Ondergronds bouwen - Intro

2 januari 2008, 13:53

Ondergronds bouwen is diep geworteld in de geschiedenis van het bouwen. In een periode van dreiging of zelfs oorlogsgevaar blijkt het bouwen onder het vaak een goede oplossing te zijn. Maar ook vanwege klimatologische omstandigheden of constructieve aspecten wordt voor ondergronds bouwen gekozen. Te denken valt aan opslagruimtes, het bouwen in woestijnen, het bomvrij bouwen en museumruimtes die constante temperatuur nodig hebben. Daarbij worden voor bepaalde vervoersmiddelen (zoals metro en trein) sinds 150 jaar complexe ondergrondse infrastructuren aangelegd.

Omdat verschillende functies (en ook marktpartijen) een steeds grotere claim op de ruimte leggen in Nederland wordt bouwgrond steeds schaarser in ons land. Daarom wordt intensief en innovatief dubbel grondgebruik door de nationale overheid gestimuleerd met aanzienlijke subsidies. Dit vindt zijn neerslag in de algehele kwaliteit van de bouwprojecten. Werden in het verleden een parkeergarage, een fietsenstalling of een technische ruimte nogal eens onder de grond ‘weggemoffeld’, steeds vaker worden kwalitatief hoogwaardige verblijfsruimten.

Ondergronds bouwen is vanwege de lage ligging van ons land technisch gecompliceerd. De grondwaterdruk oefent enorme krachten uit op de onder de grond te realiseren bouwconstructies. Ook de verschillende grondlagen kunnen tot complicaties leiden. Innovatief experimenteren met bijvoorbeeld diepwanden kan zelfs fataal zijn. Een project als de Haagse Tramtunnel lieten zien dat er ondanks het hoge niveau van Nederlandse civiele techniek nog flink wat kan misgaan. Ondergronds bouwen vraagt om een zorgvuldig draaiboek voor ontwerp en uitvoering. Hoe omvangrijker het project, des te beter moet worden afgestemd op datgene wat zich boven het maaiveld afspeelt. Zo is de aanleg van de Noord-Zuidlijn in Amsterdam met de vele op lange palen gefundeerde gebouwen in de dicht bebouwde binnenstad nog los van het boren een bijzonder gecompliceerd proces. In ieder project bestaat wel een bepaalde relatie tussen de onder- en bovengrondse omgeving. Voor de ontwerper moet het een uitdaging zijn om deze samenhang vorm te geven en in technisch opzicht uit te werken.

Overzicht projecten

Ondergrondse infrastructuur betreft in veel gevallen de ondertunneling van een bepaald vervoerssysteem (trein, tram, metro of gemotoriseerd verkeer) in combinatie met voorzieningen als een parkeergarage, stations, perrons, vluchtwegen of commerciële functies.

Meer...
Projectenlijst:
de Noord-Zuidlijn, Amsterdam (Benthem Crouwel Architekten)
WTC Transportation Hub, New York (Santiago Calatrava en Nicolas Grimshaw)
Tramtunnel, Den Haag (OMA)
Buizendaktunnel, Deventer (Movares)
Kantoor Woonmaatschappij WBO, Oldenzaal (MAS architectuur)
Automatische ondergrondse parkeergarage, Den Haag
Earthships (Michael Reynolds)
Museum voor Grafische Vormgeving, Breda (Hans van Heeswijk)
Beurstraverse, Rotterdam

1	VenhoevenCS ontwerpt zwembad met houten draagconstructie dat zich letterlijk opent naar park woensdag, 23 april
2	Horeca hoog in De Zalmhaven als een reis in de ruimte donderdag, 24 april
3	Team Provast wint tender Amsterdam Muyskenkwartier met woonproject Hoeksteen woensdag, 23 april
4	Woongebouw in hout en metaal markeert de kop van de Oostenburgervaart vrijdag, 25 april
5	Minerale steenstrips dinsdag, 29 april

Gerelateerde nieuwsberichten

‘Schade ondergronds bouwen te voorkomen'

15 april 2009

Stations Noord-Zuidlijn ondergaan grote reparatie

8 december 2008

Kademuur grootste risico Noord-Zuidlijn

25 juni 2009

Prijzen ondergronds bouwen uitgereikt

2 februari 2009

Monumentale entree gaat ondergronds

1 maart 2010

'Verzakkingen Vijzelgracht door slechte staf'

15 september 2009

Prijs van Mipim voor plan Zwarts & Jansma

1 februari 2010

'Besluit aanleg Noord-Zuidlijn was verkeerd'

15 december 2009

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Solotentoonstelling ‘Momentum of Light’ van Iwan Baan in Museum Kranenburgh

Gisteren, 16:40

De (architectuur)fotograaf reisde in 2021 met architect Francis Kéré door Burkina Faso, waarbij Baan fotografeerde hoe de dagelijkse cyclus van het zonlicht centraal staat in de traditionele Burkinese architectuur.

i29 realiseert eerste Câpsula tiny houses op Twents landgoed

Gisteren, 14:03

Aan de rand van het Twentse stadje Diepenheim ligt Buitenplaats Vinckeboom, een kleinschalig vakantieoord. Voor de eigenaren van deze buitenplaats heeft i29 architects een aantal tiny houses uit zijn collectie Câpsula gerealiseerd.

TconcepT ontwerpt modulaire hub voor Tango

Gisteren, 11:45

Het merk Tango breidt zijn tank- en oplaadstations uit met een concept rond vers eten en drinken in een comfortabele omgeving. TconcepT kreeg de opdracht om hiervoor een duurzaam en flexibel gebouw te ontwerpen.

Plastic Whale wil drijvend grachtenpand van PET-flessen bouwen

Gisteren, 11:08

De organisatie is bezig met het verzamelen van het benodigde plastic voor het Tiny Clubhouse for Big Impact, dat in oktober moet worden geopend. Plastic Whale bouwt het huis als geschenk voor het 750-jarig bestaan van Amsterdam.

Urgenda helpt boeren opnieuw met biodiverse akkers

Gisteren, 17:27

Urgenda wil boeren nog meer hulp bieden als ze een kruidenrijk grasland inzaaien, omdat het kabinet “klimaatmaatregelen blijft uitstellen”.

Rekenkamer: mislukken aardgasvrije wijk Utrecht was te verwachten

Gisteren, 15:40

De gemeente had volgens een dinsdag gepubliceerd onderzoek “te weinig geld, kennis, instrumenten en doorzettingsmacht”.

Advies STOER: tel vliegtuiggeluid niet mee voor woningbouw bij Schiphol

24 april, 5:17

Dat adviseert de commissie aan minister Keijzer (Volkshuisvesting, BBB). De ingreep zou de bouw van ongeveer 80.000 woningen makkelijker moeten maken.