Alvaro Siza

De Wilhelminapier met centraal 'New Orleans'

De plannen voor 'New Orleans' aan het begin van deze eeuw - toen nog met twee torens

'Ik mocht ontwerp 'New Orleans' niet aanpassen'

4 november 2010, 14:24

Komend weekend wordt New Orleans in Rotterdam officieel geopend. Het gebouw is ontworpen door Portugese architect Alvaro Siza. Architectenweb sprak telefonisch met de architect over zijn ontwerp. "Oorspronkelijk had het gebouw twee torens. Waarschijnlijk uit economische overwegingen is een toren geschrapt."

Na de door u ontworpen toren op het Céramique terrein in Maastricht is dit de tweede woontoren die u in Nederland heeft ontworpen. Wat zijn de uitdagingen die u hier tegenkomt bij het ontwerpen van woontorens?
“Nog voor je begint met ontwerpen is er al een heleboel bepaald. Het gebouwvolume, het programma, de regelgeving, enzovoorts. Dat is de grootste uitdaging.”

In ‘New Orleans’ worden woonprogramma gecombineerd met jazz-/filmtheater LantarenVenster. Woningbouw kan gezien worden als de ‘achtergrond’ van de stad, terwijl een theater als publiek gebouw in het stadbeeld naar voren kan treden. Hoe bent u met de verschillen in het programma omgegaan?
“Dat dilemma herken ik niet zo. Het is heel goed dat in het gebouw ook publiek programma is opgenomen. Dat maakt het gebouw gevarieerder dan het met alleen woningen was geweest. Het jazz-/filmtheater maakt het gebouw interessanter.”

Waarom heeft u een alzijdige toren ontworpen? De hoogbouw in de omgeving, zoals die van Mecanoo, Foster + Partners en Renzo Piano heeft juist een richting meegekregen.
“De vierkante toren werd gevraagd. De markt gebalanceerd met het programma dwingt je als architect, het gaat bijna automatisch, om een vierkante toren te ontwerpen. De situering van de toren op de Wilhelminapier is van belang. De toren van Foster staat aan de voorkant van het schiereiland, mijn gebouw staat in het centrum.”

Wat is uw referentie voor de bekroning van de toren? Heeft u naar New York gekeken?
“Ja, natuurlijk. Bij het ontwerpen van wolkenkrabbers kijk je naar Amerika. Daar werden ze voor het eerst ontworpen, in Chicago en later in New York. Daar is geschiedenis. De naam van het gebouw verwijst ook naar Amerika. Ik heb vooral gekeken naar de periode aan het eind van de negentiende eeuw, toen de eerste wolkenkrabbers werden ontworpen.”

De gevel van ‘New Orleans’ is bekleed met natuursteen. In Nederland is een dergelijke materialisatie vrij ongebruikelijk. Waarom hebt u voor dit materiaal gekozen? Of vroeg de opdrachtgever erom?
“Ik heb het zelf voorgesteld en de opdrachtgever ging ermee akkoord. Bij de toren die ik voor Vesteda op het Céramique terrein in Maastricht heb ontworpen, was het de opdrachtgever die erom vroeg.”

“Het is niet waar dat het in Nederland ongebruikelijk is om toe te passen. In de oude binnensteden zie veel plinten en statige gebouwen in natuursteen. Er zijn veel, heel veel gebouwen in natuursteen. Natuurlijk wordt het vanuit het buitenland aangevoerd. De stelling dat een lokaal materiaal gebruikt moet worden is echt iets van het verleden. Ik heb marmer voorgesteld uit Italie, waarop de opdrachtgever heeft voorgesteld het uit China te halen. In Italië, waar ze het materiaal zelf winnen, wordt inmiddels ook natuursteen uit China en India ingevoerd. Dat is goedkoper.”

“Dat ik natuursteen wilde hebben, heeft te maken met het beeld dat ik wilde. En dat komt op zijn beurt weer voort uit de fascinatie voor New York. Ik wilde een gebouw dat vanaf de grond tot de top in één materiaal uitgevoerd zijn worden.”

“Oorspronkelijk had het gebouw overigens twee torens. Het gebouw was bijna symmetrisch. De programma’s van de torens verschilde. Dat was mooi: wel symmetrisch, maar toch niet symmetrisch. Dat ontwerp vond ik leuker. Aan Central Park staat een symmetrische wolkenkrabber. Dat gebouw heeft een hogere basis, maar dat concept heb ik gebruikt. Waarschijnlijk uit economische overwegingen is een toren geschrapt. Omdat de bouwaanvraag al was behandeld en goedgekeurd, mocht ik het ontwerp niet aanpassen.”

