Nieuwe stadhuis is mijlpaal in verplaatsing van Kiruna

28 november 2018, 16:21

De in het verre noorden gelegen Zweedse stad Kiruna wordt drie kilometer verplaatst. In dat bijzondere verhaal is een mijlpaal bereikt met de opening van het nieuwe stadhuis, ontworpen door architectenbureau Henning Larsen Architects. Het gebouw is afgelopen donderdag officieel geopend door koning Carl XVI Gustaf van Zweden.

Er was eens een stad die door de aarde opgeslokt dreigde te worden. Ruim 150 kilometer boven de noordelijke poolcirkel ligt Kiruna, ontstaan doordat de aarde hier een van ’s werelds grootste ijzerertsaders herbergt. Echter, een eeuw aan mijnbouw heeft de grond onder en rond de stad gedestabiliseerd.

De aarde scheurt en er ontstaan diepe kloven en ‘sinkholes’, waarin volgens deskundigen de stad binnen een eeuw zal verdwijnen. In reactie op dat gevaar is in 2007 besloten Kiruna zeker drie kilometer naar het oosten te verplaatsen. De mijnbouwonderneming – een staatsbedrijf – ondersteunt de verplaatsing vanuit een speciaal daartoe opgericht fonds.

Breuk en behoud
Het verhuizen van de bewoners naar een nieuw stadscentrum en het slopen van het oude Kiruna betekent ook een breuklijn in geschiedenis en sociale structuren van Kiruna. Hechte buurten worden uiteengerafeld, het generatielange bezit van een familiewinkel wordt onderbroken. Het nieuwe stadhuis neemt dan ook een belangrijke plek in bij het behouden van identiteit en eenheid.

In 2012 schreven het gemeentebestuur van Kiruna en het mijnbouwbedrijf Luossavaara-Kiirunavaara (LKAB) een ontwerpwedstrijd uit voor een nieuw stadhuis, als eerste gebouw van het verplaatste stadscentrum. De competitie werd gewonnen door het Deense architectuurbureau Henning Larsen Architects, in samenwerking met Temagruppen, WSP en UiWE.

Gemeenschap
Het winnende concept is, zo legt het architectenbureau uit, een ode aan de geschiedenis van de stad en biedt een raamwerk voor de nieuwe gemeenschappen die zullen worden gevormd. In vorm en in naam verwijst het gebouw naar de hoekige geometrie van ijzermineralen, die de identiteit van Kiruna hebben bepaald. Kristallen (‘het kristal’) heet het nieuwe stadhuis, dat op 22 november is geopend.

Kristallen biedt onderdak aan zowel maatschappelijke als sociale functies. Rond de kern, die bestaat uit een schakeling van hoekige volumes, heeft het architectenbureau een ringvormig volume geplaatst. In deze metalen band zijn de kantoren van de gemeentelijke publieksdiensten geplaatst. Het hart van het gebouw biedt plek aan publiek toegankelijke expositieruimtes, workshops, vergaderruimten en dergelijke.

“Een fundamenteel goed voor het nieuwe stadscentrum”, noemt Louis Becker, partner en hoofdarchitect in Henning Larsen Architects de openbare ruimtes in het gebouw. “Het is een plek waar oude vrienden en buren elkaar kunnen treffen, voor een gevoel van sociale eenheid tijdens de overgangsperiode van Kiruna's verhuizing.”

Erfstukken
Van het oude stadhuis, ontworpen door de Zweedse architect Arthur von Schmalensee, heeft Henning Larsen de iconische klokkentoren verwerkt in het nieuwe ontwerp. Ook de originele deurklinken van de entree keren terug bij Kristallen.

Volgens het architectenbureau staan de toren en deurklinken op visuele wijze voor het heruitvinden van Kiruna’s identiteit; daarnaast vertegenwoordigen ze een fysieke voortzetting van Kiruna’s geschiedenis.

Trefwoorden

gemeentehuis kiruna henning larsen zweden henning larsen architects mijnbouw stadhuis publiek gebouw

1	Bouwen met CLT – zes lessen uit de praktijk van Urban Climate Architects donderdag, 02 juli
2	Zuidas krijgt autovrije buurt met 1.350 woningen woensdag, 01 juli
3	Hillegom en AM presenteren plannen voor woonzorgzone dinsdag, 30 juni
4	Karakteristiek vakantiehuis in drie volumes dinsdag, 30 juni
5	Beeldessay – van Groninger Museum tot Groninger Forum – 25 jaar architectuur vrijdag, 03 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

Verplaatsing mijnbouwstad gaat van start

Zweedse mijnstad Kiruna verplaatst centrum

Gemeentehuis op Faeröer-eilanden overbrugt riviertje

Moesgaard Museum Aarhus officieel geopend

Definitief ontwerp entree Belevenspark Emmen

Architect Henning Larsen (87) overleden

Mies van der Rohe Award voor Harpa

Zweden krijgt grootste onderzoekscampus

Praemium Imperiale Award voor Henning Larsen

Team met B-architecten en Bressers Erfgoed ontwerpt stadhuis Roeselare

Andere nieuwsberichten

Orthopedisch Centrum naar ontwerp van EGM geopend

Gisteren, 16:40

Het bureau heeft het nieuwe Reinier Haga Orthopedisch Centrum in Zoetermeer ontworpen als een ‘stadsvilla’ met een fris en overzichtelijk interieur

Woongebouw met royale ruimten naar ontwerp RoosRos

Gisteren, 16:00

Naast de Dorpshaven van Numansdorp is het appartementencomplex De Havenmeester gerealiseerd.

Houten kap als identiteitsdrager en verbinder voor station Assen

Gisteren, 12:23

Dit jaar is de vernieuwing van het station van Assen afgerond. Het station is ontworpen door Powerhouse Company en De Zwarte Hond.

Licht op groen voor Architect@Work Rotterdam

Gisteren, 10:05

Nu de coronamaatregelen verder versoepeld zijn, vindt Architect@Work Rotterdam definitief plaats op 16 en 17 september 2020. Architectenweb organiseert wederom het lezingenprogramma op de beurs.

Arna Mackic vraagt aandacht voor Srebrenica-bloedbad

Gisteren, 17:40

Architect Arna Mackic is met het collectief Bosnian Girl een campagne gestart om meer bewustwording rond Srebrenica te bewerkstelligen

Onderzoek: miljardentekort dreigt voor woningcorporaties

Gisteren, 09:57

Vanaf 2028 zal er een groot financieel tekort ontstaan voor bijna alle woningcorporaties. Hierdoor zullen de corporaties geen geld meer hebben om huizen te bouwen en te verduurzamen.

'Te weinig aandacht voor ventilatie bij versoepeling coronaregels'

Gisteren, 09:30

De normen in het Bouwbesluit zijn volgens een expert ‘echt minimumeisen, waarbij geen rekening is gehouden met infectieziekten’.

BAM: 'pijnlijke maar noodzakelijke' afbouw internationale divisie

3 juli, 3:30

BAM International zal nog twaalf lopende projecten in het buitenland afmaken. Andere opdrachten die met andere bedrijven zijn binnengehaald, worden aan deze bedrijven overdragen.