Ontwerp voor een Paleis der Staten-Generaal op het Binnenhof, Ludwig Lange, 1865.

Maquette van het 'bestemmingsplan Oranjeplein' oftewel Van Grijs naar Groen in de Schilderswijk, 1968.

Impressie van J.F. Staals Bijenkorf bij nacht, 1923

Plan tot uitbreiding van 's-Gravenhage, H.P. Berlage, 1908.

Ontwerp 'Koningin Julianaplein' (beter bekend als de M) van OMA, 2008-2010.

Ontwerp voor paleis koning Willen II op Zorgvliet in Den Haag, Henry Ashton, 1838.

Boek gaat dieper in op nooit gebouwd Den Haag

6 december 2019, 14:11

Vorige maand is in het Haags Historisch Museum de tentoonstelling Nooit Gebouwd Den Haag van start gegaan. Bij de expositie is een gelijknamig boek verschenen, waarin auteur Lex van Tilborg dieper ingaat op de nooit uitgevoerde bouwplannen voor de Hofstad. Hij bespreekt onder meer de context, betrokken architecten en welke behoeften en idealen aan de plannen ten grondslag lagen.

Waar in de tentoonstelling elf plannen uit verschillende tijden centraal staan die onuitgevoerd zijn gebleven, neemt Van Tilborg er 22 onder de loep. Het spectrum loopt uiteen van niet-gerealiseerde gebouwen Als het M-gebouw van OMA tot vestingwerken, stadsuitbreidingen en vernieuwingen van wijken (zoals een ‘Bijlmer-plan’ voor de Schilderswijk).

De oorzaken waarom de plannen nooit zijn uitgevoerd zijn eveneens divers. Een belangrijke oorzaak waarom Den Haag nooit stadsmuren heeft gekregen bijvoorbeeld, is de politieke machtstwist tussen hof en magistraat in de stad. Maar ook publieke opinie speelde vaak een rol, evenals een gebrek aan geld en ruimte. Daarnaast werden projecten soms ingehaald door de tijd, werden prijsvragen door een andere architect gewonnen en waren sommige plannen wat al te utopisch.

Al lezend en kijkend in het boek kun je dromen hoe Den Haag er anders had kunnen uitzien, soms is het maar goed ook dat plannen niet zijn doorgegaan. Van Tilborg laat ook zien hoe niet-uitgevoerde projecten hun sporen in de stad hebben nagelaten. Zo staat het huidige Tweede Kamergebouw aan het Plein tussen twee gebouwen in die bedoeld waren als onderdeel van een totaalplan, alleen bleef dat onuitgevoerd.

Resultaat is een vrij onsamenhangend ensemble van gebouwen aan deze kant van het regeringscentrum. Uiteraard is het Binnenhof zelf ook een allegaartje van stijlen door de eeuwen heen en zijn er voor het complex verschillende onuitgevoerde plannen bedacht.

Het boek Nooit Gebouwd Den Haag, uitgegeven door Bekking & Blitz, is verkrijgbaar voor 29,90 euro.

Trefwoorden

boek nooit gebouwd den haag den haag

1	Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen maandag, 22 december
2	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
3	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december
4	Architectuur als compromis dinsdag, 23 december
5	Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Heruitgave boek 'Nooit gebouwd Nederland' door Cees Nooteboom

2 december 2024

Maand van de Architectuur Den Haag over de publieke zaak

19 augustus 2020

Boek Van Nellefabriek belicht iconisch complex vanuit vele hoeken

5 februari 2020

Rotterdam toont zijn nooit gebouwde kant

30 november 2009

Nooit gebouwd Nijmegen, de gedroomde stad

27 mei 2005

Oude Tweede Kamer moet weer als vroeger worden

27 november 2019

Haagse ambtenaar van OCC gehaald wegens onderzoek

22 november 2019

Escher in Het Paleis toont 'architecten van het onmogelijke'

4 november 2019

Renovatie Binnenhof mogelijk nog langer vertraagd

18 oktober 2019

Stikstofuitspraak treft Haagse bouwplannen

25 september 2019

Waagstukken, een boek over architecten en (fatale) ambities

29 januari 2020

Haagse architectuur verweven in lichtwand fietsenstalling Julianaplein

15 juli 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.