Copyright: Museum Boijmans van Beuningen
Copyright: Museum Boijmans van Beuningen
Copyright: Museum Boijmans van Beuningen
Copyright: Michiel van Raaij / Architectenweb
Copyright: Michiel van Raaij / Architectenweb
Binnenzijde eerste laag
Copyright: Michiel van Raaij / Architectenweb
Zicht op atrium
Copyright: Michiel van Raaij / Architectenweb
Arjen Ketting bij de mock-up van de gevel
Copyright: Michiel van Raaij / Architectenweb
Copyright: Michiel van Raaij / Architectenweb
Copyright: Michiel van Raaij / Architectenweb

Meest complexe deel betonconstructie Depot Boijmans van Beuningen uit de bekisting

15 november 2018, 7:30
Afgelopen week is BAM gestart met het ontkisten van de onderste twee lagen van het nieuwe Depot Boijmans van Beuningen. Het moment markeert de voltooiing van het meest complexe deel van de draagconstructie. Ter gelegenheid daarvan sprak Architectenweb met de projectdirecteur bij BAM en de projectleider bij MVRDV.

“De spatkrachten in de onderste twee lagen van het depot zijn enorm”, vertelt Hans Polderman, projectdirecteur bij BAM. Richting het maaiveld heeft het depot een sterk gekromde vorm, en die wordt uitgevoerd in dragend beton dat aan de binnenzijde ook nog eens zichtbaar blijft.

“Om al die spatkrachten op te vangen is er een enorme hoeveelheid wapening in het beton opgenomen”, vertelt architect en projectleider Arjen Ketting van MVRDV. Een van de adviseurs die bij het project betrokken is, grapt volgens hem weleens dat het beton er alleen is om het vele staal te beschermen. Dat is ook weer niet zo, maar veel staal zit er wel in.

Doordat de krachten op de onderbouw zo groot zijn, kon pas met de ontkisting van de onderste twee lagen begonnen worden op het moment dat de tweede verdiepingsvloer uitgehard was. De eveneens in het werk gestorte betonnen vloeren zijn cruciaal om de spatkrachten te beheersen. En die tweede verdiepingsvloer was vorige week dus genoeg uitgehard. Terwijl het eerste beton voor de onderbouw al in april gestort was. “Het is niet zomaar een project”, lacht Polderman. “Dit depot is echt wat bijzonders.”

Verschillende typen beton met wel dezelfde uitstraling
“In het project worden op verschillende plekken heel verschillende typen beton toegepast”, vervolgt Ketting. “Omdat al dat beton aan de binnenzijde zichtbaar blijft, is het de opgave om dat er overal hetzelfde uit te laten zien. In de engineering van het gebouw is BAM daarmee aan de slag gegaan.”

Bij de bouw van de complexe, onderste twee lagen is het beton rustiger gestort dan normaal, waarbij de slang langzaam teruggetrokken werd, om er maar voor te zorgen dan het beton geleidelijk kon uitharden en er geen ‘lagen’ in het beton zichtbaar zouden worden. Over het resultaat tot zover is Polderman tevreden.

Vanaf de derde laag wordt de gevel opgebouwd uit prefab elementen, met daarbij dus de opgave om die er vanbinnen hetzelfde uit te laten zien als de in het werk gestorte elementen in de lagen eronder. Om de productie van de prefab elementen eenvoudiger te maken, zijn ze aan hun straks onzichtbare buitenzijde vlak gelaten, maar zijn ze aan hun wel zichtbare binnenzijde keurig afgerond.

“Omdat het een depot is hebben we ervoor gekozen om alles in het zicht te laten”, vertelt Ketting. “Niet alleen het beton, maar ook de vele installaties, zelfs de kalkzandstenen wanden die binnen nog gemaakt worden.”

Spiegelende gevelelementen uit China
De gevel van het depot is op iedere verdieping uit 64 delen opgebouwd. Daarbij zijn de meeste delen gesloten, omdat kunst nu eenmaal het beste bewaard blijft zonder daglicht. Maar op strategische plekken zijn wel uitsparingen gemaakt, bijvoorbeeld bij de toegang op de begane grond (drie delen) en voor hier en daar een raam (meestal twee delen). Op de derde verdieping, waar het atelier komt voor de medewerkers van Boijmans van Beuningen, zijn de meester ramen voorzien.

Rond de dragende, betonnen schil komt eerst isolatie en daaromheen komt dan de veelbesproken spiegelende huid. Die dubbelgekromde, glazen elementen zijn in China gemaakt en zijn momenteel in 43 containers op verschillende schepen onderweg naar Rotterdam. Die reis duurt drie maanden.

