Gemeentehuis Westland
18 augustus 2018
Gemeente Westland is in 2004 ontstaan door de samenvoeging van vijf gemeenten. In het nieuwe gemeentehuis te Naaldwijk zijn de gemeentelijke diensten nu ook centraal ondergebracht voor een efficiëntie en gastvrije dienstverlening. Het Gemeentehuis functioneert als publieks- en bestuurscentrum; het Gemeentekantoor huisvest het ambtenarenapparaat.
Het project is gerealiseerd binnen een DBFMO-contract. De gebouwen zijn ontworpen op een reeks thema’s als representativiteit, ruimtelijke kwaliteit, doelmatigheid, flexibiliteit, comfort en duurzaamheid. Voor de architectuur is voor beide locaties uitgegaan van ‘de kas’ als metafoor, passend bij het Westland.
Het gemeentehuis en -kantoor zijn ontworpen op een reeks thema’s als representativiteit, ruimtelijke kwaliteit, doelmatigheid, comfort en duurzaamheid. Beide gebouwen kennen een grote mate van flexibiliteit, onder meer door grote kolomvrije vloervelden die eenvoudig veranderlijk indeelbaar zijn naar gelang de gewenste manier van werken.
Het Gemeentehuis beslaat in basis een rechthoekig volume. Aan de achterzijde ligt de generieke beuk met de publieke spreekkamers, de restaurantkeuken, kantoren en het historisch archief met leeszaal. Vóór de generieke beuk ligt een groot, transparant en uitnodigend atrium. Hier ligt aan de ene zijde de publieksontvangst en aan andere zijde de representatieve ontvangst en het restaurant. Middenin het atrium is een ruim gedimensioneerd ‘bestuursmeubel’ gepositioneerd. Dit heeft afgeronde koppen, extra hoge verdiepingen en een schil van glas en houten lamellen. Op de begane grond bevat het gedeelde functies van het bestuurlijk apparaat als de commissiekamers en het vergadercentrum. Op de verdieping liggen onder meer de raadzaal, de B&W-kamer en de fractiekamers. De indeling van de verschillende diensten is logisch, natuurlijk en overzichtelijk. De raadzaal is van formaat en veel ruimten zijn multifunctioneel bruikbaar. Zo zorgen mobiele wanden voor maximale flexibiliteit en aanpasbaarheid. De commissiekamers zijn overdag bruikbaar als vergaderzalen. Wanneer de wanden geheel opengevouwen zijn, ontstaat een grote open ruimte voor persconferenties, feesten, trouwerijen, tentoonstellingen en grote bijeenkomsten.
Het gemeentekantoor voor medewerkers kent twee kantoorbeuken met centraal daartussen een hoog, licht en groen atrium. Het atrium bevat onder meer de receptie en het restaurant en heeft een sterke visuele relatie met het entreeplein. Met loopbruggen aansluitend op de verdiepingen zijn in de grote open ruimte van het atrium verschillende eilanden met pantry’s opgenomen. Het gemeentekantoor biedt een eigentijdse werkomgeving met verschillende soorten plekken en veel mogelijkheden tot ontmoeten en kennisdelen. Op de begane grond liggen algemene functies als de project-, vergader- en instructieruimten, de expeditie en de technische ruimten. De verdiepingen kennen verschillende typen werkplekken in zowel open, halfopen als meer besloten zones. Deze zijn gearrangeerd in een graduele schakering van rust, ruis en rumoer. In uitstraling is het gemeentekantoor zowel zakelijk en professioneel als sfeervol en geborgen.
Voor de architectuur is voor beide locaties uitgegaan van ‘de kas’ als metafoor. De kas neemt in de gemeente Westland zowel ruimtelijk, cultureel als economisch immers een belangrijke plaats in. De gevel is daarbij het omhulsel voor alles wat binnen groeit en leeft; een dunne schil die ervoor zorgt dat interne processen sneller en makkelijker verlopen. Het nieuwe gemeentehuis is een plek met ultieme transparantie. Dit draagt bij aan de gebouwbeleving en het welzijn van de medewerkers en bezoekers, maar onderstreept tevens het democratische karakter van het gemeentehuis; binnen en buiten, burgers en bestuur zijn visueel optimaal verbonden. Kenmerkend voor zowel de kas als het nieuwe gemeentehuis is ook de repeterende gevelritmiek. Op beide locaties verleent deze het gemeentehuis een aantrekkelijk, rustig en ingetogen straatbeeld. Alle kleur zit vanbinnen.
Het publieks- en bestuurscentrum aan de Verdilaan heeft het karakter van een ’huis van de samenleving’. Het is een open en toegankelijk gebouw met een representatief aanzien dat ruimte biedt aan het bestuur, de gemeentelijke organisatie én de Westlandse samenleving. Het is de plek waar Burgemeester en Wethouders hun taken uitvoeren, waar de democratie zichtbaar in uitvoering is en waar ceremoniële gebeurtenissen plaatsvinden. Een plek ook die ruimte biedt voor initiatieven, bijeenkomsten en evenementen.
De materialisatie is typisch Westlands: elementen als plantenbedden op het omliggend terrein verwijzen net als het gebruik van glas en hout naar de kassen van ‘de glazen stad’. Het meubilair is uitgevoerd in de kleuren uit het Westlandse gemeentelogo. De sfeer is open en intiem tegelijk. Bezoekers voelen zich gezien en welkom, mede door de gastvrijheid van de medewerkers. Langs de Verdilaan gaat het gebouw een maximale interactie met de omgeving aan. Mede door de transparantie en de ligging in het hart van Naaldwijk, maar ook bijvoorbeeld door integratie van het gemeentelijk archief is het publieks- en bestuurscentrum bij uitstek het punt waar heden en verleden van Westland samenkomen.
Op de eilanden bevinden zich zitjes en koffiepunten; het is hier waar de medewerkers het weekend bespreken of bijvoorbeeld taart eten op een verjaardag. De eilanden dragen zo niet alleen belangrijk bij aan de ruimtelijke diversiteit, maar hebben ook een spilfunctie in het stimuleren van ontmoeting, interactie en sociale cohesie. Ook maken ze deel uit van de verkeersroutes tussen de twee vrij indeelbare beuken.