Muziekgebouw Vredenburg, Utrecht

Muziekpaleis Vredenburg, Utrecht

‘Zijn zakelijk sterke architecten de beste?’

7 december 2011, 14:28

Zeer verheugd is architect Herman Hertzberger met de Royal Gold Medal van de RIBA. Over het huidige architectuurklimaat in Nederland maakt hij zich echter wel zorgen.

“Ik ben natuurlijk zeer verheugd met de onderscheiding”, zegt Herman Hertzberger, “Het is naar men zegt een belangrijke prijs. Maar ik heb nooit hoeven klagen over gebrek aan belangstelling.”

Internationale invloed
In toelichting van de RIBA wordt Hertzbergers internationale invloed geroemd. Hoe heeft die vorm gekregen? Hertzberger weet dat zelf eigenlijk ook niet. “Het is iets wat je niet kunt beoordelen. Als ik kijk naar wat er gebouwd wordt, denk ik dat mijn invloed gering is geweest.”

“Ik heb drie boeken geschreven. Ik werk momenteel aan mijn vierde. Die hoop ik voor mijn tachtigste verjaardag komende zomer af te ronden.” Volgens Hertzberger worden deze boeken in het buitenland beter gelezen dan in Nederland. “Van het eerste boek is een Nederlandse en Engelse versie verschenen. De Nederlandse versie is nooit verder gekomen dan de eerste druk. Maar de Engelse versie is inmiddels bij de vijfde druk.”

Zittrappen
Of zijn architectuur internationaal veel navolging heeft gehad betwijfelt Hertzberger ook. “Ik maak geen architectuur waarbij mensen de vorm kunnen nadoen. Het gaat in mijn architectuur om een innerlijke organisatie van een gebouw. Het gaat mij nooit om de vorm van een trap, maar om de richting ervan en hoe die loopt.”

En de trappen waar je ook op kunt zitten? “De zittrappen, dat is inderdaad wel een beetje mijn uitvinding. Ik heb dat voor het eerst toegepast in de Apollo-scholen. Nu doet iedereen het.”

De jaren zeventig
In de jaren zeventig kon Hertzberger op relatief jonge leeftijd grote en behoorlijk radicale gebouwen ontwerpen. Direct na de start van zijn eigen bureau, op 27-jarige leeftijd, ontwierp hij zijn bekende studentenhuisvesting in Amsterdam. Het ontwerp voor Centraal Beheer in Apeldoorn maakte hij op 36-jarige leeftijd.

Was er in de jaren zeventig meer ruimte voor experiment? Hadden architecten in die tijd de wind mee? “Zo zou je dat kunnen zeggen, ja. Een cultuur heeft natuurlijk pieken en dalen. Bij de architectuur die ik nu in tijdschriften zie draait het vooral om uiterlijke schijn. Inhoudelijk gebeurt er niet zoveel meer. De ruimtefragmenten van Centraal Beheer zouden vandaag de dag niet meer kunnen. Daarvoor wordt er momenteel teveel op de budgetten beknibbeld.”

Huidige werk
“Ik werk momenteel aan Muziekcentrum Vredenburg, of Muziekpaleis zoals het nu heet. Het is opvallend hoeveel gebouwen van mij er op de schop gaan. Ik overleef veel van mijn gebouwen. Het door mij ontworpen bejaardentehuis De Drie Hoven in Amsterdam wordt waarschijnlijk weer afgebroken. Het Ministerie van Sociale Zaken vertrekt ook uit zijn gebouw in Den Haag. Wat er met dat gebouw gaat gebeuren is nog niet bekend.” En de plannen voor Centraal Beheer in Apeldoorn? “Daar ben ik bij betrokken.”

“Ik werk ook aan een laboratorium voor de Technische Universiteit Eindhoven. Ik ga eigenlijk terug waar ik ooit ben begonnen. Niet veel mensen weten dat ik, voor ik mijn eigen bureau startte, gewerkt heb als assistent bij architect Van Emden aan een laboratorium voor de TU/e. Bij Van Emden heb ik veel geleerd. In mijn nieuwe boek vertel ik daar meer over.”

Opvolging
“Ik kom nog dagelijks naar kantoor en maak daar bijna volle dagen. Ik werk ook vaak ’s avonds nog. Dat houd je jong.” Zijn bureau, Architectuurstudio HH, heeft inmiddels wel drie partners. “We zijn het zo aan het organiseren dat ik uiteindelijk ‘misbaar’ ben. Misbaar tussen aanhalingstekens, want zonder mij wordt het natuurlijk wel een ander bureau.”

Zorgen
“In het laatste BNABlad las ik weer dat de crisis ook goede kanten heeft. Dat het kaf van het koren gescheiden wordt. Maar dat is een denkfout. Architecten die zakelijk sterk zijn overleven momenteel. Maar zijn dat ook de beste architecten?”

“Een tweede punt van zorg vind ik dat steeds meer architecten in Korea en China werken. Wat hebben ze daar te zoeken? Op die vraag heb ik tot nu toe van niemand een goed antwoord gekregen. Ja, het is werk. Maar dat is toch geen reden?”

