Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Team 1
Team 1
Team 2
Team 3
Team 3
Team 3
Team 3
Team 4
Team 4
Team 5
Team 5
Vijf toekomsten koepelgevangenis Breda geschetst
3 april 2015, 18:37
Eind maart bogen vijf teams van Nederlandse en Turkse ontwerpers en ontwikkelaars zich over de mogelijke toekomst van de leegstaande, monumentale koepelgevangenis in Breda. Met welke ideeën kwamen zij?
Met steun van het Stimuleringsfonds voor Creatieve Industrie heeft Architectuur Lokaal onder de noemer 'De Olifantenkooi / Fil Kafesi' een kennisuitwisseling opgezet tussen jonge Nederlandse en Turkse ontwerpers en ontwikkelaars. In december 2014 verdiepten vijf multidisciplinaire teams zich over een woningbouwopgave in Ankara, in maart 2015 bogen de teams zich over de koepelgevangenis in Breda.
Na meer dan een eeuw dienst gedaan te hebben als gevangenis staat 'de koepel' in Breda sinds kort leeg. Wie een goed voorstel voor het gebouwencomplex heeft, kan de koepelgevangenis met zijn bijgebouwen van het rijk overnemen. Het gebouw is echter wel een monument, dus het mag beperkt aangepast worden. Welke mogelijkheden biedt het complex? De ontwerpen van de vijf teams geven een eerste idee.
De ontwerpen
Bijna alle teams blijken moeite te hebben met het feit dat het Rijksvastgoedbedijf het gebouw met zijn enorme koepel simpelweg verkoopt en daarmee een private bestemming zou kunnen krijgen. Team 5 blijft op dit punt realistisch en stelt in zijn ontwerp 'Reflection' voor om alle gebouwen op het gevangenisterrein te verkopen, op de koepelgevangenis en de directeurswoningen na. Alleen die moeten een publieke functie krijgen. De monumentaliteit van de koepel versterkt het team in zijn voorstel nog eens door deze via een waterspiegel te verdubbelen.
Team 3 stelt in zijn ontwerp 'Radical Inclusion' voor de enclave-kwaliteiten van het gevangenisterrein in te zetten om er een wereld op zich van te maken. Geïnspireerd door het jaarlijkse Burning Man-festival in de Black Rock Desert van Nevada stelt het team voor het gebied, inclusief de koepelgevangenis, volledig publiek te maken en geld als betaalmiddel er te verbieden. Als iedereen iets meeneemt het gebied in, dan valt er altijd wat te ruilen.
Team 2 heeft net zo'n ideëel voorstel. Onder de noemer 'Panopticon of Sustainable Life 2' stelt het team voor het gevangenisterrein te transformeren tot een educatiecentrum op het gebied van duurzaamheid. De publiekheid van de koepelgevangenis – als gevangene wordt je permanent in de gaten gehouden en kun je je nergens terugtrekken – was bedoeld om de gedetineerden als het ware te reinigen van hun zonden. Kan die publiekheid ook voor een ander ideaal ingezet worden? Team 2 denkt van wel en heeft een duurzaamheidsroute over het terrein ontworpen, langs tuinen die in het teken staan van zon, wind, water en groen, die culmineert in de voormalige koepelgevangenis.
Ook team 4 wil het volledige gebied publiek toegankelijk maken en heeft hiervoor onder de titel 'Well_' een minimalistisch ontwerp gemaakt waarin de koepelgevangenis vrij komt te staan in een groot park. De koepelgevangenis zelf wordt, net als in het ontwerp van team 5, onder water gezet, waardoor deze een functie van badhuis kan krijgen.
Team 1 tenslotte heeft tegelijkertijd het meest praktische en meest onpraktische voorstel: dat ziet de toekomst van de koepelgevangenis voor zich als een markthal, in een gebied met een mix van functies. De maat van de koepel leent zich goed voor de functie van markthal, maar met de vele winkels die al leegstaan in de stad is het ook een maatschappelijk moeilijk te verkopen functie.
