Boek verschenen over eerste vrouwelijke architecten in Nederland

6 november 2023, 13:53

Margaret Kropholler-Staal (1891-1966) staat bekend als de eerste Nederlandse vrouwelijke architect. Ze was echter niet de enige vrouw die dit beroep in die tijd uitoefende. In een nieuw boek beschrijft Erica Smeets-Klokgieters de opkomst van vrouwelijke architecten in ons land en de biografie van de 21 vrouwen die tot de eerste generatie behoren.

Staal-Kropholler realiseerde als ongediplomeerd architect in 1917 haar eerste werk. Minder bekend is dat Grada Wolffensperger (1887–1965) in datzelfde jaar als eerste vrouw haar universitaire studie bouwkunde voltooide aan de Technische Hogeschool in Delft. Dat vrouwen in de eerste decennia van de vorige eeuw überhaupt beroepen uitoefenden waarvoor een universitaire opleiding nodig is, was destijds nog zo bijzonder dat ze vermeld werden in het Vrouwenjaarboekje voor Nederland.

Veel van de eerste vrouwelijke architecten vonden hun uiteindelijke stiel via gerelateerde disciplines als meubel- en interieurontwerp, vakken die beter pasten bij het heersende vrouwbeeld uit die tijd. Zo ontwikkelde Staal-Kropholler zich van decoratief tekenaar, meubelontwerper en interieurarchitect uiteindelijk tot architect. Tot 1945 voltooiden 21 vrouwen hun architectenopleiding, van wie Lotte Beese, Jakoba Mulder en Koos Keegstra het bekendst zijn.

Riné Boeree
Tot de eerste generatie vrouwelijke architecten behoren veel opmerkelijk veel leden wier naam, ondanks hun pioniersrol, totaal onbekend zijn. Neem een Riné Boeree, Joop Ferguson of Greet van der Poest Clement. Auteur Smeets-Klokgieters is in hun levensverhalen en carrières gedoken en heeft die samengebracht in het boek Hulde aan onze kranige architecte! De opkomst van de eerste vrouwelijke architecten in Nederland.

Afzonderlijke hoofdstukken wijdt de auteur aan drie vrouwen, waaronder de eerste bouwkundig ingenieur Wolffensperger en de eerdergenoemde Boerée (betonspecialist bij de genie). Verder bevat het boek, naast een geschiedenis over de opkomst van vrouwelijke architecten in ons land, een apart hoofdstuk over architectenechtparen zoals Margaret Kropholler en Jan Staal, Koos Keegstra en Joop Pot, en Jan Kret en Harry Kammer.

Eerste complete overzicht
Hulde aan onze kranige architecte! (tevens in het Engels verkrijgbaar als Compliments to our brave architect!), door nai010 uitgevers omschreven als het eerste complete overzicht van de eerste vrouwelijke architecten in Nederland, is verkrijgbaar voor 34,95 euro.

Trefwoorden

nai010 uitgevers jakoba mulder grada wolffensperger margaret staal-kropholler lotte beese vrouwen boek koos keegstra

1	Het streven naar nieuw is ouderwets donderdag, 20 november
2	SAWA officieel geopend door Koningin Máxima donderdag, 20 november
3	Space&Matter ontwerpt ingetogen houten paviljoen voor BSO in Zeist vrijdag, 21 november
4	Studioninedots deelt nieuwe beelden van project Spark op Smakkelaarsveld in Utrecht maandag, 24 november
5	MoederscheimMoonen Architects ontwerpt eigen kantoor in historische vertrekhal Oranjelijn Rotterdam woensdag, 19 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Witte Mannen

12 oktober 2023

Programma over rolmodellen in de architectuur in Pakhuis de Zwijger

4 december 2023

Vrouwen achter Algemeen Uitbreidingsplan centraal in tentoonstelling

8 maart 2024

Expositie in Museum Het Schip belicht vrouwen van de Amsterdamse School

18 september

Platform voor architectuur & feminisme van start gegaan

8 februari 2023

Columns van Violette Schönberger gebundeld in boek

21 maart 2024

Nieuwe website viert gebouwen door vrouwelijke architecten

6 maart

Kunsthal toont bijdrage vrouwelijke ontwerpers aan modern en hedendaags design

3 juni 2022

STAR strategies + architecture ontvangt Franse ‘Vrouwen in architectuur’-prijs met vernieuwend woonproject

