Ondergronds bouwen - Intro

2 januari 2008, 13:53

Ondergronds bouwen is diep geworteld in de geschiedenis van het bouwen. In een periode van dreiging of zelfs oorlogsgevaar blijkt het bouwen onder het vaak een goede oplossing te zijn. Maar ook vanwege klimatologische omstandigheden of constructieve aspecten wordt voor ondergronds bouwen gekozen. Te denken valt aan opslagruimtes, het bouwen in woestijnen, het bomvrij bouwen en museumruimtes die constante temperatuur nodig hebben. Daarbij worden voor bepaalde vervoersmiddelen (zoals metro en trein) sinds 150 jaar complexe ondergrondse infrastructuren aangelegd.

Omdat verschillende functies (en ook marktpartijen) een steeds grotere claim op de ruimte leggen in Nederland wordt bouwgrond steeds schaarser in ons land. Daarom wordt intensief en innovatief dubbel grondgebruik door de nationale overheid gestimuleerd met aanzienlijke subsidies. Dit vindt zijn neerslag in de algehele kwaliteit van de bouwprojecten. Werden in het verleden een parkeergarage, een fietsenstalling of een technische ruimte nogal eens onder de grond ‘weggemoffeld’, steeds vaker worden kwalitatief hoogwaardige verblijfsruimten.

Ondergronds bouwen is vanwege de lage ligging van ons land technisch gecompliceerd. De grondwaterdruk oefent enorme krachten uit op de onder de grond te realiseren bouwconstructies. Ook de verschillende grondlagen kunnen tot complicaties leiden. Innovatief experimenteren met bijvoorbeeld diepwanden kan zelfs fataal zijn. Een project als de Haagse Tramtunnel lieten zien dat er ondanks het hoge niveau van Nederlandse civiele techniek nog flink wat kan misgaan. Ondergronds bouwen vraagt om een zorgvuldig draaiboek voor ontwerp en uitvoering. Hoe omvangrijker het project, des te beter moet worden afgestemd op datgene wat zich boven het maaiveld afspeelt. Zo is de aanleg van de Noord-Zuidlijn in Amsterdam met de vele op lange palen gefundeerde gebouwen in de dicht bebouwde binnenstad nog los van het boren een bijzonder gecompliceerd proces. In ieder project bestaat wel een bepaalde relatie tussen de onder- en bovengrondse omgeving. Voor de ontwerper moet het een uitdaging zijn om deze samenhang vorm te geven en in technisch opzicht uit te werken.

Overzicht projecten

Ondergrondse infrastructuur betreft in veel gevallen de ondertunneling van een bepaald vervoerssysteem (trein, tram, metro of gemotoriseerd verkeer) in combinatie met voorzieningen als een parkeergarage, stations, perrons, vluchtwegen of commerciële functies.

Meer...
Projectenlijst:
de Noord-Zuidlijn, Amsterdam (Benthem Crouwel Architekten)
WTC Transportation Hub, New York (Santiago Calatrava en Nicolas Grimshaw)
Tramtunnel, Den Haag (OMA)
Buizendaktunnel, Deventer (Movares)
Kantoor Woonmaatschappij WBO, Oldenzaal (MAS architectuur)
Automatische ondergrondse parkeergarage, Den Haag
Earthships (Michael Reynolds)
Museum voor Grafische Vormgeving, Breda (Hans van Heeswijk)
Beurstraverse, Rotterdam

1	Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas vrijdag, 10 oktober
2	Flat Amsterdam-Noord 'aangekopt' met 53 seniorenwoningen donderdag, 9 oktober
3	‘Alexander Straub zet grote groep vakgenoten weg als niet-relevant’ vrijdag, 10 oktober
4	bureau SLA ontdekt, transformeert en gebruikt rijksmonumentale werkplaats donderdag, 9 oktober
5	Duitsland slokt Nederlandse bouwkracht op maandag, 13 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

‘Schade ondergronds bouwen te voorkomen'

15 april 2009

Stations Noord-Zuidlijn ondergaan grote reparatie

8 december 2008

Kademuur grootste risico Noord-Zuidlijn

25 juni 2009

Prijzen ondergronds bouwen uitgereikt

2 februari 2009

Monumentale entree gaat ondergronds

1 maart 2010

'Verzakkingen Vijzelgracht door slechte staf'

15 september 2009

Prijs van Mipim voor plan Zwarts & Jansma

1 februari 2010

'Besluit aanleg Noord-Zuidlijn was verkeerd'

15 december 2009

Toon alles

Andere nieuwsberichten

David Chipperfield landt in Antwerps Nieuw Zuid

Vandaag, 16:04

Het duurzame kantoorproject Orchard van David Chipperfield Architects is de meest recente toevoeging aan de ontwikkeling van de wijk Nieuw Zuid aan de Antwerpse Schelde.

Daan Zandbelt wordt nieuwe Spoorbouwmeester

Vandaag, 14:31

Per 1 januari volgt hij Marianne Loof op in die rol. Zandbelt is partner bij architectenbureau De Zwarte Hond en was van 2016 tot 2020 Rijksadviseur Stad en Infrastructuur.

Kantoorgebouw door Arthur Staal aan de Schinkel gerenoveerd en uitgebreid

Vandaag, 11:58

Het bestaande gebouw is naar ontwerp van Office Winhov zoveel mogelijk gerestaureerd, nieuwe toevoegingen zijn zichtbaar gemaakt door hedendaagse materialen en proporties.

Architect@Work strijkt 30 en 31 oktober neer in De Kromhouthal in Amsterdam

Vandaag, 10:00

Op donderdag 30 en vrijdag 31 oktober 2025 vindt Architect@Work plaats in De Kromhouthal in Amsterdam-Noord. Het wordt de tweede editie van het event in de metropoolregio Amsterdam en Architectenweb organiseert er weer een sprekersprogramma.

Afaina de Jong wint Amsterdamprijs voor de Kunst 2025

Vandaag, 15:19

De architect en oprichter van Afarai won de belangrijkste kunstprijs van de hoofdstad in de categorie Bewezen Kwaliteit.

Pararius: huurmarkt zit op slot, huren stijgen verder

Vandaag, 10:49

De vrije sector huurmarkt zit nog altijd ‘compleet op slot’, meldt woningplatform Pararius op basis van cijfers over het derde kwartaal.

PBL: Ook nieuw plan voor circulaire economie is niet genoeg

Gisteren, 14:42

In de nieuwe versie van het zogeheten Nationaal Programma Circulaire Economie staan ‘vooral veel intenties en plannen’, schrijft het planbureau.

Bossen en bodems in zwaar weer, klimaatraad maakt zich zorgen

Gisteren, 10:24

De klimaatverandering versnelt en de biodiversiteit gaat hard achteruit, terwijl er volgens de WKR steeds meer van de bossen en bodems wordt gevraagd.