Axonometrie

Bloemrijke akkerrand

Houtwal

Axonometrie

Bloemrijke akkerrand

Houtwal

OD205 ontwikkelt toekomstperspectief voor agrarisch productielandschap

13 juni, 16:30

In de schil van Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen staat het agrarisch productielandschap onder druk. Het Rotterdamse bureau OD205 ontwikkelde een toekomstperspectief om dit historische cultuurlandschap te behouden en versterken. Onderdeel daarvan zijn duurzame verdienmodellen voor de lokale boeren, die een sterkere rol krijgen als hoeder van het landschap.

Het karakteristieke coulissenlandschap aan de randen van Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen in Noord-Brabant, dreigt te verdwijnen. Het historische agrarisch landschap staat onder druk door strenge regelgeving, toenemende recreatie en verstedelijking. Tegelijkertijd blijken agrarische bedrijven in het gebied niet of onvoldoende te renderen. “Zonder regie transformeren deze gronden naar kwekerijen, vakantieparken en woningen”, legt OD205 uit.

Balans
Het Rotterdamse bureau voor stedenbouw en landschap ontwikkelde een economisch perspectief voor het gebied, dat kan bijdragen aan het duurzaam veiligstellen en versterken van het bijzondere mozaïeklandschap. OD205 werkte daarbij samen met de Gebiedsonderneming Duinboeren & Maatschappij – een platform van meer dan honderd boeren – en Bureau Buiten.

Het ontwerpend onderzoek werd uitgevoerd binnen het bestek van de Open Oproep Prachtige Productielandschappen van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Kern van het onderzoek was het weer in balans brengen van het productieve, natuurlijke en recreatieve landschap, waarbij een belangrijk rol voor de boeren werd nagestreefd.

Verandering op systeemniveau
In de regio zet de Stichting Duinboeren zich al jaren in voor verduurzaming in de sector van onderaf. Uit een analyse van de stichting, OD205 en gebiedspartijen bleek onder meer dat het behoud van het agrarisch productielandschap vraagt om een verandering op systeemniveau.

Meer aandacht voor de bodemkwaliteit, een veerkrachtige waterhuishouding en het stimuleren van biodiversiteit biedt kansen om de agrarische productie te verduurzamen en de diversiteit in het landgebruik te vergroten, vertelt OD205. Vervolgens kan dat het landschap ook aantrekkelijk maken als leefomgeving en recreatiegebied.

Mozaïeklandschap
Uitgaande van die analyse schetst OD205 met de studie ‘Mozaïek 2.0’ een toekomst voor dit gebied waarin een duurzaam productielandschap een nieuw verdienmodel voor de boeren biedt. Het bureau verbindt deze duurzame productie aan de versterking van het historische coulissenlandschap; het zet in op een “eigentijds mozaïeklandschap met de ondergrond (bodem en water) als inspiratie voor het nieuwe landschap, een versterkt casco van landschapselementen en landschapsdragend landgebruik.”

Als bouwstenen voor een transitie naar dit nieuwe mozaïeklandschap, dat waarde heeft voor natuur, boeren en recreanten, ontwikkelde OD205 acht uitgangspunten. Die bouwstenen zijn bijvoorbeeld het landschap als systeem, de boer als hoeder van het landschap, een nieuw verdienmodel voor landschapsbeheer door de boeren, samenwerking op gebiedsniveau en sluiting van lokale kringlopen.

Bod en spel
Samen met agrarische ondernemers uit deelgebied Manken Tiend werkte OD205 de afgelopen maanden samen toe naar een bod, aan te bieden aan de provincie. In dit bod geven de boeren aan hoe ze gezamenlijk willen werken aan een gezonde bodem, water en biodiversiteit.

Om het bod te bespreken en visualiseren bedacht OD205 het spel ‘Mozaïek Meesters’. In het spel koppelden de boeren hun huidige landgebruik (bijvoorbeeld 30 ha grasland en 10 ha aardappelteelt) aan de best passende bodemsoort in het gebied. Vervolgens werd dit aangevuld met managementmaatregelen voor bodem, water en biodiversiteit, en met landschappelijke ingrepen zoals het beheer van houtwallen, de aanleg van klompenpaden of mountainbike-routes.

Uit het spel kwam als belangrijkste wens naar voren om een afwisselend landschap te behouden, gebouwd op samenwerking tussen de gebiedspartijen en met een belangrijke rol voor de boeren als hoeder van dat landschap.

Generieke methode
OD205 ontwikkelde het toekomstperspectief in Mozaïek 2.0 op basis van een generieke methode voor de transitie naar landschapsdragend landgebruik, die ook in andere agrarische gebieden kan worden toegepast, zo meldt het bureau.

Trefwoorden

productielandschap noord-brabant coulissenlandschap recreatie bureau buiten gebiedsonderneming duinboeren & maatschappij od205 nationaal park loonse en drunense duinen natuurgebied boeren ontwerpend onderzoek stimuleringsfonds creatieve industrie mozaïeklandschap agrarisch

1	Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen donderdag, 30 november
2	Tien Nederlandse bureaus vallen in de prijzen bij Archello Awards maandag, 4 december
3	Jonas donderdag, 30 november
4	AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen maandag, 4 december
5	Koschuch Architects ontwerpt woontoren in Haarlem Schalkwijk woensdag, 6 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Kennisatelier over woningbouw op erf van actieve boerderij

20 april

Ontwerpaanpak OD205 voor revitaliseren bedrijventerreinen

13 oktober

Ruim negentig gemeenten willen uitstel provinciale gebiedsplannen

31 maart

KettingHuls realiseert woongebouw op boerenerf in Oosterwold

1 maart 2021

Grondgebruik in Flevoland gaat flink veranderen

6 maart 2019

Brabantse Staten keuren begroting goed en steunen bouw nieuw dorp

6 november

CRa pleit bij kabinet voor 'New Deal' tussen boer en maatschappij

10 september 2020

Nieuwe coalitie wil Brabant weer ‘open’ krijgen met natuurherstel

1 september

'Boeren willen vernieuwing in de landbouw’

19 juni 2018

Collectief pleit voor meer agrarisch natuurbeheer

2 augustus

IABR 2024 in teken van thema Nature of Hope

14 juli

Brabant verlengt programma voor versnelde woningbouw

19 juli

Overijssel ziet biodiversiteit weer afnemen, ondanks maatregelen

6 oktober

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Het Cultuurfonds kent €100.000 toe aan project ontworpen door Common Practice in gemeente Koggenland

Gisteren, 18:01

Op 6 december ontvingen gemeente Koggenland en architectenbureau Common Practice bij het Cultuurfonds de eerste toekenning van €100.000 euro voor de realisatie van hun project ‘Panorama Scharwoude’. Dit geldbedrag wordt jaarlijks beschikbaar gesteld.

MIX architectuur ontwerpt blok met woningen en supermarkten in Crooswijk

Gisteren, 13:00

Naar verwachting wordt in het tweede kwartaal van volgend jaar gestart de bouw van een blok met 135 woningen en twee supermarkten in het Rotterdamse Crooswijk. Het blok komt op de plek van een aantal gesloopte panden tegenover het Schuttersveld.

Winnaars prijsvraag Europan 17 bekend

Gisteren, 12:08

Op 4 december werden de winnaars bekend van de prijsvraag Europan 17 met het thema Living Cities/2, reimagining architectures by caring for inhabited milieus.

Koschuch Architects ontwerpt woontoren in Haarlem Schalkwijk

Gisteren, 09:48

Het naar binnen gekeerde en verouderde winkelcentrum in Haarlem Schalkwijk wordt volgens een masterplan van Jo Coenen getransformeerd tot gemengd stedelijk gebied waarin de gebouwen weer klassieke pleinen en straten vormen.

Resultaten ontwerpmanifestatie Bouw Anders gebundeld in boek

Gisteren, 14:57

Vorig jaar organiseerde architectuurcentrum GRAS op initiatief van de gemeente Groningen de ontwerpmanifestatie Bouw Anders.

IMF-bewindvoerder: landen denken heel verschillend over klimaat

Gisteren, 10:14

“Het besef dat er iets moet gebeuren is er overal wel, maar de neuzen staan nog niet allemaal dezelfde kant op”, constateert Paul Hilbers.

Zuid-Holland: deadline landelijk gebied niet haalbaar, Rijk moet bewegen

Gisteren, 09:08

De deadline is weliswaar pas over een kleine tien maanden, maar de provinciezegt nu al dat het niet gaat lukken om de definitieve versie van het PPLG op tijd af te hebben.

Waterbeheerders gaan drinkwater maken van gezuiverd rioolwater

5 december, 2:34

Waterschappen, drinkwaterbedrijven en twee kennisinstellingen gaan de komende jaren onderzoeken hoe gezuiverd rioolwater ingezet kan worden als drinkwater.