Slot Schaesberg

Lab Lei

Lab Licht

Lab Kap

Lab Haard

Slot Schaesberg, Lab VR

Slot Schaesberg

Slotlab onderzoekt innovatieve technieken bij herbouw kasteel

22 maart 2021, 12:57

De herbouw van Slot Schaesberg in Landgraaf is aangegrepen voor onderzoek naar het gebruik van innovatieve technieken en materialen in combinatie met traditionele ambachten. Over resultaten van dit project, Slotlab, is een online publicatie verschenen.

Bij Landgraaf staat de ruïne van Slot Schaesberg, een kasteelhoeve en buitenplaats uit de 17^e eeuw. Momenteel herbouwt de stichting Slot Schaesberg de toren van het kasteel, met behulp van oude ambachten en materialen.

Het project Slotlab onderzoekt daarbij de mogelijkheden van nieuwe technologieën en productiemethodes voor duurzame vervaardiging en toepassing van lokale materialen. Slotlab is een initiatief van Simone de Waart (Material Sense) en Machiel Spaan (M3H Architecten), in samenwerking met Aryan Klein (stichting Slot Schaesberg).

Vijf deelprojecten
Het onderzoek wordt uitgevoerd via vijf deelprojecten, die elk zijn gericht op een specifiek bouwdeel of element, zo leggen De Waart en Spaan uit. Voor elk deelproject – Kap, Lei, Haard, Licht en Virtual Reality – hebben de initiatiefnemers een ontwerper of architect uitgenodigd. In elk van deze ‘sub-labs’ zijn ontwerpers, bouwindustrie en onderwijs aan elkaar gekoppeld.

Voor het Lab Licht, bijvoorbeeld, heeft ontwerper Teresa van Dongen onderzocht hoe microben uit de slotgracht als energiebron zijn te gebruiken voor een lichtinstallatie. De benodigde electrode heeft Van Dongen ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit van Gent; de armatuur is deels ambachtelijk vervaardigd door een smid. Het ontwerp is gebaseerd op een traditionele olielamp.

In het Lab Lei heeft ontwerper Daria Biryukova nieuwe, speciaal gevormde dakleien ontwikkeld. Die worden vervaardigd uit onder meer restmateriaal van de productie van dakleien: een omvangrijke reststroom. De vormgeving van de nieuwe daklei is gebaseerd op gesprekken met een dakpanfabrikant; er is een nieuwe 3D-printtechniek ontwikkeld om met steenstof te printen.

Resultaten gepubliceerd
Verder zijn ook labs gewijd aan de digitale reconstructie en vervaardiging van bouwdelen en ornamenten, met als concreet project een historische open haard, en de vervaardiging van een demontabele, circulaire houten kapconstructie voor het helmdak van de poorttoren, waartoe architectenbureau Werkstatt historische ingenieursideeën combineert met hedendaagse technieken.

Het Virtual Reality Lab maakt de experimenten, mock-ups en schaalmodellen van de overige labs telkens zichtbaar, ook in hun onderlinge samenhang. Met alle labs hopen De Waart en Spaan een nieuwe bijdrage te leveren aan de reconstructie van cultureel erfgoed.

De resultaten van Slotlab zijn onlangs gepubliceerd als digitale uitgave. Hierin zijn interviews met de initiatiefnemers, ontwerpers en architecten opgenomen, alsook links naar video’s van de maakprocessen, achtergronden en een virtuele tour door de kasteelhoeve.

Slot en lab
Slot Schaesberg is oorspronkelijk gebouwd in de 16^e en 17^e eeuw en was volgens de stichting een van de beste en omvangrijkste voorbeelden van de Maaslandse renaissance. Na de Franse tijd raakte het in verval en werd in 1968 grotendeels afgebroken wegens instortingsgevaar. Vanaf 2012 is het terrein weer toegankelijk gemaakt.

Het idee voor Slotlab volgde uit een Open Oproep van IBA Parkstad in 2014. Het project ging op 31 maart 2015 van start met de onthulling van een 3D-geprint schaalmodel van de toren. De daadwerkelijke bouw van de toren wordt uitgevoerd door ruim 80 vrijwilligers, die zo ambachtelijke vakkennis opdoen.

Trefwoorden

3d scannen iba parkstad teresa van dongen kasteel material sense slotlab m3h architecten daria biryukova slot schaesberg reconstructie werkstatt simone de waart machiel spaan kasteelhoeve landgraaf 3d printen virtual reality

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
4	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
5	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Gebouw met semizelfstandige jongerenwoningen voor Houthaven

11 januari 2021

Stimuleringsfonds toont jong talent op DDW

16 augustus 2016

Dutch Design Awards 2015 uitgereikt

26 oktober 2015

DAE Graduation Show: aandachtig en zintuiglijk

24 oktober 2014

Crowdfundings-actie voor herstel plafond van Cuypers geslaagd

8 oktober 2019

Kwetsbare ontwerptekeningen van Van Doesburg tijdelijk te zien in Wenen

12 februari 2020

Zuiderkerkprijs 2016 naar De Smaragd

8 december 2016

Architecten ontwikkelen plan voor Schuttersbosch

14 november 2016

M3H presenteert blok voor jonge bewoners in Houthavens

28 juli 2023

Amsterdamse Nieuwbouwprijs voor Kraaipanschool

28 oktober 2014

Landschapskunst en experiment tegelijk

7 juli 2014

Woongebouwen in droogstapelsysteem naar ontwerp M3H opgeleverd

1 juli 2021

ABN AMRO: investeringen bouwsector in robots zullen snel toenemen

3 februari 2022

Woonblok Senang in Indische Buurt Amsterdam opgeleverd

13 oktober 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

16 mei, 2:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.