Oude raadszaal

De nieuwe burgerzaal

De nieuwe raadszaal

Wandbekleding nieuwe raadszaal

Situatie

Doorsnede

Gevel

Begane grond

Verdieping 1

Verdieping 2

Verdieping 3

Happel Cornelisse Verhoeven presenteert gerenoveerd stadhuis Groningen

2 december 2022, 14:28

Afgelopen jaar is het stadhuis van Groningen heropend na een renovatie door Happel Cornelisse Verhoeven. Behalve het nodige onderhoud en een verduurzaming heeft het gebouw vooral binnen de nodige veranderingen ondergaan. Zo is de raadszaal naar de zolderverdieping verplaatst en is de vroegere lichthof getransformeerd tot de centrale burgerzaal.

Het uit 1810 stammende stadhuis, een neoclassicistisch rijksmonument naar ontwerp van architect Jacob Otten Husly, was dringend aan een opknapbeurt toe. Het gebouw op de Grote Markt moest worden verduurzaamd, elementen waren aan reiniging of restauratie toe en er was behoefte aan een veel grotere raadszaal (met 45 zetels).

Om het sterk vervuilde pand weer toonbaar en de kolossale orde van de zandstenen pilastergevels beter afleesbaar te maken, is het gebouw grondig gereinigd. Alle natuurstenen geveldelen, zoals pilasters, borstplaten en kapitelen zijn ‘ontstoord’ en met laserreiniging opnieuw in balans gebracht. Het gevelmetselwerk en de hardstenen plint zijn plaatselijk gerepareerd, ingeboet en opnieuw gevoegd, meldt Happel Cornelisse Verhoeven dat voor de restauratie samen werkte met architectenbureau Fritz.

De monumentale kroonlijst is volledig hersteld en op kleur gebracht met Bentheimer zandsteen. Het plafond van het peristyle is voorzien van een hemelsblauwe kleur en een fonkelend sterornament, een stedelijk accent om de overgang tussen de Grote Markt en het Stadhuis feestelijk te markeren, aldus het architectenbureau.

Nieuwe raadszaal
Ruimte voor de nieuwe raadszaal en aanverwante functies werd gevonden op de zolderverdieping. Daartoe werd het voormalige lichthof gesloten en getransformeerd tot burgerzaal, waar onder meer recepties, tentoonstellingen, debatten en ceremonies gehouden kunnen worden. De typologie van de raadszaal volgt de axiale symmetrieas van het monument en is te bereiken via de gerestaureerde hoofdtrap en het nieuw liftcluster.

De raadsleden, de griffier en het college van burgemeester en wethouders zijn opgesteld in een U-vorm. Met de publieke en perstribune wordt de carré, dezelfde vorm als het gebouw ook heeft, vervolmaakt. Iedereen kan elkaar aankijken, wat het democratische karakter van de zaal versterkt.

Het interieur van de raadzaal is grotendeels in hout gedetailleerd. Geprofileerde wanden, cassetteplafonds en op maat gemaakte meubelstukken en armaturen zijn als een eenheid ontworpen. Een centraal bovenlicht vormt het middenmotief van de ruimte en zorgt voor een wisselende lichtinval gedurende de dag.

“Textielontwerper Alexandra Gaça ontwierp een rondgaande wandbespanning die de ruimte een zekere zachtheid geeft en zorgt voor een prettig akoestisch comfort. Een geabstraheerd patroon van overlappende kleurtoetsen geeft de ruimte een tactiele schittering. Het is een spontane herinnering aan de landschappelijke taferelen van wolkenvelden, akkerlanden en horizonten van de Groninger landschapschilders van De Ploeg. Aan de wereld buiten, die in de deze kamer wordt gerepresenteerd”, laat Happel Cornelisse Verhoeven weten.

Burgerzaal
De tot burgerzaal getransformeerde lichthof bevindt zich in het hart van het gebouw. De eerste verdieping die in de jaren 1990 was aangebracht in het lichthof is verwijderd zodat nu een drielaagse ruimte is ontstaan die in direct contact staat met de Grote Markt. Nieuwe voorzetgevels en een marmeren vloer interieuriseren de ruimte, de tussengelegen spouwen werden gebruikt voor de integratie van alle benodigde technieken.

Om uitdrukking te geven aan het feit dat dit van oorsprong een lichthof is geweest, werd het plafond van de burgerzaal voorzien van een sterrenhemel, een trompe l'oeil-effect. Grafisch ontwerper Reynoud Homan baseerde het sterrenpatroon op de geografische ligging van de stad Groningen in relatie tot haar omliggende gemeenten. Een windroos in het centrum van de marmeren vloer geeft de vier hoofdstreken aan.

Stijlvast gerestaureerd
De binnengangen en trappen werden per verdieping stijlvast gerestaureerd. Houten vloerdelen, grijze gang- en traplopers, vuilwitte wanden en plafonds, houten zitbanken en bolvormige pendelarmaturen vormen een ingetogen materialenpalet doorheen het gebouw. Om het representatieve karakter van het stadhuis te bestendigen, kregen de vestibule en de gangen op de belle-etage een rijkere afwerking.

Zo zijn de gevelpilasters - naar interpretatie van oude archiefbeelden - geschilderd in een bruinrode marmerimitatie en zijn plafondornamenten ingekleurd en verguld. Daarnaast werden alle toegangsdeuren in de periferie van de gang met ambachtelijke precisie geschilderd in een eiken houtimitatie.

In de periferie van het gebouw bevinden zich alle werk- en vergaderkamers. De vertrekken zijn voorzien van een rondgaande lambrisering waarachter technische leidingtracés en verwarmings-elementen passend konden zijn weggewerkt. Vloeren kregen een warme grijze vloerbedekking, gekadreerd met zwarte biezen om de drempelovergangen te markeren. Op maat gemaakte gordijnen en zonweringskasten zijn geïntegreerd in de raamkaders.

Meubilair hergebruikt
Uit duurzaamheidsoverwegingen werd zoveel mogelijk meubilair hergebruikt en opnieuw bekleed met een meubelstoffering van hergebruikt materiaal. De oude raads- en trouwzaal zijn teruggebracht naar hun originele proporties met authentieke kleurschema’s en zullen hun respectievelijk politieke en ceremoniële functie behouden.

Trefwoorden

renovatie grote markt restauratie jacob otten husly happel cornelisse verhoeven groningen verbouwing stadhuis architectenbureau fritz

1	Spectaculaire overkapping voor vernieuwd Arnhems busstation Kronenburg maandag, 3 november
2	Vakwerk Architecten uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2025 woensdag, 5 november
3	Groot Egyptisch Museum naar ontwerp van Heneghan Peng en West 8 officieel geopend maandag, 3 november
4	Fenix, kunstmuseum over migratie, is Publiek gebouw van het Jaar 2025 woensdag, 5 november
5	NOAHH ontwerpt nieuw zwembad in Noordersportpark Haarlem dinsdag, 4 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Heringerichte Grote Markt in Groningen officieel ingewijd

4 juni 2024

Mercado vormt schakel tussen Grote Markt en kleinschaliger straat Groningen

21 november 2023

Renovatie en vernieuwing Fierenshoven in Antwerpen afgerond

8 februari 2024

Nominaties Groninger Architectuurprijs 2023 bekend

22 september 2023

Sociale woningen rondom binnentuin in woongebouw Regulateur

11 juli 2023

Bouw Huis voor de Amateurkunst Vrijdag in Groningen kan starten

1 juli 2024

Meerjarige expositie door Happel Cornelisse Verhoeven in Oude Sterrenwacht Leiden

4 juni

Groningen als 'voorbeeldige stad' in expositie door De Zwarte Hond

29 april 2024

Kunstwerf siert cover Jaarboek Architectuur in Nederland 2022-2023

23 mei 2023

Vakjury en publiek kennen Engelse Park Groninger Architectuurprijs toe

28 september 2022

Boek belicht geschiedenis ontwikkeling Grote Markt Oostzijde

20 mei 2022

Neprom-prijs toegekend aan oostzijde Grote Markt Groningen

20 januari 2022

Raad komt 'op zolder' in verbouwd stadhuis Groningen

19 februari 2020

NEXT en Koschuch ontwerpen nieuwbouw Vrijdag Groningen

27 mei 2021

Forum Groningen is Publiek gebouw van het Jaar 2020

28 oktober 2020

Forum Groningen verkozen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar

22 oktober 2020

Winnaars Dutch Design Awards 2020 bekend

26 oktober 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Campus met onderwijs en woningen in 's Hertogenbosch officieel geopend

7 november, 2:56

Op de laatste twee bouwkavels van het Paleiskwartier aan de Onderwijsboulevard 300 ontwikkelden Avans Hogeschool en BrabantWonen 20.000 vierkante onderwijsgebouw en 124 studentenwoningen op een parkeergarage.

Voorlopig ontwerp renovatie en verduurzaming provinciehuis Utrecht gepresenteerd

7 november, 11:44

Behalve dat het energielabel van het dertig jaar oude gebouw fors wordt opgekrikt, krijgen de werkplekken, vergaderruimtes en openbare ruimtes een eigentijdse en volgens de provincie uitnodigende inrichting. INBO is verantwoordelijk voor het ontwerp.

Mix van oude en nieuwe werken plus wereldrecordpoging tijdens GLOW 2025

7 november, 9:29

Zaterdag opent de Eindhovense burgemeester Jeroen Dijsselbloem de twintigste editie van GLOW. Tijdens deze jubileumeditie van het lichtkunstfestival zijn nieuwe creaties te zien en worden bekende werken uit het verleden nogmaals getoond.

Foto's uitreiking Architectenweb Awards 2025

6 november, 8:45

Op woensdagavond 5 november 2025 zijn in het Keilepand in Rotterdam de Architectenweb Awards 2025 uitgereikt. Architectuurfotograaf Jan Paul Mioulet / DAPh maakte een beeldverslag van deze feestelijke avond.

Limburgse politiek ondanks zorgen akkoord met energiemaatschappij

7 november, 1:39

De provincie Limburg krijgt een eigen energiemaatschappij.

Provincie Zuid-Holland steekt ‘geen cent extra’ in warmtenetwerk

7 november, 10:28

Het ministerie vroeg om een extra bijdrage voor een ondergronds leidingnetwerk waarmee tienduizenden woningen worden verwarmd met restwarmte uit de Rotterdamse haven.

Provincies focussen op agrarisch natuurbeheer tegen stikstof

6 november, 3:11

De betrokken partijen hebben daarover afspraken gemaakt, maar benadrukken dat steun van de rijksoverheid nodig blijft.

Corporatiewoning harder geraakt door klimaatverandering

6 november, 10:46

Bewoners van de onderzochte woningen hebben bijvoorbeeld vaker last van hittestress door warme nachten en krijgen vaker te maken met wateroverlast bij hevige buien.

Arons en Gelauff benoemt drie associates

4 november, 12:05

Eva Heldeweg, Gijs Beckman en Thom Zijlstra zijn benoemd tot associate partner bij Arons en Gelauff architecten.

DigiBouw 2025 – enkele tips

4 november, 11:14

Op 19 en 20 november 2025 vindt in het Beatrixgebouw van de Jaarbeurs in Utrecht de tweede editie van DigiBouw plaats. Enkele tips voor sessies die voor architecten van toegevoegde waarde zijn.

Ga naar het nieuws-archief