Bij die spiegelende gevel waren voor MVRDV een aantal zaken van belang. De spiegel moest helder zijn (geen kleurzweem), de panelen moesten qua kromming perfect op elkaar aansluiten (anders ontstaan overlappen in de reflecties), de naden tussen de panelen zouden zo klein mogelijk moeten zijn, en de noodzakelijke klemmen zouden zo min mogelijk op moeten vallen.

De naden tussen de panelen konden uiteindelijk niet kleiner worden dan 20 mm, om de gevel voldoende te kunnen ventileren. Bij de klemmen heeft MVRDV ervoor gekozen deze in matzwart uit te voeren. Daarbij vallen ze inderdaad het minste op, maar echt mooi wordt ook weer niet. 

De klemmen zijn een door de gemeente Rotterdam vereiste extra borging van de gevelpanelen. De klemmen doen in de normale situatie niets, ze houden de panelen niet op hun plek, zijn er zelfs los van gehouden. De panelen zijn verlijmd op een aluminium frame – dat houdt ze op hun plek en maakt ze stabiel. De klemmen zijn voor het geval die verlijming het zou begeven.

In het verleden zijn er in Rotterdam nog weleens panelen van gebouwen gewaaid, verklaart Ketting. Vandaar dat de gemeente Rotterdam dit vraagt. In andere gemeenten in Nederland, en ook in andere landen, bestaat die eis niet.

Gradiënten in de gevel
De spiegelende gevel wordt voorzien van verschillende gradiënten, zo is te zien op de mock-up die op de bouwplaats staat. Om de overgang tussen het grote spiegelende oppervlak en de transparante delen te verzachten wordt er rond de ramen een verloop aangebracht, zodat het spiegelende geleidelijk overgaat in het transparante en omgekeerd. Het effect doet wel wat aan de Blur-tool in Photoshop denken. De ramen vervagen. Letterlijk.

Het depot staat naast Museum Boijmans van Beuningen en tegenover Het Nieuwe Instituut. Maar iets verderop staat ook het Erasmus MC en precies aan de kant van het depot heeft de afdeling kinderpsychologie zijn omsloten tuin. Omdat het team van die afdeling bang was dat ouders via de spiegelende gevel met hun kinderen daar zouden gaan communiceren en dat de spiegelende gevel verwarrend zou kunnen zijn voor die kinderen, is ervoor gekozen om de gevel aan de kant van Erasmus MC deels mat te maken. 

Bij de overgang tussen het spiegelende oppervlak en het matte oppervlak wordt wederom een verloop ingezet. “Het is een folie”, voegt Ketting toe. “Dus mocht hier vanuit Erasmus MC in de toekomst anders over gedacht worden, dan kunnen we dat er altijd weer vanaf halen.”

Montage spiegelende gevel in het voorjaar
De komende maanden wordt eerst verder gebouwd aan het betonnen casco, dat uiteindelijk zes lagen hoog wordt. In het voorjaar wordt vervolgens gestart met de montage van de spiegelende gevel. Eind 2019 moet het gebouw dan in basis af zijn, zodat het – na de inhuizing van zo’n 70.000 kunstwerken – eind 2020 zijn deuren kan openen.

Ketting kijkt erg uit naar de montage van de spiegelende gevel. “We hebben er veel impressies van gemaakt, zelfs deze mock-up, dus we weten hoe het wordt. Maar om het straks in het echt te zien… dat is toch altijd spannend.”

Trefwoorden

depot depot boijmans van beuningen mvrdv museum boijmans van beuningen

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor
Gisteren, 15:15

Gevarieerd kantoorlandschap voor Unilever in AIR Offices Rotterdam
Gisteren, 12:17

Negenhonderd woningen op historisch zorglandgoed in Vught
Gisteren, 10:52

KAAN Architecten breidt bureauleiding uit
18 december, 3:00

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk
Gisteren, 16:03

Inschrijving voor tiende editie Architectuurprijs Nijmegen geopend
Gisteren, 13:17

Tweede Kamer schuift aanpassing huurwet door naar nieuw kabinet
Gisteren, 09:13

Faillissement V&D laat nog altijd sporen na in winkelgebieden
18 december, 12:03

RIVM: op korte afstand van elke woning speelplek en groen
18 december, 9:31

BNA: architecten zien licht herstel, maar ook rem op productie
17 december, 2:51
Ga naar het nieuws-archief
Michiel van RaaijHoofdredacteur
ATAG Nederland
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Kingspan Light & Air
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial Benelux B.V.
Sempergreen
Houthandel van Dam
Aluprof Nederland BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
wienerberger
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
BEWI IsoBouw
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf B.V.
Saint-Gobain Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
VOLA Nederland BV
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Holonite B.V.
AXOR + hansgrohe
Tata Steel Colorcoat®
Ontwerpers
Lidmaatschappen
Nieuwsbrieven
Leveranciers
Lidmaatschappen
Adverteren

Architectenweb
Over ons
Contact

© 2002 - 2025 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan