde kwaliteiten donderdag, 15 mei
5	Studio Hartzema presenteert plannen voor een nieuwe stad in Zeeland woensdag, 21 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Oscar Niemeyers hotel heropent na twintig jaar

10 januari 2017

Oscar Niemeyer (104) overleden

6 december 2012

Oscar Niemeyer (103) opent eigen museum

16 december 2010

Regeringscentrum Oscar Niemeyer geopend

8 maart 2010

Muziekgebouw Oscar Niemeyer opent deuren

21 januari 2010

Verslag van Architectenreis 2017: Rio de Janeiro

16 november 2017

Verslag van Architectenreis 2017: Brasilia

15 november 2017

Verslag van Architectenreis 2017: São Paulo

14 november 2017

Solotentoonstelling ‘Momentum of Light’ van Iwan Baan in Museum Kranenburgh

29 april

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Wachten in een compositie als van Mondriaan

26 minuten geleden

De eerste fase van Schiphol Lounge 2, een ontwerp van Beyond Space, is voltooid. De twee zitgebieden van de wachtruimte vertonen een harmonieuze opzet in lijnen en vlakken.

Woongebouw 70lux markeert de entree tot het stadshart van Zoetermeer

4 uur geleden

Dal Architecten ontwierp het statige woongebouw 70lux met een klassieke opbouw in een hoge plint, een stedelijke laag en een torenvolume, voorzien van opvallende dieptesprongen.

Nominaties Amsterdamse Nieuwbouwprijs 2025 bekend

Vandaag, 10:37

De finalisten zijn door een publieksjury geselecteerd uit 54 nieuwbouwprojecten die tussen augustus 2023 en augustus 2024 gereedkwamen in de hoofdstad.

Being en COD ontwikkelen vier woongebouwen aan Tolhuiskanaal in Amsterdam-Noord

Gisteren, 15:53

Het project ASTR bestaat uit vier gebouwen met in totaal 229 woningen, plus bedrijfsruimten. Het ontwerp van Office Winhov zoekt de aansluiting bij het industriële karakter van de omgeving; DELVA maakt het ontwerp voor een groene buitenruimte.

Zuid-Holland wil in 2027 besluit over uitbreiding Maasvlakte in zee

4 uur geleden

Het havengebied is in de afgelopen zeventig jaar al twee keer vergroot door voor de westkust grote hoeveelheden zand op te spuiten.

Rekenkamer: begroting verbouwing Binnenhof ‘onrealistisch laag’

Vandaag, 09:44

Toenmalig minister Stef Blok van Wonen presenteerde het oorspronkelijk budget van 475 miljoen euro zonder dat er een ontwerp lag.

Kamer niet gerust op betaalbaarheid stadsverwarming in nieuwe wet

Gisteren, 11:36

Voor huishoudens is de mogelijkheid van hoge kosten momenteel reden om geen aansluiting op de lokale stadsverwarming te willen.

Nieuwe editie van de Architecten Wielerkoers

20 mei, 2:45

Architecten met een passie voor (interieur)architectuur én voor fietsen kunnen hun hart ophalen bij de derde editie van de Architecten Wielerkoers, op donderdag 4 september 2025.

Nieuwe Rotterdamse aanpak woningbouw: meer snelheid, minder regels en heldere keuzes

20 mei, 9:49

Met kortere procedures, minder regels en duidelijke kaders voor ontwikkelaars en bouwers wil Rotterdam sneller betaalbare woningen bouwen, zonder in te leveren op kwaliteit of duurzaamheid.