5 december 2024

De moraal van het inclusieve verhaal

19 april 2022

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei

Boek belicht vrouwen in de architectuur

10 februari 2021

Boek ‘Bouwmaterialen 1940-1990’ gaat in op materiaalgebruik naoorlogse architectuur

15 mei 2024

Interview + video: lancering Mevr. De Architect

29 januari 2021

VAi wil vrouwelijke bijdrage aan ontwerp en architectuur zichtbaar maken

14 januari 2021

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

22 november 2024

Een architect van fundamentele andersheid

16 september 2024

Boek over vergeten architect van de Nieuwe Haagse School

4 juni

Jubileumboek beschrijft het Rietveldpaviljoen in Amersfoort: de eerste kunsthal in Nederland

19 maart

Essays rond globalisering en architectuur na 1945

27 januari

Toon alles

Andere nieuwsberichten

RxDOMI ontwikkelt modulaire, biobased mantelzorgwoning op basis van WikiHouse-systeem

Gisteren, 16:06

Met 3D-modules van 10 m2 kunnen kleinere en grote woonruimtes gerealiseerd worden. RxDOMI ontwikkelt en bouwt de modulaire mantelzorgwoning.

Open oproep: deel jullie ontwerp binnen de Merwedekanaalzone

Gisteren, 12:30

Half december willen we op Architectenweb.nl een overzichtsartikel van de verschillende ontwerpen publiceren en nemen jullie ontwerp daar dan graag in mee!

Stad Villingen-Schwenningen kiest VenhoevenCS en RKW Architektur voor nieuw Zentralbad

Gisteren, 12:00

VenhoevenCS heeft, in samenwerking met RKW Architektur +, de aanbesteding gewonnen voor het nieuwe Zentralbad in Villingen-Schwenningen, Duitsland.

Compacter schoolgebouw in Klein-Zundert maakt veel groener schoolplein mogelijk

Gisteren, 10:30

In Klein-Zundert, een dorp in Noord-Brabant, heeft een uitgestrekte, eenlaagse school plaats gemaakt voor een tweelaagse, duurzame school met houten aula als hart. Door de compactere opzet van de nieuwe school kon de omgeving ervan vergroend worden.

Kennisinstituut: reizen met auto, vliegtuig en e-bike in de lift

Gisteren, 12:56

Het wegverkeer, het aantal vliegtuigpassagiers, en het gebruik van de elektrische fiets zijn in 2024 gegroeid en naar verwachting zet die stijging door.

Amsterdam koppelt metrolijn 50 en 53 om capaciteit metronetwerk te verhogen

Gisteren, 10:00

Op het nieuwe netwerk kunnen de metro's vaker rijden: acht keer per uur overdag en tien keer per uur in de spits. Door de ontvlechting rijden er straks minder lijnen op hetzelfde spoor.

Gemeente Den Haag komt met meldpunt voor onveilige plekken

24 november, 12:11

De gemeente Den Haag heeft een meldpunt gecreëerd waar mensen melding kunnen maken van onveilige plekken. Experts bekijken de locaties vervolgens om vast te stellen welke maatregelen er nodig zijn om het gevoel van veiligheid te verbeteren.

Vervoersregio's Rotterdam, Den Haag en Amsterdam willen miljard extra voor OV

21 november, 11:29

Volgens burgemeester Jan van Zanen van Den Haag is 500 miljoen euro extra nodig "om niet achteruit te gaan door indexering en bezuinigingen". En nog eens 500 miljoen euro is nodig "om het OV mee te laten groeien met het aantal inwoners.

Mogelijke proef zelfrijdende pendelbussen tussen station Hoofddorp en Schiphol Trade Park

20 november, 2:15

De provincie Noord-Holland onderzoekt of het zelfrijdende pendelbussen zonder chauffeur kan laten rijden in de buurt van Schiphol. Als dit qua veiligheid en techniek haalbaar is, wil de provincie in 2027 een proef starten.