Ontwerp voor een Paleis der Staten-Generaal op het Binnenhof, Ludwig Lange, 1865.

Maquette van het 'bestemmingsplan Oranjeplein' oftewel Van Grijs naar Groen in de Schilderswijk, 1968.

Impressie van J.F. Staals Bijenkorf bij nacht, 1923

Plan tot uitbreiding van 's-Gravenhage, H.P. Berlage, 1908.

Ontwerp 'Koningin Julianaplein' (beter bekend als de M) van OMA, 2008-2010.

Ontwerp voor paleis koning Willen II op Zorgvliet in Den Haag, Henry Ashton, 1838.

Boek gaat dieper in op nooit gebouwd Den Haag

6 december 2019, 14:11

Vorige maand is in het Haags Historisch Museum de tentoonstelling Nooit Gebouwd Den Haag van start gegaan. Bij de expositie is een gelijknamig boek verschenen, waarin auteur Lex van Tilborg dieper ingaat op de nooit uitgevoerde bouwplannen voor de Hofstad. Hij bespreekt onder meer de context, betrokken architecten en welke behoeften en idealen aan de plannen ten grondslag lagen.

Waar in de tentoonstelling elf plannen uit verschillende tijden centraal staan die onuitgevoerd zijn gebleven, neemt Van Tilborg er 22 onder de loep. Het spectrum loopt uiteen van niet-gerealiseerde gebouwen Als het M-gebouw van OMA tot vestingwerken, stadsuitbreidingen en vernieuwingen van wijken (zoals een ‘Bijlmer-plan’ voor de Schilderswijk).

De oorzaken waarom de plannen nooit zijn uitgevoerd zijn eveneens divers. Een belangrijke oorzaak waarom Den Haag nooit stadsmuren heeft gekregen bijvoorbeeld, is de politieke machtstwist tussen hof en magistraat in de stad. Maar ook publieke opinie speelde vaak een rol, evenals een gebrek aan geld en ruimte. Daarnaast werden projecten soms ingehaald door de tijd, werden prijsvragen door een andere architect gewonnen en waren sommige plannen wat al te utopisch.

Al lezend en kijkend in het boek kun je dromen hoe Den Haag er anders had kunnen uitzien, soms is het maar goed ook dat plannen niet zijn doorgegaan. Van Tilborg laat ook zien hoe niet-uitgevoerde projecten hun sporen in de stad hebben nagelaten. Zo staat het huidige Tweede Kamergebouw aan het Plein tussen twee gebouwen in die bedoeld waren als onderdeel van een totaalplan, alleen bleef dat onuitgevoerd.

Resultaat is een vrij onsamenhangend ensemble van gebouwen aan deze kant van het regeringscentrum. Uiteraard is het Binnenhof zelf ook een allegaartje van stijlen door de eeuwen heen en zijn er voor het complex verschillende onuitgevoerde plannen bedacht.

Het boek Nooit Gebouwd Den Haag, uitgegeven door Bekking & Blitz, is verkrijgbaar voor 29,90 euro.

Trefwoorden

boek nooit gebouwd den haag den haag

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
5	Wenckebach – sociale woningbouw met toegevoegde kwaliteiten donderdag, 15 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Heruitgave boek 'Nooit gebouwd Nederland' door Cees Nooteboom

2 december 2024

Maand van de Architectuur Den Haag over de publieke zaak

19 augustus 2020

Boek Van Nellefabriek belicht iconisch complex vanuit vele hoeken

5 februari 2020

Rotterdam toont zijn nooit gebouwde kant

30 november 2009

Nooit gebouwd Nijmegen, de gedroomde stad

27 mei 2005

Oude Tweede Kamer moet weer als vroeger worden

27 november 2019

Haagse ambtenaar van OCC gehaald wegens onderzoek

22 november 2019

Escher in Het Paleis toont 'architecten van het onmogelijke'

4 november 2019

Renovatie Binnenhof mogelijk nog langer vertraagd

18 oktober 2019

Stikstofuitspraak treft Haagse bouwplannen

25 september 2019

Waagstukken, een boek over architecten en (fatale) ambities

29 januari 2020

Haagse architectuur verweven in lichtwand fietsenstalling Julianaplein

15 juli 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Volume brengt circulaire souvenirs en een grijpmachine naar de Architectuurbiënnale

Gisteren, 17:08

Bezoekers van de Architectuurbiënnale in Venetië kunnen in de Giardini proberen een ‘Circular Souvenir’ uit een grijpmachine te vissen. De machine is geplaatst door architectuurtijdschrift Volume; de souvenirs zijn ontworpen door diverse architecten.

Meer woningbouw: graag, maar dan wel goede en gezonde woningen met voldoende daglicht

Gisteren, 13:37

Naar aanleiding van het advies dat de commissie STOEP recent publiceerde, benadrukt architect Maarten van Bremen, voorzitter van stichting Dutch Daylight, dat de regelgeving voor bouwkwaliteit uiteindelijk bijdraagt aan fysieke en mentale gezondheid.

Vijf genomineerden voor Willem Diehlprijs 2025

Gisteren, 12:00

De nominaties voor de Willem Diehlprijs 2025 zijn bekend. Voor de tiende editie van de Arnhemse prijs voor de beste restauratie, renovatie, transformatie en herbestemming zijn vijf projecten genomineerd.

Mecanoo presenteert ontwerp verbouwing Theater Hanzehof Zutphen

Gisteren, 10:38

Het theater- en kunstencomplex moet in de toekomst plaats gaan bieden aan meerdere functies, waaronder een bibliotheek. Van het bestaande gebouw blijven alleen de grote theaterzaal en de uit 1891 stammende Buitensociëteit behouden.

Gemeenten krijgen 7.000 euro per gebouwde betaalbare woning

Gisteren, 15:05

Dat maakte woonminister Mona Keijzer (BBB) bekend. In 2025 is de grens voor betaalbaarheid vastgesteld op 405.000 euro voor een koophuis.

Marian Herman wordt algemeen directeur ontwikkelaar Edge

Gisteren, 13:14

Hij volgt per 1 september de huidige CEO en oprichter van het bedrijf Coen van Oostrom op, die een andere functie gaat vervullen binnen Edge.

KYK Architecten/Quadraat neemt architectenbureau MD2A over

Gisteren, 12:59

De beide bureaus richten zich op architectuur op vergelijkbare gebieden en de overname past goed bij de de ontwikkelambitie van KYK Architecten, laat het Goudse bureau weten.

Kabinet stopt 750 miljoen euro in fonds voor verduurzaming huizen

Gisteren, 10:01

Veel mensen sluiten deze renteloze leningen af bij het Nationaal Warmtefonds en daarom heeft de bewindsvrouw besloten het fonds eerder aan te vullen.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.