Ontwerp voor een Paleis der Staten-Generaal op het Binnenhof, Ludwig Lange, 1865.

Maquette van het 'bestemmingsplan Oranjeplein' oftewel Van Grijs naar Groen in de Schilderswijk, 1968.

Impressie van J.F. Staals Bijenkorf bij nacht, 1923

Plan tot uitbreiding van 's-Gravenhage, H.P. Berlage, 1908.

Ontwerp 'Koningin Julianaplein' (beter bekend als de M) van OMA, 2008-2010.

Ontwerp voor paleis koning Willen II op Zorgvliet in Den Haag, Henry Ashton, 1838.

Boek gaat dieper in op nooit gebouwd Den Haag

6 december 2019, 14:11

Vorige maand is in het Haags Historisch Museum de tentoonstelling Nooit Gebouwd Den Haag van start gegaan. Bij de expositie is een gelijknamig boek verschenen, waarin auteur Lex van Tilborg dieper ingaat op de nooit uitgevoerde bouwplannen voor de Hofstad. Hij bespreekt onder meer de context, betrokken architecten en welke behoeften en idealen aan de plannen ten grondslag lagen.

Waar in de tentoonstelling elf plannen uit verschillende tijden centraal staan die onuitgevoerd zijn gebleven, neemt Van Tilborg er 22 onder de loep. Het spectrum loopt uiteen van niet-gerealiseerde gebouwen Als het M-gebouw van OMA tot vestingwerken, stadsuitbreidingen en vernieuwingen van wijken (zoals een ‘Bijlmer-plan’ voor de Schilderswijk).

De oorzaken waarom de plannen nooit zijn uitgevoerd zijn eveneens divers. Een belangrijke oorzaak waarom Den Haag nooit stadsmuren heeft gekregen bijvoorbeeld, is de politieke machtstwist tussen hof en magistraat in de stad. Maar ook publieke opinie speelde vaak een rol, evenals een gebrek aan geld en ruimte. Daarnaast werden projecten soms ingehaald door de tijd, werden prijsvragen door een andere architect gewonnen en waren sommige plannen wat al te utopisch.

Al lezend en kijkend in het boek kun je dromen hoe Den Haag er anders had kunnen uitzien, soms is het maar goed ook dat plannen niet zijn doorgegaan. Van Tilborg laat ook zien hoe niet-uitgevoerde projecten hun sporen in de stad hebben nagelaten. Zo staat het huidige Tweede Kamergebouw aan het Plein tussen twee gebouwen in die bedoeld waren als onderdeel van een totaalplan, alleen bleef dat onuitgevoerd.

Resultaat is een vrij onsamenhangend ensemble van gebouwen aan deze kant van het regeringscentrum. Uiteraard is het Binnenhof zelf ook een allegaartje van stijlen door de eeuwen heen en zijn er voor het complex verschillende onuitgevoerde plannen bedacht.

Het boek Nooit Gebouwd Den Haag, uitgegeven door Bekking & Blitz, is verkrijgbaar voor 29,90 euro.

Trefwoorden

boek nooit gebouwd den haag den haag

1	Circulair Nederlands paviljoen voor Expo 2025 Osaka geopend dinsdag, 22 april
2	Tien nominaties voor Rotterdam Architectuurprijs 2025 dinsdag, 22 april
3	VenhoevenCS ontwerpt zwembad met houten draagconstructie dat zich letterlijk opent naar park woensdag, 23 april
4	Toch nog een goed idee voor Mona Keijzer dinsdag, 22 april
5	Verbijzonderde kopgevels geven woongebouw in Hilversum gezicht dinsdag, 22 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Heruitgave boek 'Nooit gebouwd Nederland' door Cees Nooteboom

2 december 2024

Maand van de Architectuur Den Haag over de publieke zaak

19 augustus 2020

Boek Van Nellefabriek belicht iconisch complex vanuit vele hoeken

5 februari 2020

Rotterdam toont zijn nooit gebouwde kant

30 november 2009

Nooit gebouwd Nijmegen, de gedroomde stad

27 mei 2005

Oude Tweede Kamer moet weer als vroeger worden

27 november 2019

Haagse ambtenaar van OCC gehaald wegens onderzoek

22 november 2019

Escher in Het Paleis toont 'architecten van het onmogelijke'

4 november 2019

Renovatie Binnenhof mogelijk nog langer vertraagd

18 oktober 2019

Stikstofuitspraak treft Haagse bouwplannen

25 september 2019

Waagstukken, een boek over architecten en (fatale) ambities

29 januari 2020

Haagse architectuur verweven in lichtwand fietsenstalling Julianaplein

15 juli 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Twee woontorens Urby door Concrete in Dallas voltooid

Gisteren, 14:26

In de stad Dallas, in het noordoosten van Texas, is de afgelopen jaren gebouwd aan een wooncomplex met bijna 750 compacte woningen en talloze gemeenschappelijke voorzieningen.

Woongebouw in hout en metaal markeert de kop van de Oostenburgervaart

Gisteren, 09:05

Op het eiland Oostenburg in Amsterdam is het project Houtrak gerealiseerd. Het robuust ogende woningbouwproject is ontworpen door Marcel Lok_Architect en Workshop Architecten, met een daktuin van Flux landscape architecture.

Interieuropdracht voor nieuw kantoor Architectenregister naar Ex Interiors

24 april, 2:36

Het Architectenregister is halverwege 2024 (noodgedwongen) verhuisd naar een nieuw kantoor in Den Haag. Voor de definitieve inrichting deed de organisatie een meervoudige onderhandse aanbesteding.

Nieuwe Instituut organiseert Een avond met Ma Yansong

24 april, 12:15

Op 26 juni vertelt Ma Yansong, oprichter van het architectenbureau, in het Nieuwe Instituut over zijn ontwerpbenadering en werkwijze en over de samenwerking aan de tentoonstelling in het instituut, ‘Ma Yansong. Architectuur en emotie’.

Advies STOER: tel vliegtuiggeluid niet mee voor woningbouw bij Schiphol

24 april, 5:17

Dat adviseert de commissie aan minister Keijzer (Volkshuisvesting, BBB). De ingreep zou de bouw van ongeveer 80.000 woningen makkelijker moeten maken.

Keijzer: komende tien jaar 85.000 woningen minder door coalitiedeal

24 april, 11:09

De PVV, VVD, NSC en BBB willen de sociale huur bevriezen, maar daardoor krijgen woningcorporaties minder huurinkomsten binnen.

Makelaars bezorgd over huurmarkt: veel minder woningen verhuurd

24 april, 9:10

Ze hebben het aantal huurtransacties in de middenhuur en vrije sector in het eerste kwartaal met bijna 20 procent zien afnemen.

Kabinet wil meer plekken zoeken om naar aardgas te boren

23 april, 4:40

Volgens klimaatminister Sophie Hermans is het verhogen van de ‘opsporingsactiviteiten’ nodig om zo efficiënt mogelijk gas te winnen.

Team Provast wint tender Amsterdam Muyskenkwartier met woonproject Hoeksteen

23 april, 1:59

Het winnende voorstel ‘Hoeksteen’, ontworpen door Studioninedots en ZUS, voorziet in 210 woningen in het huur- en koopsegment en wordt gerealiseerd met een houten kolomconstructie.