“Als ik gevraagd zou worden om een revolutionaire school te ontwerpen in China, dan zou ik dat doen. Maar als ik gevraagd zou worden een eenvoudige school te ontwerpen met een gang en lokalen, dan hoeft het voor mij niet. Dat kan ik in Nederland ook doen. En dat is een stuk minder ver reizen.”

Trefwoorden

muziekpaleis centraal beheer michiel van raaij herman hertzberger architectuurstudio hh muziekgebouw vredenburg ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid

1	NSC wil toch bevriezing huren, ondanks annulering door minister woensdag, 4 juni
2	Ruim zestig architectenbureaus ondertekenen commitment biobased bouwen dinsdag, 3 juni
3	Het Binnenhof – nieuwe publieksentree is tegelijkertijd verwelkomend en veilig maandag, 2 juni
4	MVRDV ontwerpt woontoren met palet aan kubusvormige buitenruimten donderdag, 5 juni
5	Woningbouwproject Binck City Park in Den Haag opgeleverd maandag, 2 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Financiële moeilijkheden voor vastgoedbedrijf Certitudo Capital

28 augustus 2023

Kantoorgebouw biedt werklunch met vrij uitzicht

19 juni 2013

2011: De belangrijkste prijzen

23 december 2011

Tentoonstelling structuralisme in Nieuwe Instituut

13 augustus 2014

Nieuwe eigenaar voor gebouw Centraal Beheer

2 juli 2015

Uitbreiding Theater Markant Uden geopend

2 december 2013

Hertzberger draagt archief over aan Het Nieuwe Instituut

8 november 2013

Video: gebouwen van Herman Hertzberger

6 juli 2012

Expositie architectuurstudio HH in Alkmaar

22 oktober 2013

Video: oplevering TivoliVredenburg

13 december 2013

Herman Hertzberger viert tachtigste verjaardag

7 juni 2012

Architecten presenteren visies voor Spui (1)

20 april 2010

Prinses Máxima opent nieuwbouw NHL

25 mei 2010

Weer brede school Hertzberger in Arnhem geopend

3 december 2007

Bouw Utrechts Muziekpaleis officieel van start

16 februari 2010

Nieuwe bètafaculteit UvA voltooid

2 november 2010

RIBA Royal Gold Medal voor Hertzberger

6 december 2011

Brandweer-'landschap' opent deuren

3 september 2007

TU/e presenteert testgebouw duurzaamheid

16 juni 2011

Standbeeld voor Hertzberger onthuld bij Centraal Beheer-gebouw

12 juli 2019

Terugkijken: boekpresentatie 'De ruimte van Herman Hertzberger'

23 augustus 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Rotterdam Architectuurprijs 2025 voor Hart van Katendrecht en Milieupark + De HER

Gisteren, 17:30

Vrijdag zijn de winnaars van de Rotterdam Architectuurprijs 2025 bekendgemaakt.

Nationaal Holocaustmuseum uitgeroepen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar 2025

5 juni, 9:00

De publieksprijs ging naar het Kantoor vol Afval in Katwijk, terwijl de jury nog een aanmoedigingsprijs uitreikte aan twee woongebouwen in Hattem.

Sweder Spanjer & Ramon Scharff ontwerpen uitbreiding Bunkermuseum Terschelling

5 juni, 4:46

De architecten Sweder Spanjer en Ramon Scharff maakten het ontwerp voor de uitbreiding van het museum met een ondergrondse bunker, die onderdak moet gaan bieden aan een bijzondere radarschotel.

MVRDV ontwerpt woontoren met palet aan kubusvormige buitenruimten

5 juni, 12:26

Kubussen als uitkragende loggia’s, erkers en balkons bieden de bewoners een wijds uitzicht over het centrum van de Taiwanese hoofdstad Taipei en de bergen van het Yangmingshan National Park.

Sweco neemt Nederlands ingenieursbedrijf in slimme gebouwbeveiliging over

5 juni, 2:49

Sweco heeft een overeenkomst getekend voor de overname van Brain of Buildings.

Organisaties dagen gemeenten uit: maak de stad insectvriendelijk

5 juni, 10:15

Steden bieden volop kansen om afnemende insectenpopulaties weer te laten groeien, maar die blijven vooralsnog “grotendeels onbenut”.

Rechter vernietigt natuurvergunning Schiphol

5 juni, 9:35

Volgens de rechter is de vergunning 'niet met de vereiste zorgvuldigheid voorbereid en niet voldoende gemotiveerd’.

NSC wil toch bevriezing huren, ondanks annulering door minister

4 juni, 3:16

NSC wil nog steeds dat de sociale huren twee jaar worden bevroren, zoals is afgesproken in de voorjaarsnota.

WRK architecten benoemt Matteo Bettoni tot associate architect

3 juni, 5:15

Bettoni’s kwaliteiten op vlakken zoals technologische innovatie, BIM en biobased bouwen, bieden kansen voor de toekomst, stelt de organisatie.

Mona Keijzer trekt huurbevriezing in

3 juni, 4:25

Dat besluit nam de minister “op basis van het advies van de Raad van State, de politieke ontwikkelingen en om rust en voortgang te brengen in de volkshuisvesting”. Aedes en woningcorporaties schrappen de rechtszaak over de huurbevriezing.

Ga naar het nieuws-archief