Boek verschenen over eerste vrouwelijke architecten in Nederland

6 november 2023, 13:53

Margaret Kropholler-Staal (1891-1966) staat bekend als de eerste Nederlandse vrouwelijke architect. Ze was echter niet de enige vrouw die dit beroep in die tijd uitoefende. In een nieuw boek beschrijft Erica Smeets-Klokgieters de opkomst van vrouwelijke architecten in ons land en de biografie van de 21 vrouwen die tot de eerste generatie behoren.

Staal-Kropholler realiseerde als ongediplomeerd architect in 1917 haar eerste werk. Minder bekend is dat Grada Wolffensperger (1887–1965) in datzelfde jaar als eerste vrouw haar universitaire studie bouwkunde voltooide aan de Technische Hogeschool in Delft. Dat vrouwen in de eerste decennia van de vorige eeuw überhaupt beroepen uitoefenden waarvoor een universitaire opleiding nodig is, was destijds nog zo bijzonder dat ze vermeld werden in het Vrouwenjaarboekje voor Nederland.

Veel van de eerste vrouwelijke architecten vonden hun uiteindelijke stiel via gerelateerde disciplines als meubel- en interieurontwerp, vakken die beter pasten bij het heersende vrouwbeeld uit die tijd. Zo ontwikkelde Staal-Kropholler zich van decoratief tekenaar, meubelontwerper en interieurarchitect uiteindelijk tot architect. Tot 1945 voltooiden 21 vrouwen hun architectenopleiding, van wie Lotte Beese, Jakoba Mulder en Koos Keegstra het bekendst zijn.

Riné Boeree
Tot de eerste generatie vrouwelijke architecten behoren veel opmerkelijk veel leden wier naam, ondanks hun pioniersrol, totaal onbekend zijn. Neem een Riné Boeree, Joop Ferguson of Greet van der Poest Clement. Auteur Smeets-Klokgieters is in hun levensverhalen en carrières gedoken en heeft die samengebracht in het boek Hulde aan onze kranige architecte! De opkomst van de eerste vrouwelijke architecten in Nederland.

Afzonderlijke hoofdstukken wijdt de auteur aan drie vrouwen, waaronder de eerste bouwkundig ingenieur Wolffensperger en de eerdergenoemde Boerée (betonspecialist bij de genie). Verder bevat het boek, naast een geschiedenis over de opkomst van vrouwelijke architecten in ons land, een apart hoofdstuk over architectenechtparen zoals Margaret Kropholler en Jan Staal, Koos Keegstra en Joop Pot, en Jan Kret en Harry Kammer.

Eerste complete overzicht
Hulde aan onze kranige architecte! (tevens in het Engels verkrijgbaar als Compliments to our brave architect!), door nai010 uitgevers omschreven als het eerste complete overzicht van de eerste vrouwelijke architecten in Nederland, is verkrijgbaar voor 34,95 euro.

Trefwoorden

nai010 uitgevers jakoba mulder grada wolffensperger margaret staal-kropholler lotte beese vrouwen boek koos keegstra

1	Na renovatie en verduurzaming heeft Aquarium van Artis zijn helderheid terug donderdag, 25 september
2	Bouw Daniel den Hoedbrug tussen Erasmus MC en Little C van start woensdag, 24 september
3	Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen? donderdag, 25 september
4	Leren van Almere dinsdag, 23 september
5	Bekijk de beste architectuurfilms tijdens Architectenweb Best Of AFFR 2025! dinsdag, 23 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Witte Mannen

12 oktober 2023

Programma over rolmodellen in de architectuur in Pakhuis de Zwijger

4 december 2023

Vrouwen achter Algemeen Uitbreidingsplan centraal in tentoonstelling

8 maart 2024

Expositie in Museum Het Schip belicht vrouwen van de Amsterdamse School

18 september

Platform voor architectuur & feminisme van start gegaan

8 februari 2023

Columns van Violette Schönberger gebundeld in boek

21 maart 2024

Nieuwe website viert gebouwen door vrouwelijke architecten

6 maart

Kunsthal toont bijdrage vrouwelijke ontwerpers aan modern en hedendaags design

3 juni 2022

STAR strategies + architecture ontvangt Franse ‘Vrouwen in architectuur’-prijs met vernieuwend woonproject

5 december 2024

De moraal van het inclusieve verhaal

19 april 2022

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei

Boek belicht vrouwen in de architectuur

10 februari 2021

Boek ‘Bouwmaterialen 1940-1990’ gaat in op materiaalgebruik naoorlogse architectuur

15 mei 2024

Interview + video: lancering Mevr. De Architect

29 januari 2021

VAi wil vrouwelijke bijdrage aan ontwerp en architectuur zichtbaar maken

14 januari 2021

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

22 november 2024

Een architect van fundamentele andersheid

16 september 2024

Boek over vergeten architect van de Nieuwe Haagse School

4 juni

Jubileumboek beschrijft het Rietveldpaviljoen in Amersfoort: de eerste kunsthal in Nederland

19 maart

Essays rond globalisering en architectuur na 1945

27 januari

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kabinet wil wijken erbij op 127 plekken in Nederland

2 uur geleden

Het kabinet heeft die ‘regionale grootschalige woningbouwlocaties’ opgenomen in de Ontwerp-Nota Ruimte een plan voor de ruimtelijke indeling van Nederland in 2050.

Arcam houdt expositie over wonen op veertig vierkante meter

4 uur geleden

Hoe ontwerp je een thuis op slechts veertig vierkante meter? En hoe bouw je een gemeenschap in gebouwen waar privéruimte schaars is?

Sanne van Manen – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2025

Vandaag, 09:00

Inleiding.Drijvende kracht achter Platform Woonopgave is architect Sanne van Manen. Zij heeft het platform opgericht, leidt de belangrijkste onderzoeken, initieert samenwerkingen met andere partijen en draagt de analyse en aanbevelingen overal uit.

Nieuw hoofdkantoor met distributiecentrum voor outdoorwinkelketen Bever

26 september, 3:07

In het ontwerp van met name het hoofdkantoor hebben Bureau Kroner en landschapsarchitect Smartland veel aandacht besteed aan de balans tussen architectuur en natuur.

Meer nieuwbouw van woningcorporaties in eerste jaarhelft

16 minuten geleden

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek kwamen er ruim 9100 nieuwbouwwoningen van corporaties bij.

Kabinet zet Groningenwet door na kritisch advies Raad van State

3 uur geleden

In de wet wordt vastgelegd dat schades tot 60.000 euro worden vergoed, ook zonder dat een oorzakelijk verband met de gaswinning is aangetoond.

Vliet wordt nieuwe drinkwaterbron voor Zuid-Holland

26 september, 12:12

Waterbedrijf Dunea schat dat de aanleg van de benodigde infrastructuur zo'n 500 miljoen euro kost.

Debat over aanbestedingscultuur voor architecten in Nieuwspoort

26 september, 10:23

De BNA en andere ontwerporganisaties organiseren op maandag 29 september in Nieuwspoort Den Haag een debat over het aanbestedingsklimaat voor architecten.