Het Woningenwoud, oftewel de kubuswoningen van Piet Blom in Helmond

De Vier Vierkanten van Abe Bonnema in Alkmaar

Het Woningenwoud, oftewel de kubuswoningen van Piet Blom in Helmond

De Vier Vierkanten van Abe Bonnema in Alkmaar

Nederlandse experimentele woningbouw gedocumenteerd in boek

12 februari 2020, 15:28

Tussen 1968 en 1980 zijn in heel Nederland 10.000 woningen gebouwd die het officiële predicaat ‘experimenteel’ droegen. Voor het eerst zijn alle 64 projecten die werden gerealiseerd binnen het programma Experimentele Woningbouw op een rijtje gezet in een boek. Volgens de auteurs van Experimentele Woningbouw in Nederland 1968-1980 kunnen we ook bij de woningbouwopgave waar het land nu voor staat leren van de experimenten van destijds.

Het programma Experimentele Woningbouw is in 1968 ingesteld door minister van Volkshuisvesting W.F. Schut, als reactie op de grootschalige en monotone woonwijken uit de jaren vijftig en zestig. In het hele land, van Den Helder tot Maastricht en van Delfzijl tot Middelburg verrezen experimentele woningbouwprojecten, die voor vernieuwing en meer kwaliteit moesten zorgen.

Sommige van deze projecten zijn bekend geworden, zoals de kubuswoningen (de eerste in Helmond zijn in het boek opgenomen) en de Kasbah in Hengelo, het grootste deel lijdt echter een betrekkelijk anoniem bestaan. En dat terwijl ze daadwerkelijk hebben bijgedragen aan woningbouwvernieuwing in Nederland en soms ook regelrechte parels zijn.

Bloemkoolwijken
Behalve de genoemde kubuswoningen bestond het palet onder meer uit woonheuvels, terrasflats en splitlevelwoningen. Ironisch genoeg vonden de experimenten voornamelijk plaats in de woonerf- en bloemkoolwijken die in Nederland zo alledaags werden als brood en koffie (bovendien waren het dit soort wijken die Carel Weeber bestempelde als ‘nieuwe truttigheid’).

Onder invloed van de door de staat gefinancierde experimenten verschoof de aandacht in de gehele Nederlandse woningbouw van kwantiteit naar kwaliteit, flexibiliteit in gebruik en inrichting van de woning en het mengen van verschillende woningtypen. Zaken die in de huidige woningbouwopgave ook bijzonder actueel zijn, laten de auteurs niet na om te vermelden.

Toekomst
Volgens Marcel Barzilay, Ruben Ferwerda en Anita Blom (zij zijn de auteurs van het boek) wordt het ook tijd om na te denken over de toekomst van de projecten uit de ‘experimentele periode’ zelf, die immers minimaal veertig jaar oud zijn inmiddels. Vragen die daarbij opwellen, zijn bijvoorbeeld ‘wat is hun cultuurhistorische betekenis?’ en ‘in welke mate kunnen de oorspronkelijke sociale idealen nu nog in stand worden gehouden?’.

‘Experimentele Woningbouw in Nederland 1968-1980’, uitgegeven door nai010 uitgevers, is verkrijgbaar voor 34,95 euro. Het boek bevat een voorwoord van Rijksbouwmeester Floris Alkemade.

Trefwoorden

piet blom kubuswoningen bloemkoolwijk nai010 uitgevers woningbouw boek experimentele woningbouw woonerf kasbah

1	Gebiedsontwikkelaar AM en Wageningen University & Research onderzoeken mogelijkheden voor versnelling natuurinclusief bouwen maandag, 5 juni
2	Nieuwe stappen richting realisatie Hotel De Veste in Schiedam woensdag, 7 juni
3	Rijssen-Holten heeft bijzonder energiezuinig nieuw zwembadcomplex dinsdag, 6 juni
4	Dubbel woongebouw Space Encounters op Oostenburg opgeleverd maandag, 5 juni
5	Ontwerp Nederlands paviljoen Expo 2025 Osaka onthuld maandag, 5 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Bewoners Kasbah openen Piet Blom-museum

