KAAN Architecten ontwerpt centrum voor Nationaal Ereveld Loenen

28 juni 2018, 3:14

In opdracht van de Oorlogsgravenstichting ontwerpt KAAN Architecten een herdenkings- en educatiecentrum voor Nationaal Ereveld Loenen. In het centrum ligt de nadruk op verhalen over Nederlandse oorlogsslachtoffers en de inzet van Nederlanders tijdens de Tweede Wereldoorlog en actuele (vredes)missies. Het centrum dient tevens als aula voor ceremonies.

Met een flexibele en losse organisatie van de ruimtes en de overdekte buitenruimtes heeft het paviljoen een tweeledige functie. Een multimediale educatieve opstelling laat scholieren, gezinnen en andere bezoekers kennis maken met de verhalen van oorlogsslachtoffers en veteranen.

Daarnaast kunnen nabestaanden in het centrum op eigen wijze invulling geven aan een ceremonie en uitvaart. Het gebouw fungeert als aula voor zowel de nieuw te realiseren Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen, als het bestaande ereveld. Karres en Brands Landschapsarchitecten ontwerpt het landschap van de veteranenbegraafplaats en de ruimte rondom het nieuwe centrum.

Paviljoen in het landschap
Het bestaande landschap is oorspronkelijk in 1949 ontworpen door tuin- en landschapsarchitect D. Haspels en in 2010 uitgebreid door Karres + Brands. Het kenmerkt zich door een contrast tussen open plekken en dicht bos. Aan dit samengestelde landschapsontwerp refereert het voorstel van KAAN Architecten.

Het ontwerp voor het multifunctioneel gebouw vertoont een spel met zichtlijnen, horizontaliteit, licht en donker, en open en gesloten. “Het gebouw vormt zo een gelaagd en verbindend element”, legt het architectenbureau uit.

Open voor de elementen
Het centrum bestaat uit een aantal vloeiend in elkaar overlopende ruimtes, die door een horizontaal uitgestrekt dak worden verbonden. Openingen op weloverwogen plaatsen, al dan niet voorzien van glas, bepalen het binnenlaten van natuurlijke elementen als zon, water en wind.

De overgang tussen binnen en buiten vervaagt hiermee, waardoor de bosrijke omgeving ook binnen voelbaar is. Dit schept volgens KAAN Architecten een breed palet aan mogelijkheden voor zowel de educatieve functie als de diverse typen ceremonies.

Harmonieuze reeks
De drie hoofdruimtes – de aula, de tentoonstellingsruimte en de condoleanceruimte – vormen een harmonieuze opeenvolging. Naar gelang de gelegenheid zijn ze voor een ceremonie te combineren, of onafhankelijk van elkaar door verschillende groepen gelijktijdig te gebruiken.

“Deze drie sleutelruimtes hebben elk een eigen identiteit, maar vormen tegelijkertijd een architectonisch ensemble”, leggen de architecten uit. “Het zijn als het ware open plekken in het dichte bos met elk zijn eigen zicht op dit bos.”

Bij betreden van het paviljoen ervaart de bezoeker of de uitvaartstoet dat het gebouw met een centrale as is georiënteerd op één van de zichtlijnen van het ereveld. De ceremoniële route beleeft hiermee zijn hoogtepunt met uitzicht op het centrale herdenkingskruis vanuit de aula. Deze sterke visuele relatie geeft het paviljoen ook een positie tussen de twee begraafplaatsen, een schakel tussen oud en nieuw.

Ereveld
Nationaal Ereveld Loenen is de laatste rustplaats van bijna 4.000 Nederlandse oorlogsslachtoffers, zowel burgers als militairen. Ze verloren hun leven tijdens de Tweede Wereldoorlog of gewelddadige conflicten daarna, zoals in voormalig Nederlands-Indië of bij vredesmissies. De Oorlogsgravenstichting beheert het ereveld.