Het publieke belang
Zo goed als de koepelgevangenis zijn functie als gevangenis vervulde, zo lastig is het om voor dit gebouw een nieuwe functie te bedenken. Voor een hotel zijn de kamers te klein. Een theater- of circusfunctie is denkbaar, al is de koepel daarvoor waarschijnlijk ook net te compact.
Je zou bijna willen voorstellen om er opnieuw een gevangenis van te maken. De reden dat het gebouw in onbruik is geraakt is dat het wettelijk mogelijk is geworden om twee gedetineerden samen op een cel te zetten. Daardoor zijn er nu minder cellen nodig. In de koepelgevangenis waren de net wat grote cellen die hiervoor nodig zijn niet te realiseren.
Voor de stad Breda biedt dit de mogelijkheid een grote enclave in de binnenstad publiek te maken en de enorme koepel in te zetten om een nieuwe dimensie aan de stad te geven. Kun je zo'n groot en belangrijk gebied wel aan de hoogste bieder verkopen? De ontwerpen die deze teams binnen 'De Olifantenkooi / Fil Kafesi' gemaakt hebben bieden veel aanleiding dit kader te herdenken. Er bestaat toch ook iets als het publieke belang?
Trefwoorden
breda
fil kafesi
de olifantenkooi
koepelgevangenis
Best gelezen
1
Duitsland slokt Nederlandse bouwkracht op
maandag, 13 oktober
2
David Chipperfield landt in Antwerps Nieuw Zuid
woensdag, 15 oktober
3
Kantoorgebouw door Arthur Staal aan de Schinkel gerenoveerd en uitgebreid
woensdag, 15 oktober
4
Gezicht van de tijd
woensdag, 15 oktober
5
Nieuw shortstayhotel door Houben / Van Mierlo in stationsgebied Den Bosch
maandag, 13 oktober
Gerelateerde nieuwsberichten
Kamer wil nu geen sluiting gevangenissen
30 maart 2016
Blok: kantoren als woning voor vluchtelingen
21 september 2015
Woonideeën voor mensen met beperking
11 augustus 2015
Marktconsultatie koepelgevangenis Haarlem
19 oktober 2015
Nieuwe bewoners koepelgevangenis Breda
1 november 2016
Bezorgdheid om sluiten van gevangenissen
22 maart 2016
Marktconsultatie koepelgevangenis Arnhem
16 januari 2017
Nieuwe gevangenis in Zaanstad opgeleverd
3 maart 2016
Openbare verkoop voor koepelgevangenis Breda
19 juli 2017
University College Haarlem financieel haalbaar
2 november 2016
Haarlem kiest voor universiteit in De Koepel
20 februari 2017
Van ’t Klooster nieuwe hoofdredacteur A10
16 maart 2012
Ideeën gezocht fietsprobleem Leidseplein
7 september 2012
Architectuur Lokaal ontvangt kwart miljoen
23 juni 2014
Debat over huidige architectuurkritiek
22 september 2009
Tweede debat over architectuurkritiek
7 december 2009
Tweede editie De Olifantenkooi/YD2M
2 januari 2012
Winnend plan van OMA, DELVA en B-architecten voor koepelgevangenis Breda
5 juli 2022
Kamer wil nu geen sluiting gevangenissen
30 maart 2016
Blok: kantoren als woning voor vluchtelingen
21 september 2015
Woonideeën voor mensen met beperking
11 augustus 2015
Marktconsultatie koepelgevangenis Haarlem
19 oktober 2015
Nieuwe bewoners koepelgevangenis Breda
1 november 2016
Bezorgdheid om sluiten van gevangenissen
22 maart 2016
Marktconsultatie koepelgevangenis Arnhem
16 januari 2017
Nieuwe gevangenis in Zaanstad opgeleverd
3 maart 2016
Openbare verkoop voor koepelgevangenis Breda
19 juli 2017
University College Haarlem financieel haalbaar
2 november 2016
Haarlem kiest voor universiteit in De Koepel
20 februari 2017
Van ’t Klooster nieuwe hoofdredacteur A10
16 maart 2012
Ideeën gezocht fietsprobleem Leidseplein
7 september 2012
Architectuur Lokaal ontvangt kwart miljoen
23 juni 2014
Debat over huidige architectuurkritiek
22 september 2009
Tweede debat over architectuurkritiek
7 december 2009
Tweede editie De Olifantenkooi/YD2M
2 januari 2012
Winnend plan van OMA, DELVA en B-architecten voor koepelgevangenis Breda
5 juli 2022
Toon alles
Andere nieuwsberichten
CPO meer&deel grote winnaar Dirk Roosenburgprijs 2025
17 oktober, 3:37
Het project naar ontwerp van Tom van Tuijn Stedenbouw, Werkstatt en Volle Grond kreeg zowel de vakjury- als publieksprijs.
Gedetailleerde 3D-geprinte maquette toont ruimtelijke ontwikkeling Amsterdam
17 oktober, 2:56
In het WTC op de Amsterdamse Zuidas is een gedetailleerde maquette van de stad Amsterdam geplaatst. In de 3D-geprinte en interactieve maquette zijn bekende plekken en gebouwen te zien, maar ook gebieden die tussen nu en 2030 worden ontwikkeld.
Woongebouwen door VdpArchitecten vormen nieuwe 'voorkant' Groningse Oosterparkwijk
17 oktober, 1:48
Aan de Oosterhamrikkade in Groningen is dit jaar woongebouw Talent opgeleverd. Het complex, dat net als het naastgelegen gebouw Karaat is ontworpen door VdpArchitecten, bestaat uit 108 middeldure huurwoningen.
Het Cultuurfonds kent subsidie toe aan biobased paviljoen voor Amsterdamse Bos ontworpen door Space Encounters
17 oktober, 11:07
Het Cultuurfonds stelt € 100.000 beschikbaar voor het Amsterdamse Bosnest. Het paviljoen is ontworpen door Space Encounters en wordt volledig gebouwd met biobased materialen uit het Amsterdamse Bos.
Sweco neemt groot Belgisch architectenbureau over
17 oktober, 4:23
Het 150 medewerkers tellende assar architects ontwierp onder meer het nieuwe hoofdkantoor van de NAVO in Brussel.
IMF: geen forse huizenprijsdaling bij einde hypotheekrenteaftrek
17 oktober, 12:14
Een mogelijke afschaffing van de hypotheekrenteaftrek in Nederland heeft waarschijnlijk een prijsremmende werking, stelt de Nederlandse bestuurder van het IMF Marnix van Rij
EIB: 75.000 nieuwe voltijdse arbeidskrachten nodig in de bouw
17 oktober, 10:11
Volgens het instituut wordt het tekort aan vakmensen in de bouw steeds groter, vooral omdat de energietransitie een enorme extra vraag naar arbeid creëert.
Groningen worstelt met afronding dertig kilometer lang fietspad naar Assen
16 oktober, 3:25
Een ruime meerderheid van de Groningse Statenleden wil dat er bij het project meer aandacht komt voor de veiligheid van vrouwen.
PBL: minimaal 150.000 hectare meer natuur nodig in 2050
16 oktober, 11:37
Het planbureau heeft twee mogelijke oplossingsrichtingen doorgerekend om de huidige Europese doelen voor klimaat, natuur en waterkwaliteit te halen.
Afaina de Jong wint Amsterdamprijs voor de Kunst 2025
15 oktober, 3:19
De architect en oprichter van Afarai won de belangrijkste kunstprijs van de hoofdstad in de categorie Bewezen Kwaliteit.
Ga naar het nieuws-archief
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur