Doorsnede graszoden

Doorsnede tunnel, luisteroor

Doorsnede tunnel, zwaluwwand

Doorsnede 't IJ

Zuidelijk aanzicht

Plattegrond

Eerste schets

Doorsnede graszoden

Doorsnede tunnel, luisteroor

Doorsnede tunnel, zwaluwwand

Doorsnede 't IJ

Zuidelijk aanzicht

Plattegrond

Eerste schets

Parametrisch en duurzaam ontworpen vogelei als observatorium

17 april 2019, 12:01

In natuurgebied De Scheelhoek op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee is vanochtend het opvallende vogelobservatorium Tij geopend. Architectenbureau RAU heeft in samenwerking met Ro&Ad Architecten het ‘natuurkunstwerk’ parametrisch en volledig remontabel ontworpen.

Naar aanleiding van het Kierbesluit Haringvliet zijn Vogelbescherming Nederland en Natuurmonumenten een project gestart om de natuur in het Haringvliet te verrijken. De effecten daarvan willen de natuurorganisaties waarneembaar maken voor mensen, waartoe een aantal locaties is aangewezen voor vogelobservatoria en uitkijkplekken.

Grote stern
In opdracht van Droomfondsproject Haringvliet, een samenwerking van zes natuurorganisaties, hebben RAU en Ro&Ad Architecten een aantal objecten ontworpen, ontwikkeld en gerealiseerd. Eerder dit jaar is een aanlegsteiger en vogelkijkhut voltooid op Bliek, een nieuw aangelegd eiland in het Haringvliet. Het nu geopende vogelobservatorium Tij is gelegen in De Scheelhoek, dicht bij de Haringvlietdam en het dorp Stellendam.

Het natuurgebied bestaat uit een dijk met binnendijks grote rietlanden en buitendijks een aantal eilanden. Deze eilanden zijn foerageer- en broedgebied voor steltlopers, zoals de visdief en het symbool van het gebied, de grote stern. De architecten hebben het observatorium gemodelleerd naar het ei van deze vogel.

Landschapsontwerp
Het plan omvat niet alleen het observatorium, maar ook een landschapsontwerp van H+N+S Landschapsarchitecten. Dit is opgezet met het oog op de beleving van het hele natuurgebied via een route die eindigt bij Tij. Onderweg zijn verschillende biotopen voor vogels aangelegd en te bekijken.

Om de vogels ongezien te benaderen bestaat het laatste deel van de route uit een tunnel, gemaakt met hergebruikte meerpalen en steenschotten. De tunnel is bedekt met zand, omdat de locatie een mogelijke broedplek voor steltlopers is. Aan het einde van de tunnel ligt het houten ei, net als het voorbeeld van de grote stern, in een nest op de zandplaat.

Houten ei
Het landschappelijk ontworpen nest bestaat uit riet, kastanjehouten palen en zand. Het eivormige observatorium bestaat uit twee delen: het onderste deel, dat onder water kan komen te staan, is gemaakt van accoya en het bovenste deel is vervaardigd uit grenen. De afdekking bestaat uit lokaal geoogst riet en stopt vlak boven de hoogst mogelijke waterlijn.

Tij is parametrisch ontworpen om een goede verhouding te krijgen tussen vorm, constructie, afmetingen en plaats voor kijkgaten, leggen de architecten uit. De constructie is een ‘Zollinger-constructie’, waarmee in hout grote overspanningen kunnen worden gemaakt met relatief kleine onderdelen.

Remontabel
De ‘file-to-factory’ houten constructie is in Finland computergestuurd uitgefreesd, in circa 400 onderdelen met de boot aangeleverd en op locatie gemonteerd, vertellen RAU en Ro&Ad. Tij is geheel remontabel (op de hybride hout-betonvloer na).

Door zijn remontabele en modulaire uitvoering en materialisering voldoet het observatorium aan de uitgangspunten voor een duurzaam bouwwerk met circulaire potentie. Alles is tijdelijk, zeggen de architecten, en ook het vogelobservatorium moet ooit zonder waardeverlies uit elkaar gehaald kunnen worden. “Dit alles om de effecten op het milieu en het ecosysteem op locatie minimaal te belasten”, aldus RAU en Ro&Ad, “nu en in de toekomst.”

Trefwoorden

h+n+s landschapsarchitecten remontabel duurzaamheid stellendam ro&ad natuurgebied circulair ro&ad architecten observatorium parametrisch ontwerp haringvliet vogelobservatiepost h n s landschapsarchitecten rau

1	Zeven architectenbureaus ontwerpen eerste woningen De Suikerzijde maandag, 15 april
2	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april
3	Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af woensdag, 17 april
4	Een sereen samenspel van villa’s in een groen landschap woensdag, 17 april
5	Kunstmanifestaties tonen ongeziene kant van Brugge en de Belgische kust dinsdag, 16 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Nieuw kantoor van Triodos Bank bereikt het hoogste punt

20 maart 2019

Ro&Ad realiseert uitkijktoren voor en met de gemeenschap

20 februari 2018

VORM en OMRT willen woningbouw versnellen met parametrisch ontwerp

24 maart 2020

Ruimtelijke villa RAU zoekt verbinding met omgeving

1 december 2017

Thomas Rau wint Circular Hero Award 2021

3 februari 2021

Nederlands team wint grote competitie voor circulair bedrijfspark Parijs

24 oktober 2017

Zelfgebouwde praktijkschool voor Da Vinci College

1 mei 2017

Van koekjesfabriek naar hogeschoolcampus

24 november 2016

Circulair bouwen komt langzaam uit experimentele fase

28 april 2016

Royal3D en ArchiTech realiseren 3D geprint werkpaviljoen uit afval

4 maart 2021

RAU ontwerpt sporthal Zeeburgereiland

2 maart 2016

Uit het riet verheft zich De Zeemol

20 november 2019

Natuurplaats Noordsche Veld is geïntegreerd in het landschap

23 juni 2020

Genomineerden BNA Beste Gebouw van het Jaar 2020 bekend

4 september 2020

Magazine biedt overzicht van dertigjarig oeuvre H+N+S Landschapsarchitecten

19 april 2021

Strandpost uit hergebruikt materiaal wint Zeeuwse Architectuurprijs 2021

29 juni 2021

Einde van gemotoriseerd rondje Posbank lijkt in zicht

11 augustus 2021

Demontage tijdelijke rechtbank Amsterdam gestart

9 november 2021

‘Post 65’-zorglocatie De State Hillegersberg gerenoveerd

10 november 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Mecanoo transformeert voormalig concertgebouw in Schotse Perth tot museum

1 uur geleden

Het Perth Museum, dat is gericht op de lokale en Schotse historie in brede zin, biedt onder meer onderdak aan de Stone of Scone. De belangrijkste steen uit de geschiedenis van Schotland is ondergebracht in een beeldbepalend eiken meubel.

Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend

4 uur geleden

De door Orange Architects ontworpen toren markeert de entree van de nieuwbouwwijk Nieuw Delft vanaf de westzijde. De toren biedt plek aan 85 woningen en een 200 vierkante meter omvattende horecaruimte.

MoederscheimMoonen ontwerpt nieuw bewegingscentrum voor zorglandgoed

Vandaag, 09:25

In opdracht van zorginstelling Ipse de Bruggen heeft MoederscheimMoonen Architects een nieuw bewegingscentrum ontworpen voor landgoed Hooge Burch in Zwammerdam. Bio-based materiaalgebruik en energieneutraliteit zijn uitgangspunten bij het ontwerp.

Nominaties Gouden Piramide 2024 bekend

Gisteren, 15:46

Er zijn vijf projecten genomineerd voor de Rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap. Dat heeft Atelier Rijksbouwmeester donderdag bekendgemaakt.

Amsterdam gaat meer woningen voor ouderen geschikt maken

2 uur geleden

De gemeente past bestaande seniorenflats op verschillende manieren aan om ouderen langer zelfstandig te laten wonen.

FNV: minister moet ingrijpen na censuur door bestuur TU Delft

3 uur geleden

Volgens de vakbond ‘rommelt het aan alle kanten’ bij de universiteit, nu het bestuur daar ‘censuur toepast om een kritisch artikel in het eigen universiteitsblad Delta onder het tapijt te vegen’.

Gelderland wil 12.000 huizen bouwen bovenop bestaande daken

Vandaag, 10:03

De provincie Gelderland denkt dat er komende vijf jaar 12.000 huur- en koopwoningen bijgebouwd kunnen worden door optoppen.

Zeeland investeert miljoenen in wonen, wegen en leefbaarheid

Gisteren, 16:31

Zo komt er van 2025 tot en met 2027 jaarlijks 3 miljoen euro beschikbaar voor het verbeteren van de bestaande woningvoorraad en het versnellen van de woningbouw.