Goed onderzoek naar vleermuizen verplicht voor spouwmuurisolatie

3 augustus 2023, 9:00

Isolatiebedrijven en woningeigenaren moeten voordat ze spouwmuren isoleren goed onderzoeken of daar vleermuizen in zitten. Met een camera in de ruimte tussen de muur kijken is daarbij niet voldoende, heeft de Raad van State bepaald in een rechtszaak tussen isolatiebedrijf IsoSun en het provinciebestuur van Utrecht. De uitspraak kan gevolgen hebben voor de werkwijze van de hele branche en mogelijk ook voor het tempo waarin huizen in Nederland worden na-geïsoleerd.

De provincie had het bedrijf in 2019 een dwangsom opgelegd en opgedragen ecologisch onderzoek te doen naar de aanwezigheid van vleermuizen. Het bedrijf was het daar niet mee eens, maar de hoogste bestuursrechter geeft de provincie nu gelijk. Eerder had de rechtbank al geoordeeld dat IsoSun niet voldeed aan de zorgplicht voor vleermuizen.

Niet zomaar onderuit te komen
De Raad van State is zich ervan bewust dat het isoleren van spouwmuren energie bespaart en daarmee bijdraagt aan het behalen van de klimaatdoelen. Vleermuizen zijn echter wettelijk beschermd en daar valt niet zomaar onderuit te komen.

Tijdens de zaak nodigde de Raad van State andere belanghebbenden en experts uit om hun visie te geven. Daarop reageerden onder meer overheden, verenigingen die zich bezighouden met soortenbescherming, woningcorporaties en andere bedrijven uit de isolatiebranche.

Uit alle reacties maakt de hoogste bestuursrechter op dat er de afgelopen jaren ‘veel ontwikkelingen zijn geweest en werkwijzen zijn gevonden voor een grootschaligere aanpak van woningisolatie, waarbij ook de bescherming van vleermuizen wordt betrokken’. Die nieuwe methodes kunnen ‘ook voor particulieren uitkomst bieden’, denken de rechters.

Over het hoofd gezien
Vooral kleine dwergvleermuizen kruipen vaak in spouwmuren. Als die worden volgespoten met isolatiemateriaal, is dat slecht voor de beestjes. Bij onderzoek met een camera is de kans groot dat ze over het hoofd worden gezien, want een dwergvleermuis is maar zo groot als een luciferdoosje.

Eén manier om hiermee om te gaan, is ecologisch onderzoek laten doen door een deskundige. Dat maakt isolatie wel veel duurder. Er zijn ook andere opties. Zo kunnen gemeenten op hun grondgebied ecologisch onderzoek uitvoeren en maatregelen treffen om vleermuizen in stand te houden. Vervolgens kan de provincie voor die hele gemeente een ontheffing verlenen. Dan is duur ecologisch onderzoek per woning niet nodig. Over deze werkwijze geven de rechters geen oordeel, maar ze leggen hem wel uit.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt in een reactie dat het grootschaliger onderzoek landelijk wil uitrollen. Daar is nu al 44 miljoen euro voor uitgetrokken. De regeling ligt nu voor ter consultatie: belanghebbenden kunnen erop reageren tot 9 september.

Duizenden euro’s extra
De Vereniging Eigen Huis (VEH) vreest dat huiseigenaren een jaar langer moeten wachten om hun woning te isoleren en dat dit duizenden euro’s extra gaat kosten. Hoeveel de kosten oplopen door het ecologisch onderzoek hangt volgens de VEH-woordvoerder af van het soort woning en hoe oud het is. Bij een oude boerderij zal het prijskaartje hoger zijn dan bij een relatief nieuw rijtjeshuis. Onder meer een groot tekort aan ecologen voor onderzoek leidt tot vertraging, stelt de VEH.

De vertraging en hogere kosten voor het onderzoek kunnen ervoor zorgen dat sommige huiseigenaren besluiten hun woning helemaal niet te isoleren. “Dat is onze grootste zorg”, zegt de woordvoerder. Volgens hem zijn veel koop- en huurhuizen nog niet geïsoleerd of moet het isolatiemateriaal vervangen worden. Om hoeveel huizen het gaat, is hem niet bekend. De VEH zegt dat huiseigenaren het beschermen van kwetsbare natuur, waaronder vleermuizen, ook belangrijk vinden.

Woningcorporaties
De uitspraak heeft minder invloed op woningcorporaties, zegt een woordvoerster van hun koepelorganisatie Aedes. Woningcorporaties doen volgens haar al onderzoek als er mogelijk vleermuizen zijn. De uitspraak zorgt hooguit voor een klein beetje extra vertraging, laat ze weten. “We gaan ervan uit dat provincies en gemeenten nu scherper controleren of de juiste methodiek wordt toegepast.” Wel staat de uitspraak volgens haar ‘op gespannen voet met de verduurzamingsopgave’.

Bron: ANP

Trefwoorden

spouwmuren vleermuis aedes veh isolatie vleermuizen vereniging eigen huis

1	Omgevingsvergunning voor twee woontorens op Katendrecht Rotterdam onherroepelijk woensdag, 2 april
2	Zeven nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2025 maandag, 31 maart
3	Team met Studio Nauta en Pieter Bedaux presenteert hun inzending voor M HKA maandag, 31 maart
4	Strategische visie van MVRDV voor ‘kwaliteitssprong’ Roosendaal donderdag, 27 maart
5	De waarde van tijd donderdag, 27 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

Rapport: gebruik meer hennep en vlas als duurzaam bouwmateriaal

25 juli 2023

VEH wil oplossing vleermuizenproblematiek bij isoleren spouwmuren

14 september 2023

Steen – PIR – Schaap

13 juni 2023

Richtlijn voor gebiedsgericht vleermuisonderzoek uitgebracht

29 januari 2024

Branche wil hoger isolatietempo door nieuwe opsporingsmethodes dieren

1 mei 2024

Minister stuurt 'energiefixers' langs in wijken met slecht geïsoleerde huizen

20 maart 2023

TNO: verduurzamen van woningen moet veel sneller

21 oktober 2022

VEH: verduurzaming stokt bij koopappartementen

18 oktober 2022

Vleermuis lijdt onder sluiting en herbestemming kerken

27 oktober 2022

RvS: code nul op de meter-renovaties beschermt dieren onvoldoende

22 april 2021

Checklist voor vogel- en vleermuisvriendelijk bouwen

19 november 2018

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Algemeen en artistiek directeur Aric Chen verlaat Nieuwe Instituut

Gisteren, 17:07

Aric Chen heeft aangekondigd per 27 juni 2025 het Nieuwe Instituut in Rotterdam te verlaten voor een nieuwe uitdaging.

Omgevingsvergunning voor twee woontorens op Katendrecht Rotterdam onherroepelijk

Gisteren, 13:02

Op ‘de pols van Katendrecht’ in Rotterdam komt een gebouw met twee woontorens naar ontwerp van KCAP. Woongebouw De Bund weerspiegelt, in vormgeving en materialisering, de voormalige robuuste industriële gebouwen in het havengebied.

LEVS, Metabolic en Copper8 publiceren studie CO2-impact locatiekeuze

Gisteren, 10:41

Om snel en betaalbaar te kunnen bouwen, wordt zowel binnen- als buitenstedelijk gebouwd. Daarbij ontbreekt vaak de sturing op CO2-impact, terwijl juist de locatiekeuze en het woningtype bepalend zijn voor de uitstoot.

Team met Groosman wint aanbesteding P+R Meijersplein in Rotterdam

1 april, 4:04

Het winnende ontwerp voorziet in een strategisch gelegen herkenningspunt als mobiliteitshub, dat bovendien een voorbeeld moet worden van circulair en toekomstbestendig bouwen.

Oproep aan klimaatminister voor steunmaatregelen zonnepanelen

1 april, 2:25

Consumenten- en milieuorganisaties vinden dat minister Hermans maatregelen moet nemen om zonnepanelen ook na afschaffing van de salderingsregeling aantrekkelijk te houden.