Nieuwe stadhuis is mijlpaal in verplaatsing van Kiruna

28 november 2018, 16:21

De in het verre noorden gelegen Zweedse stad Kiruna wordt drie kilometer verplaatst. In dat bijzondere verhaal is een mijlpaal bereikt met de opening van het nieuwe stadhuis, ontworpen door architectenbureau Henning Larsen Architects. Het gebouw is afgelopen donderdag officieel geopend door koning Carl XVI Gustaf van Zweden.

Er was eens een stad die door de aarde opgeslokt dreigde te worden. Ruim 150 kilometer boven de noordelijke poolcirkel ligt Kiruna, ontstaan doordat de aarde hier een van ’s werelds grootste ijzerertsaders herbergt. Echter, een eeuw aan mijnbouw heeft de grond onder en rond de stad gedestabiliseerd.

De aarde scheurt en er ontstaan diepe kloven en ‘sinkholes’, waarin volgens deskundigen de stad binnen een eeuw zal verdwijnen. In reactie op dat gevaar is in 2007 besloten Kiruna zeker drie kilometer naar het oosten te verplaatsen. De mijnbouwonderneming – een staatsbedrijf – ondersteunt de verplaatsing vanuit een speciaal daartoe opgericht fonds.

Breuk en behoud
Het verhuizen van de bewoners naar een nieuw stadscentrum en het slopen van het oude Kiruna betekent ook een breuklijn in geschiedenis en sociale structuren van Kiruna. Hechte buurten worden uiteengerafeld, het generatielange bezit van een familiewinkel wordt onderbroken. Het nieuwe stadhuis neemt dan ook een belangrijke plek in bij het behouden van identiteit en eenheid.

In 2012 schreven het gemeentebestuur van Kiruna en het mijnbouwbedrijf Luossavaara-Kiirunavaara (LKAB) een ontwerpwedstrijd uit voor een nieuw stadhuis, als eerste gebouw van het verplaatste stadscentrum. De competitie werd gewonnen door het Deense architectuurbureau Henning Larsen Architects, in samenwerking met Temagruppen, WSP en UiWE.

Gemeenschap
Het winnende concept is, zo legt het architectenbureau uit, een ode aan de geschiedenis van de stad en biedt een raamwerk voor de nieuwe gemeenschappen die zullen worden gevormd. In vorm en in naam verwijst het gebouw naar de hoekige geometrie van ijzermineralen, die de identiteit van Kiruna hebben bepaald. Kristallen (‘het kristal’) heet het nieuwe stadhuis, dat op 22 november is geopend.

Kristallen biedt onderdak aan zowel maatschappelijke als sociale functies. Rond de kern, die bestaat uit een schakeling van hoekige volumes, heeft het architectenbureau een ringvormig volume geplaatst. In deze metalen band zijn de kantoren van de gemeentelijke publieksdiensten geplaatst. Het hart van het gebouw biedt plek aan publiek toegankelijke expositieruimtes, workshops, vergaderruimten en dergelijke.

“Een fundamenteel goed voor het nieuwe stadscentrum”, noemt Louis Becker, partner en hoofdarchitect in Henning Larsen Architects de openbare ruimtes in het gebouw. “Het is een plek waar oude vrienden en buren elkaar kunnen treffen, voor een gevoel van sociale eenheid tijdens de overgangsperiode van Kiruna's verhuizing.”

Erfstukken
Van het oude stadhuis, ontworpen door de Zweedse architect Arthur von Schmalensee, heeft Henning Larsen de iconische klokkentoren verwerkt in het nieuwe ontwerp. Ook de originele deurklinken van de entree keren terug bij Kristallen.

Volgens het architectenbureau staan de toren en deurklinken op visuele wijze voor het heruitvinden van Kiruna’s identiteit; daarnaast vertegenwoordigen ze een fysieke voortzetting van Kiruna’s geschiedenis.

Trefwoorden

gemeentehuis kiruna henning larsen zweden henning larsen architects mijnbouw stadhuis publiek gebouw

1	Markant kantoorpand getransformeerd tot woongebouw vrijdag, 14 juni
2	Nieuw stadion Helmond Sport vormt geheel met landschap woensdag, 12 juni
3	Drie bureaus tekenen voor entreegebouw Waterloopbos vrijdag, 14 juni
4	Architectenweb Video – Spijkerkwartier Arnhem woensdag, 12 juni
5	Drijvend restaurant voor NDSM-haven naar ontwerp zU-studio donderdag, 13 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Verplaatsing mijnbouwstad gaat van start

Zweedse mijnstad Kiruna verplaatst centrum

Gemeentehuis op Faeröer-eilanden overbrugt riviertje

Moesgaard Museum Aarhus officieel geopend

Definitief ontwerp entree Belevenspark Emmen

Architect Henning Larsen (87) overleden

Mies van der Rohe Award voor Harpa

Zweden krijgt grootste onderzoekscampus

Praemium Imperiale Award voor Henning Larsen

Andere nieuwsberichten

Felixx presenteert plannen voor klimaatadaptief Dordrecht

1 uur geleden

Het project maakt deel uit van een overheidsinitiatief, gericht op het ontwikkelen van voorbeeldprojecten.

Happel Cornelisse Verhoeven verbindt heden en verleden bij vernieuwing Museum De Lakenhal

2 uur geleden

Museum De Lakenhal, in de binnenstad van Leiden, is gerestaureerd en uitgebreid naar ontwerp van Happel Cornelisse Verhoeven Architecten en Julian Harrap Architects.

Ellipsvormige woonblokken in het groen

2 uur geleden

In Haarlem is onlangs Woonpark Italiëlaan opgeleverd.

Hergebruik en maatwerkmeubels voor financiële startup

Gisteren, 14:52

Toplab Architects hebben in opdracht van de snel groeiende ‘fintech’-startup Franx een fris en levendig kantoorinterieur ontworpen en gerealiseerd.

Bouwcombinatie haalt mensen weg bij Zuidasdok

Vandaag, 09:01

De bouwcombinatie Zuidplus die zich bezighoudt met het project Zuidasdok in Amsterdam heeft het werk aan de ontwerpfase stilgelegd.

Tweede fase Het Kielzog Hoogezand van start

Gisteren, 15:48

In Hoogezand is gestart met de tweede fase van de realisatie van Het Kielzog, Huis voor Cultuur en Bestuur.

Sjuul Cluitmans associate partner bij heren 5

Gisteren, 15:47

Sjuul Cluitmans is vanaf heden associate partner bij heren 5 architecten. Dat heeft het bureau vanmiddag bekend gemaakt.

Amsterdamse Nieuwbouwprijs weer voor renovatieproject

Gisteren, 14:08

De renovatie van 81 woningen in rijksmonument Het Schip is bekroond met de Amsterdamse Nieuwbouwprijs.

Minister maakt omslag naar kringlooplandbouw

Gisteren, 09:43

Op vijf plaatsen krijgen boeren de ruimte om te experimenteren met bijvoorbeeld nieuwe gewassen, met zelfvoorzienend werken of met zogeheten precisielandbouw.