Wat waren uw overwegingen bij het ontwerp van de balkons?
“Het balkon wordt overal in Nederland toegepast. Ik heb ervaring met het ontwerpen van sociale woningbouw in Nederland, in Den Haag. Daar waren de balkons verplicht, en hadden ze grote dimensies. In Nederland moet je ze gewoon opnemen in je ontwerp. De balkons van ‘New Orleans’ bieden wel extra beschutting. Vanwege de wind zullen er momenten zijn dat je er niet kunt zitten. Op andere momenten zal het er fantastisch zijn.”

Zowel in laagbouw als in de hoogbouw past u symmetrie toe. Kunt u hier iets over zeggen?
“In de meeste van mijn ontwerpen pas ik geen symmetrie toe, omdat het geen adequate oplossing is. Maar het hangt er vanaf. Soms is het wel passend. Zoals hier.”

Wat zijn uw ervaringen met het werken in Nederland. Hoe beoordeelt u de bouwcultuur?
“Ik heb eerder aan sociale woningbouw gewerkt in Nederland. Wat me opvalt is dat de bouw heel zorgvuldig gepland wordt. Er is heel veel ervaring met het bouwen en er is heel veel aandacht voor het (toekomstige, red.) onderhoud. Alles, tot en met de detaillering, wordt daarop afgestemd. De bouwkwaliteit is heel goed. De interieurs van de woningen worden niet afgewerkt. De kopers van de appartementen kunnen het naar hun smaak inrichten. Er worden alleen wat prefab elementen neergezet. Als architect kun je wel weer de entreeportaal ontwerpen. Het interieur van de bioscoop heb ik niet zelf ontworpen. Daar ben ik ook wel blij om. Dat heeft een ander bureau gedaan.”

Trefwoorden

new orleans alvaro siza rotterdam michiel van raaij

1	Rapport: rijke Amsterdammers leven steeds vaker apart van rest dinsdag, 30 september
2	Rijk schrijft aanbesteding uit voor nieuwe marinierskazerne woensdag, 1 oktober
3	Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen? donderdag, 2 oktober
4	Leiden wil verhoogd busstation naast treinperrons centraal station dinsdag, 30 september
5	Nominaties Interieur van het Jaar 2025 bekend woensdag, 1 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Woongebouw Álvaro Siza op Overhoeks klaar

16 mei 2011

Gedrag torenbewoners onderzocht

20 juni 2011

Overeenkomst voor realisatie The Sax

18 maart 2016

Bouw woningen Siza Overhoeks van start

4 januari 2011

‘De Rotterdam: sober en subtiel met grandeur’

22 november 2013

Pakhuismeesteren wordt hotel met 'mercado'

25 maart 2015

Video: Álvaro Siza

29 juni 2012

Hoogste punt hoogste woontoren bereikt

27 mei 2010

Buro M2R ontwerpt interieur LantarenVenster

27 oktober 2010

Hoogste woontoren ‘New Orleans’ geopend

4 november 2010

Tentoonstelling Strik/Siza bij Vesteda

17 augustus 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Realisatieovereenkomst voor hoogbouwcomplex De Sax op Wilhelminapier getekend

Gisteren, 16:16

VOF PhilHavana en BAM Bouw en Techniek hebben een realisatieovereenkomst getekend voor hoogebouwcomplex De Sax op de Wilhelminapier in Rotterdam.Het door MVRDV ontworpen woningbouwproject bestaat uit twee torens die worden verbonden door een 'balk'.

Online tool CarbonSpace berekent materiaalgebonden CO2-uitstoot vanaf eerste schets

Gisteren, 15:09

MVRDV heeft een openbare online tool gelanceerd die de materiaalgebonden CO2-uitstoot van bouwprojecten vanaf de eerste schets berekent. CarbonSpace heeft als doel om architecten inzicht te geven in de impact van hun projecten op het klimaat.

Stationsomgeving Bunnik transformeert naar toekomstbestendig woon- en werkgebied

Gisteren, 13:08

Het masterplan door SVP Architectuur en Stedenbouw, OKRA landschapsarchitecten en CROSS Architecture krijgt groen licht van gemeente.

Winnaars Groninger Architectuurprijs 2025 bekendgemaakt

Gisteren, 11:17

Zowel de vak- als publieksjury van de Groninger Architectuurprijs 2025 wees twee gedeelde winnaars aan, waarbij Dudok aan het Diep door de beide jury’s als winnaar werd gekozen.