Werkstatt

8 september 2022, 9:40

Duurzaamheid wordt tot zover vaak gezien als een technische opgave. De ‘duurzaamste’ gebouwen staan vol met installaties. Vanaf haar start bestond bij Werkstatt de intuïtie dat dat anders kon en dat er veel te halen viel in de vernieuwing van het materialenpalet. De bulk van de gebruikte materialen zou niet-extractief moeten zijn, stelt het bureau, dus hernieuwbaar. Het gaat dan om materialen als hout, kalkhennep, cellulose, stro, en dergelijke. Beton en staal zijn enorm kostbaar als je de impact op het milieu daarvan meerekent. Zo wil Werkstatt ze dan ook behandelen.

https://vimeo.com/747431570

Voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022 heeft een onafhankelijke jury vijf nominaties aangewezen: Architectuur Maken, Bedaux de Brouwer Architecten, Orange Architects, Team V Architectuur en Werkstatt.

Van de genomineerden zijn de afgelopen periode videoportretten gemaakt. Iedere architect en ruimtelijk ontwerper in Nederland roepen wij nu op om zijn/haar stem uit te brengen op de genomineerde die deze prijs wat haar/hem betreft het meeste verdient.

De genomineerde architect, of collectief van architecten, dat de meeste stemmen ontvangt, zal tijdens de feestelijke prijsuitreiking op 12 oktober van dit jaar de prijs voor Architect van het Jaar 2022 uitgereikt krijgen.

Naast de eer is aan de Architect van het Jaar 2022 ook ook een geldprijs van 5.000 euro verbonden, mogelijk gemaakt door Reynaers Aluminium en Forster.

Bekijk de vijf nominaties en breng jouw stem

De nominaties zijn gekozen door een onafhankelijke jury bestaande uit architect Marianne Loof (LEVS Architecten), landschapsarchitect Steven Delva (Delva Landscape Architecture & Urbanism), stedenbouwkundige Tess Broekmans (Urhahn) en ontwikkelaar Tobias Verhoeven (Synchroon).

Werkstatt
We moeten toe naar een heel andere manier van bouwen, waarin we echt andere bouwmaterialen gebruiken. Uiteindelijk zouden we ernaar toe moeten dat bij de bouw van nieuwe gebouwen helemaal geen CO2 meer uitgestoten wordt, stelt de jury. In het meest ideale scenario zou de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer zelfs afnemen terwijl we bouwen.

Bij Werkstatt ziet de jury een diepe motivatie om architectuur vanuit basis, vanuit het materiaal waarmee we bouwen, te herdenken. Daarbij vindt de jury het interessant dat het bureau een eigen werkplaats heeft waarin het, werkend en denkend vanuit die materialen, via maquettes en mock-ups aan haar projecten werkt.

Bij de transitie waar we voor staan is het belangrijk dat experimenten opgeschaald worden. De jury is dat ook enthousiast dat Werkstatt aan steeds grotere projecten werkt en hoopt dat deze nominatie voor het bureau een steun in de rug vormt.

Duurzaamheid wordt tot zover vaak gezien als een technische opgave. De ‘duurzaamste’ gebouwen staan vol met installaties. Vanaf haar start bestond bij Werkstatt de intuïtie dat dat anders kon en dat er veel te halen viel in de vernieuwing van het materialenpalet. Zelf werkte het al met hout en andere biobased materialen. Het houten Oerhuis in Leende is bijvoorbeeld geïsoleerd met cellulosevlokken. Bij een ander huis, een vrijstaande woning in Oudega, kwam het bureau ook in aanraking met kalkhennep. De architecten van het bureau hebben zelf meegebouwd aan dit huis en zijn bijzonder enthousiast over dit bouwmateriaal. Het groeit hier in Nederland en is hernieuwbaar. Ook kan er massief mee gebouwd worden, dus zonder lagen, zodat een eerlijke en directe architectuur kan ontstaan, met ook nog een ademende constructie.

In een groter project, de Body Building in Eindhoven, heeft Werkstatt nu opnieuw kalkhennep toegepast, zij het dat het materiaal daar geprefabriceerd is. De kalkhennep is daar gemonteerd op massief houten panelen en is afgewerkt met kalkstuc.

Voor Werkstatt is kalkhennep maar één van de mogelijk materialen waarmee gebouwd wordt. Het werkt bijvoorbeeld ook graag met stro of heel andere biobased materialen. De draagconstructie blijft vaak van hout. De nieuwe kapschuur van De Genneper Hoeve, een biologische boerderij net buiten Eindhoven, is daar een goed voorbeeld van.

Werkstatt spreekt zelf van niet-extractieve materialen. Dus materialen die hernieuwbaar zijn, die weer aangroeien. Bij de materialisering van gebouwen zou de bulk van de gebruikte materialen niet-extractief moeten zijn, stelt het bureau. Beton en staal zijn enorm kostbaar als je de impact op het milieu daarvan meerekent. Zo wil Werkstatt ze dan ook behandelen. Bouwen zonder beton en staal lukt niet altijd, maar het bijna niet gebruiken is wel mogelijk.

Ondertussen wordt het portfolio van Werkstatt steeds diverser en werkt het bureau aan steeds grotere projecten. Zo heeft het voor een collectief van particuliere opdrachtgevers (CPO) een buurt met in totaal veertig woningen ontworpen. Het project, dat Meer & Deel genoemd is, kent grondgebonden en gestapelde woningen. Met veranda’s, wintertuinen en balkons oriënteren de woningen zich op een gedeelde tuin. “Met genuanceerde overgangen tussen privé- en gedeelde ruimte worden bewoners uitgedaagd om deel te nemen aan het collectief, terwijl privé sferen gewaarborgd blijven”, stelt Werkstatt. “Door slim voorzieningen zoals de tuin, energievoorziening, klusruimte, fietsenbergingen en bijvoorbeeld een logeerkamer met elkaar te delen, kunnen de woningen compact en betaalbaar blijven.”

Werkstatt heeft lang gestreden om voor een woongenootschap een plek te krijgen op Strijp-S in Eindhoven. Dat is nu eindelijk gelukt, Klein Zwitserland heet het. In samenwerking met Trudo en architectenbureau Atelier to the Bone werkt Werkstatt aan een plan voor ruim honderd woningen. Een coöperatieve manier van ontwikkelen en beheren van gebouwen levert daarbij niet alleen blijvend betaalbare woningen op, ziet Werkstatt, maar vormt ook een goede basis om tot werkelijk duurzame architectuur te komen – voorbij de individuele belangen naar gezamenlijke, gedeelde belangen.

Meer informatie: www.werkstatt.nu

Trefwoorden

floor frings nominatie werkstatt architect van het jaar raoul vleugels architectenweb awards niels groeneveld

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
5	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Lezingenprogramma Architect@Work met onder andere Paolo Russo (Stefano Boeri Architetti) en Michaël Ghyoot (Rotor)

24 augustus 2022

Jonge Maaskantprijs 2021 voor Raoul Vleugels en Niels Groeneveld

23 april 2021

Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022

8 september 2022

Een open parkvilla met een veelheid aan belevingen

19 december 2023

Kalkhennep fungeert als 'zwart zaad' in tijdelijke hotelkamer

31 juli 2023

Nieuwe Gezichten: Werkstatt

17 november 2022

Werkstatt – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2022

27 september 2022

Slotlab onderzoekt innovatieve technieken bij herbouw kasteel

22 maart 2021

Video: Hungry for Design

23 oktober 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

Gisteren, 14:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.