Cover 'Bouwen aan de geluksmachine. Architectuur in de groeikernen 1965-1990', Rotterdam 2025, ISBN 9789081752039

De Vier Vierkanten, Abe Bonnema, Alkmaar 1977-1980

De Zwaluw, Jan Verhoeven, Nieuwegein, 1976-1980

Houtskeletbouwwoningen, Jan Sterenberg, Nieuwegein, 1976-1980

De Mammoet, Jaap Vlaming, Zoetermeer, 1979-1980

Stadsverwarmingscentrale, Hoekstra Roosenburg Van Buul Garveling, Purmerend, 1982-1983

De Bergenbuurt, Benno Stegeman, Capelle aan den IJssel, 1972-1973

Woonkollektief Purmerend, Jan Verhoeven, Purmerend, 1982-1985

Zonne-energiewoningen, TNO, Kokon, Zoetermeer, 1977

Michelle Provoost

Het boek 'Bouwen aan de geluksmachine. Architectuur in de groeikernen 1965-1990', Rotterdam 2025, ISBN 9789081752039

INTI publiceert architectuurgids voor de groeikernen

Vandaag, 14:27

Het International New Town Institute (INTI) heeft een gids voor de architectuur in de groeikernen uitgebracht. Met het boek Bouwen aan de geluksmachine. Architectuur in de Groeikernen 1965 1990 wil auteur Michelle Provoost aantonen dat de architectuur in groeikernen als Zoetermeer, Almere en Purmerend rijker en diverser is dan vaak wordt verondersteld.

Veel mensen denken bij groeikernen, de steden die tussen de jaren zestig en tachtig nieuw werden gebouwd of een forse uitbreiding ondergingen, oersaaie oorden van platte kleinburgerlijkheid. In de ogen van Provoost is dit een grote misvatting. Sterker nog: “Er is nog nooit een periode geweest in de Nederlandse architectuur die zo divers was in vorm, stijl en uitstraling, zo ambitieus wat betreft maakbaarheid van de samenleving en waarin zo veel gebouwd werd”, aldus Provoost.

In de groeikernen zijn dorpsachtige clusters van woningen te vinden, maar ook glanzende gebouwen die als ruimteschepen in de polder lijken te zijn geland. Daarnaast zijn er strenge orthogonale blokken, organische plattegronden, gebouwen die volledig door de bewoners zijn bepaald en vroege experimenten van latere wereldberoemde avant-gardisten.

“Een voorwaarde voor de rijke oogst van ontwerpen was een politiek die onbeschaamd het arsenaal van bestuurlijke macht en kapitaal inzette om de maatschappij beter, gelijkwaardiger en gelukkiger te maken. Architectuur en stedenbouw waren een middel om de emancipatie van de burger te bevorderen. De groeikernen, nieuwe gemeenschappen op maagdelijke grond, vormden hiervoor de laboratoria”, stelt het INTI.

“De verrassende diversiteit van de architectuur in de Groeikernen, en de vooruitziende blik van haar ontwerpers op het gebied van duurzaamheid, participatie, milieu en (bouw) technologie, wordt door Provoost niet gebracht als ‘das war einmal’, maar als een architectuurproductie die relevant is voor de manier waarop men tegenwoordig de - vergelijkbare - opgaven aanpakt”, aldus het INTI.

Een onvoltooid project
Bouwen aan de geluksmachine is het vierde en voorlopig laatste deel in de publicatiereeks ‘Een onvoltooid project’, waarin het INTI de geschiedenis en de toekomstkansen van de voormalige groeikernen heeft onderzocht. Eerder verschenen de delen Over de toekomst van onze groeikernen, 15 kansen voor onze groeikernen en Over stadsgroen uit de jaren 70.

Bouwen aan de geluksmachine is verkrijgbaar voor 25 euro. Afgelopen weekend schreef Provoost een opiniestuk over bloemkoolwijken in NRC Handelsblad.

Trefwoorden

inti post 65 experimentele woningbouw boek groeikern international new town institute michelle provoost

1	Nieuwe universiteitsbibliotheek in binnenstad Amsterdam opent zijn deuren donderdag, 21 augustus
2	Nudus, Bedaux de Brouwer en Stramien winnen tender voor sluitstuk Spoorzone Tilburg zaterdag, 23 augustus
3	Nieuw hoofdkwartier Scouting Nederland in gebruik genomen woensdag, 20 augustus
4	In beeld: Sail Amsterdam 2025 donderdag, 21 augustus
5	Multifunctioneel gebouwenensemble door JA Joubert Architecture in Tirana klaar dinsdag, 19 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Jubileumviering van zestigjarige 'new town' Zoetermeer

18 januari 2022

Terugkijken: uitreiking Rotterdam-Maaskantprijs aan Michelle Provoost

2 april 2021

VPRO Tegenlicht over ‘Wonen buiten de box’

10 maart 2021

Rotterdam-Maaskantprijs 2020 voor Michelle Provoost

17 juli 2020

Boek verschenen over vijftigjarige Diagoonwoningen

5 januari 2022

Magazine over vijf jaar experimenten door Woningbouwatelier Almere

3 juni 2021

Nederlandse experimentele woningbouw gedocumenteerd in boek

12 februari 2020

Toon alles

Gerelateerde evenementen

24 januari — 10 mei 2025

Expositie ‘Huizen groeit!’ over de transformatie van een vissersdorp

Achterbaan 82 1271 TZ Huizen

Andere nieuwsberichten

Folly Hemelwerk van Tim Stoop wint hoofdprijs Folly Art Norg 2025

Vandaag, 13:49

De jury beoordeelde de winnende inzending als ‘een echte folly die met liefde is gemaakt en verwijst naar bouwsels in het Turkse en Japanse landschap’.

Architectenweb Sportzomer: hockeyster Pien Tol speelde jaren in de hoofdklasse

Vandaag, 09:30

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen.

Nudus, Bedaux de Brouwer en Stramien winnen tender voor sluitstuk Spoorzone Tilburg

23 augustus, 12:00

De bureaus nemen de herontwikkeling van de Wagenmakerij en de Koepelhal in de Tilburgse Spoorzone ter hand. In het complex wordt onder meer een ‘stadshal’ gerealiseerd, een ontmoetingsplek waar tevens evenementen zullen worden georganiseerd.