Droogte bedreigt monumentale bomen en historische landschappen

1 september 2020, 9:00

De extreme droogte waar Nederland nu al voor het derde jaar op rij last van heeft, treft ook de 'groene monumenten' van Nederland. Ondanks noodmaatregelen zien beheerders van groen erfgoed het somber in. Ze zien met lede ogen aan hoe een chronisch watergebrek 'hun' monumentale bomen en historische landschappen aantast. Overheden hebben daar te weinig oog voor, oordeelt de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed.

Beleidsmakers die over klimaatbeleid en de verdeling van het schaarse water gaan, hebben lang niet altijd oog voor "cultuurhistorische waarden", constateert de inspectie na een inventariserend onderzoek. Dat werd in gang gezet nadat organisaties die erfgoed beheren aan de bel hadden getrokken.

Nederland telt 1400 "groene rijksmonumenten", van monumentale bomen tot tuinen, parken en buitenplaatsen. Ook landschappen die een cultuurhistorisch verhaal vertellen over het landgebruik in vroeger tijden, vallen onder het groene erfgoed.

Botsende belangen
De inspectie stelt vast dat bij het verdelen van water sprake kan zijn van botsende belangen. Zo kunnen waterschappen vanwege droogte sproeiverboden instellen die slecht uitpakken voor beschermd monumentaal groen. Zo'n verbod staat dan "op gespannen voet met de Erfgoedwet, die een instandhoudingsplicht kent voor rijksmonumenten", aldus het rapport.

De Rijksoverheid zou in het algemeen meer rekening moeten houden met groene monumenten, vindt de inspectie. Daarover zou het Rijk ook afspraken moeten maken met provincies, waterschappen en gemeenten. Oplossingen zijn niet overal hetzelfde, want het droogteprobleem verschilt per regio. In het westen van het land is vooral een tekort aan oppervlaktewater, terwijl het zuiden en oosten ook kampen met een structureel te laag grondwaterpeil.

'Bewustwording en kennisdeling essentieel'
Minister Ingrid van Engelshoven (Cultuur) noemt 'bewustwording en kennisdeling' essentieel om de groene monumenten in stand te houden. Ze gaat in gesprek met de lagere overheden "om ons er samen voor in te zetten dat dit mooie erfgoed ook voor toekomstige generaties behouden blijft".

Om het probleem te illustreren, besteedt de inspectie aandacht aan de verdorring rond landgoed De Wiersse in de Achterhoek. Daar ging door de droogte van 2018 onder meer een derde van de kenmerkende rododendrons dood en liepen oude beuken schade op.

De eigenaars van het landgoed begonnen een rechtszaak tegen het sproeiverbod dat waterschap Rijn en IJssel had ingesteld. Uiteindelijk kwamen de partijen er daar samen uit: de Wiersse kreeg een vrijstelling en mocht toch het historisch belangrijke groen bewateren.

Bron: ANP

Trefwoorden

droogte landschap groen erfgoed

1	Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas vrijdag, 10 oktober
2	Flat Amsterdam-Noord 'aangekopt' met 53 seniorenwoningen donderdag, 9 oktober
3	Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 8 oktober
4	‘Alexander Straub zet grote groep vakgenoten weg als niet-relevant’ vrijdag, 10 oktober
5	bureau SLA ontdekt, transformeert en gebruikt rijksmonumentale werkplaats donderdag, 9 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Samenwerking voor kennisprogramma klimaatbestendig erfgoed beklonken

5 mei 2021

Honderd miljoen voor aanpak droogte in Limburg

31 maart 2021

Minister: harder ingrijpen tegen zoetwatertekorten onvermijdelijk

31 mei 2024

Natuurmonumenten: natuur staat er bedroevend slecht voor

28 augustus 2020

Nederland treft maatregelen voor droge zomers

5 april 2019

'Een miljoen huizen dreigen te verzakken'

25 februari 2019

Planbureau: te weinig aandacht voor groen in herstelplan kabinet

2 juli 2020

Campagne MeerBomenNu wil miljoen bomen weggeven

12 juni 2020

Kamer positief over planten zeventien miljoen bomen

10 juni 2020

Amsterdam wil nieuw stadsbos

13 mei 2020

CRa presenteert resultaten pilots duurzame landbouw

24 juli 2020

Aanplant tien miljoen bomen van start

9 december 2019

'Laag grondwaterpeil bedreigt fundering van miljoen huizen'

30 september 2020

'Huizen krijgen in 2021 funderingslabel'

19 oktober 2020

Gelderland wil een miljoen bomen en 1700 hectare nieuw bos planten

17 december 2020

Manifest ter verbetering kwaliteitsketen voor de instandhouding van monumenten

21 april 2021

Schoolkinderen planten honderdduizenden bomen op Boomfeestdag

16 november 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bureau POLO geselecteerd als architect voor nieuw dienstencentrum in Beerse

Gisteren, 13:56

Het bureau POLO heeft een voorontwerp voor een nieuw gemeentelijk dienstencentrum van de gemeente Beerse gemaakt. Het project kwam, in opdracht van de gemeente, tot stand in samenwerking met ontwikkelaar en bouwer Groep Van Roey.

PosadMaxwan en Civic Architects maken plan voor herontwikkeling KMS-terrein Hengelo

Gisteren, 12:16

De gemeente heeft de grond deze zomer aangekocht en gaat in samenwerking met ontwikkelaar Trebbe het historische industriegebied herontwikkelen.

Nieuw shortstayhotel door Houben / Van Mierlo in stationsgebied Den Bosch

13 oktober, 1:47

Het shortstayhotel met 34 studio’s is gebouwd op de plek van het gesloopte Hotel Terminus. De voorgevel is ontworpen op basis van een analyse van de voorgevel van het oude hotel.

ONE Architecture & Urbanism werkt mee aan masterplan transformatie havengebied New York

10 oktober, 4:34

ONE Architecture & Urbanism werkt mee aan de transformatie van een vijftig hectare omvattend havengebied in New York tot een maritieme haven en een woonwijk.

PBL: Ook nieuw plan voor circulaire economie is niet genoeg

Gisteren, 14:42

In de nieuwe versie van het zogeheten Nationaal Programma Circulaire Economie staan ‘vooral veel intenties en plannen’, schrijft het planbureau.

Bossen en bodems in zwaar weer, klimaatraad maakt zich zorgen

Gisteren, 10:24

De klimaatverandering versnelt en de biodiversiteit gaat hard achteruit, terwijl er volgens de WKR steeds meer van de bossen en bodems wordt gevraagd.