Een sculpturale speelplek van Carve voor het Tophane Park

8 maart 2023, 15:21

Het Nederlandse ontwerp- en ingenieursbureau Carve kreeg in 2020 de opdracht om een speelplek te ontwerpen in het historische Tophane Park in Istanbul. Met gebruikmaking van hedendaagse technieken en lokale ambachten realiseerde het bureau een omvangrijk, vloeiend, sculpturaal stenen object dat de open speelruimte definieert.

De aanpak van het Tophane Park in de Turkse hoofdstad maakt deel uit van het herontwikkelingsproject Galata-haven, dat is gericht op de transformatie van een voorheen ontoegankelijk gebied in de Tophane-wijk tot een epicentrum van kunst en cultuur. De ontwikkeling van Galata betreft een gebied aan de Bosporus-kade en in het hart van Tophane, centraal in Istanbul. Aangrenzend ligt de hippe en opkomende wijk Karaköy. De Galata Port Mall, onderdeel van de ontwikkeling, beschikt over een ondergronds douanekantoor voor de nieuwe cruise-terminal.

Binnen deze herontwikkeling vormt het park een bijzondere locatie, mede door de mix van enerzijds oude bezienswaardigheden, zoals een gebouw in Ottomaanse barokstijl en de 18e-eeuwse Ottomaanse Tophane-fontein, en anderzijds nieuwe ontwikkelingen, waaronder het Istanbul Modern Museum, het Resim Heykel Museum en het nabijgelegen winkelcentrum.

Deze situatie inspireerde Carve om, met aandacht voor de vredige sfeer van het park, de historische en nieuwe elementen in de omgeving op harmonieuze wijze met elkaar te verbinden. Voor het ontwerp van de speelruimte nam het bureau de vierkante voetafdruk van de Tophane-fontein als uitgangspunt; deze vorm is uitgerekt en vervormd om hem aan te passen aan de context. Vervolgens is een van de hoeken verwijderd.

Lokaal en eigentijds
Met het oog op de uitvoering van het ontwerp bleef Carve dicht bij huis. Het bureau omarmde de rijke traditie van Turks ambacht en koos voor steenhouwen en houtbewerking; als materialen koos het bureau lokaal hardsteen en hout, en zand van de Egeïsche kust. Dit gaf een harmonieus materialen- en kleurenpalet, dat ook goed aansluit bij de omliggende bouwwerken.

Het ontwerp voorzag in een omvangrijke stenen sculptuur met veel dubbel gekromde vlakken en verschillende afwerkingen. Om tot een optimaal en hoogwaardig resultaat te komen, heeft Carve gebruik gemaakt van een combinatie van traditionele ambachtelijkheid en hedendaagse 3D-technieken. Om het bouwproces te stroomlijnen en de eenheid van de uiteindelijke constructie te waarborgen, werkte het ontwerpbureau samen met een lokale fabrikant, die de opgave “pragmatisch en efficiënt” benaderde, aldus Carve.

Vloeiende sculptuur
De uitkomst is een aantal vloeiend vormgegeven volumes die fungeren als speelobjecten en contour van de speelplek. Zoals Carve het zelf omschrijft: “De configuratie lijkt net ontsnapt uit het nabijgelegen Istanbul Modern Museum en wordt voorgesteld als een sculpturale interactie tussen vorm, kleur, materialen en lichaam.”

De speelplek, gesitueerd op een kruispunt van wandelpaden, bestaat uit drie gebieden die geschikt zijn voor verschillende leeftijdsgroepen. Elk deel heeft, min of meer afgezoomd door de sculpturale lichamen, een zanderige binnenruimte waar extra speelelementen zijn geplaatst.

Open en uitnodigend
Het grote sculpturale object zelf nodigt uit tot tal van acties – glijden, klimmen, kruipen, springen, balanceren, optreden, hangen – maar geen ervan is meteen duidelijk herkenbaar. Carve heeft het gebruikelijke speelconcept, dat berust op sturende activiteiten en beperkte interacties, bewust vermeden en een multifunctioneel element gemaakt dat kinderen zelf mogelijkheden en interacties laat ontdekken.

“We zouden niet blijer zijn als wanneer kinderen nieuwe en onverwachte speelmogelijkheden bedenken voor deze vormen”, aldus het bureau. Bovendien is het gladde, golvende, uitdijende, inkrimpende, dynamische object niet alleen aantrekkelijk en prikkelend voor kinderen, maar zelfs voor volwassenen, vertelt het ontwerpbureau.

In het Tophane Park loopt de omringende openbare ruimte door de speelplek heen. De speelplek is geen omheind terrein, waar ouders van een afstandje toekijken, legt Carve uit. “Ze is voor iedereen, open voor wie niet bang is om mee te doen.”

Het project is begin 2022 opgeleverd.

Trefwoorden

park speeltuin istanbul speelelement speelplek carve turkije openbare ruimte tophane park

1	Nominaties Woongebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 3 september
2	Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 maandag, 1 september
3	Woontoren De Vrijheid door Atelier Kempe Thill in Bajeskwartier opgeleverd maandag, 1 september
4	D66 wil stad bouwen in nieuwe polder tussen Amsterdam en Almere woensdag, 3 september
5	's-Hertogenbosch selecteert acht ontwerpteams voor volgende ronde Citadelpoort woensdag, 3 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Miniatuurstad voor spel en ontmoeting

15 december 2022

Een plein als een gevarieerd landschap onder een sculpturale wolk

19 december 2023

Speellandschap vormgegeven als een 'Italiaans bergdorp'

29 juli 2021

Carve ontwerpt een publieke ruimte als speellandschap

4 januari 2024

Glijbaanattractie voor luchthaven Singapore

25 april 2019

Opening nieuw speelplein met waterberging in Rotterdam

13 december 2018

Een stationsplein vol schotels van Nendo

12 juni 2017

Alarm Jantje Beton: ruim 400.000 kinderen spelen nauwelijks buiten

3 april 2024

Transparant speeltuinpaviljoen van JMW

15 maart 2016

Bouwblokken als lees- en speelplek voor de school

30 april 2019

Playground en brede school voor Haagse wijk

21 juli 2014

Speeltuinpaviljoen De Waag opgeleverd

26 november 2013

Speeltoestellen Van Eyck in tuinen Rijksmuseum

21 juni 2013

Architectonisch speelelement voor jongeren

18 juni 2009

Windmolenwieken krijgen tweede leven

10 oktober 2008

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Glasgebouw op Strijp-S in Eindhoven krijgt nieuw leven als woongebouw

Gisteren, 14:25

In het complex in het hart van het voormalige Philipsterrein komen 177 woningen en verschillende functies in de plint. In het ontwerpt streeft architecten-en-en een goede balans tussen oud en nieuw na.

VORM koopt voormalige boekweitfabriek in Rotterdamse Piekstraat

Gisteren, 11:59

De ontwikkelaar wil er een woongebouw met ongeveer tweehonderd appartementen realiseren, waarvan het merendeel in het betaalbare segment. Ook komt er ruimte voor bedrijven en parkeren.

Nieuwe partners Powerhouse Company gaan vestiging in Nairobi leiden

Gisteren, 10:53

Powerhouse Company heeft een vestiging geopend in de Keniaanse hoofdstad Nairobi. Robyne Somé en Maarten Diederix, die beide tot partner zijn benoemd, gaat het filiaal leiden.

Limburgse bessenplantage uitgebreid met (on)opvallende groepsaccommodatie

4 september, 2:47

Op de bessenplantage Blankwater in Swalmen is naar ontwerp van Jasper Smits Architecten in samenwerking met Raumkultur een groepsaccommodatie opgeleverd.

Huren van woning opnieuw flink duurder in juli

Gisteren, 13:33

De prijsstijging was minder sterk dan in juli vorig jaar, toen de huren het meest stegen in ruim dertig jaar.

Huizenprijzen in het tweede kwartaal gestegen in alle gemeenten

Gisteren, 09:56

In heel Nederland stegen de prijzen van bestaande woningen in het afgelopen kwartaal gemiddeld met 9,7 procent.

Kenniscentrum: veel studenten zoeken niet meer naar kamer

4 september, 12:08

Steeds minder studenten gaan op kamers, constateert Kences.

Ronald Schleurholts gestart als hoogleraar Heritage & Design aan TU Delft

4 september, 11:22

Met het oog op de klimaatdoelen bepleit de partner bij cepezed een herwaardering van alle bestaande gebouwen, ook de niet-monumenten.

Energiekosten huishoudens Randstad lager dan in rest van het land

3 september, 12:27

In Groningen betaalt een gezin gemiddeld 105 euro meer per maand aan energie dan een vergelijkbaar huishouden in Utrecht.

ING en Rabobank stoppen 200 miljoen euro in Nationaal Warmtefonds

2 september, 11:58

Het fonds verwacht dat de bijdrage 12.500 huishoudens helpt bij het energiezuiniger maken van hun woning. Met een lening kunnen ze bijvoorbeeld een warmtepomp aanschaffen of hun vloeren isoleren.

Ga naar het nieuws-archief