3 januari 2013

Ontwerpteams prijsvraag Panorama Lokaal bekend

7 februari 2020

’Gigantische opgave’ om toename bevolking op te vangen

3 februari 2020

CBS: groei nieuwbouw zet niet door

29 januari 2020

'Overheid doet te weinig voor oplossen woningcrisis'

9 januari 2020

Alternatieve reisgids voor 'treurplekken' in Nederland

23 januari 2020

'Problemen in kwetsbare wijken nemen toe'

3 februari 2020

'Komende jaren meer flexibele woningen in Nederland'

18 februari 2020

Kabinet wil meer en gerichter woningen bouwen

19 februari 2020

Making Space: tien jaar projecten van Studio Modijefsky

5 oktober 2020

Boek over bijna vergeten woningbouwer Jan Sterenberg

12 november 2021

Boek verschenen over vijftigjarige Diagoonwoningen

5 januari 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Signature presenteert zich als nieuwe gebieds- en natuurontwikkelaar

Gisteren, 16:00

Onder de naam signature presenteert zich een nieuwe ontwikkelaar, die zich wil richten op woon- en werkomgevingen die “meerwaarde bieden voor mens én natuur”.

Bruisend festivalhart van Rotterdam Architectuur Maand in beeld

Gisteren, 09:51

In het festivalhart van de Rotterdam Architectuur Maand bruist het van de activiteit. Er vinden allerlei bijeenkomsten plaats, er wordt geskatet en gefreerund, de tentoonstelling wordt bezocht…

Met Nudus slaan Caro van de Venne, Albert Dijk en Tim Brans een nieuwe weg in

Gisteren, 09:00

Bij het werk van het bureau zal de natuur een belangrijke inspiratiebron zijn, laten de drie oprichters weten.

Zuider Gymnasium en Fridtjof Nansenschool winnen Rotterdam Architectuurprijs 2023

7 juni, 6:00

Twee schoolgebouwen zijn vandaag bekroond met de Rotterdam Architectuurprijs. Het Zuider Gymnasium won de vakjuryprijs en de Fridtjof Nansenschool de publieksprijs.

Sara van Popta en Marc Eijkelkamp treden toe tot directie 19 het atelier

Gisteren, 17:44

Samen met de Rob Moritz en Erik van Scheijndel geven zij leiding aan het jonge architectenbureau uit Zwolle.

Provincie Utrecht pakt verouderde bedrijventerreinen aan

7 juni, 4:00

De provincie Utrecht trekt 30 miljoen euro uit voor het opkopen van verouderde kavels op en het vernieuwen en verduurzamen van bedrijventerreinen.

Geen vergoeding vloerenbedrijf ingestorte parkeergarage Eindhoven

6 juni, 4:23

Bouwbedrijf BAM is niet aansprakelijk voor de geleden schade van een vloerenmaker na het instorten van een parkeergarage bij Eindhoven Airport.

Voor het eerst meer energie uit zonnepanelen dan uit biomassa

5 juni, 3:41

Van de totale hoeveelheid hernieuwbare energie die de afgelopen maand werd opgewekt, kwam 39% van zonnepanelen.

Woongebouw in Amsterdam-Oost onbewoonbaar door grote brand

5 juni, 11:19

In een woongebouw van het complex De Enter aan de Joan Muyskenweg in Amsterdam-Oost brak zaterdagavond een zeer grote brand uit. Alle 95 woningen zijn voorlopig onbewoonbaar, meldt de brandweer.

Nederland halverwege doel hernieuwbare energie: 15 procent

2 juni, 2:06

Het gebruik van hernieuwbare energie in Nederland is inmiddels over de helft richting het afgesproken doel voor 2030. In 2022 kwam van alle energie die werd verbruikt (elektriciteit én warmte) 15 procent uit hernieuwbare bronnen.

Ga naar het nieuws-archief