Terhaven, Antwerpen, render

Terhaven, Antwerpen, axo stedelijke condities

Terhaven, Antwerpen, schema adressen

Terhaven, Antwerpen, schema verbinding tuinen

Terhaven, Antwerpen, axo bouwblok

Bouw woongebouw van BULK architecten en General Architecture gestart

24 mei 2024, 10:40

De line up van hoogstaande architectuur in de Antwerpse Cadixwijk zal over enige tijd een passende aanvulling krijgen met het woongebouw Terhaven van het Antwerpse bureau BULK architecten en het bureau General Architecture uit Stockholm. De werkzaamheden op de locatie begonnen een aantal weken geleden.

In deze stadsbuurt verschenen de afgelopen jaren op regelmatige termijn opvallende projecten, zoals twee woonblokken van Happel Cornelisse Verhoeven, de scholencampus Cadix van Korteknie Stuhlmacher of de gekoppelde appartementengebouwen The New York Residence van Sergison Bates architects en The Londen Residence van het bureau Bovenbouw Architectuur. Bij deze beide laatste twee projecten was BULK architecten overigens ook als ontwerper betrokken. Het project Terhaven zal op een kavel naast het project van Bovenbouw en Sergison Bates verrijzen.

Effecten
De Cadixwijk maakt de afgelopen jaren een onwaarschijnlijke en succesvolle gedaanteverwisseling door. Het stadsdeel transformeert van een ruige havenbuurt tot een bruisende wijk met dus veel nieuwe (woon)gebouwen en publieke ruimte. Ondanks dit succesverhaal met bijbehorende inspanningen en ambities blijven sommigen ook waarschuwen voor de ‘negatieve’ effecten van een dergelijke opwaardering van een buurt. Vanuit die kritische perceptie wordt gevreesd voor het klassieke gevaar van verdringing, waarbij de initiële bewoners en het karakter van de wijk verloren dreigen te gaan.

BULK architecten wijst zelf op nog een ander probleem. Namelijk de dreigende kinderschaarste in de Cadixwijk, met alle gevolgen daarvan voor, bijvoorbeeld, de leefbaarheid en actief gebruik van de publieke ruimte. Veel nieuwe appartementen in de wijk trekken vooral medioren (leeftijdsroep van rond de 50) en oudere generaties aan te trekken. In een poging om die trendbreuk te keren organiseren Ag Vespa, het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten in Antwerpen, en de Stad een competitie voor private ontwikkelaars waarbij de focus op familievriendelijk wonen ligt.

Groene buitenruimte
Het wooncluster Cadix A4 - Residentie Terhaven, dat voortkwam uit een besloten prijsvraag, is dus niet toevallig ontworpen voor dergelijk gezins- of familievriendelijk wonen. Het woonblok zal vlak naast het vernieuwde Schengenplein en aan de kade van het Kattendijkdok komen te liggen. Het omvat 59 appartementen en 8 stadswoningen die over vier woongebouwen verdeeld zijn. Elk van die gebouwen krijgt een eigen, uniek karakter. De vier commerciële ruimtes in het complex zijn georiënteerd op het naastgelegen Schengenplein. In het blok is verder van een groene binnentuin van bijna 500 vierkante meter voorzien. Ook zal er bijna 450 vierkante meter gemeenschappelijke buitenruimte voor de bewoners beschikbaar komen. Deze ruimte zal verspreid worden over twee daktuinen en twee multifunctionele, gedeelde ruimtes.

Echo
Het ontwerp van het geprononceerde Terhaven kenmerkt zich door een sokkel en vier hoektorens van elk zeven lagen. BULK en General Architecture hebben in hun ontwerp gestreefd naar een stoere en herkenbare Grossform die passend is voor de stad en de directe context van een voormalige havenbuurt. In plaats van een solide, monoblok werd gekozen voor een meer gevarieerd ensemble van vier gebouw(delen) die, volgen BULK, 'samen een gekalibreerd en compact bouwblokje vormen'. Geen aangesloten, massaal volume, maar een verzameling kleinere volumes die schouder aan schouder staan. Elk gebouw reageert daarbij op de omliggende condities, op de leegtes en aangrenzende bebouwing of stedelijke ruimte. In de juxtapositie van hoog en laag is het DNA van de buurt herkenbaar. Terhaven roept, volgens de architecten, het beeld op van statig gestapelde, gele woningen naast dikke pakhuizen als boekensteunen. De compositie is daarmee, in hun ogen, een echo van de stedelijke structuur en morfologie met gevarieerd grote en kleine stedenbouwkundige korrels die zo typerend is voor dit deel van Antwerpen.

Familievriendelijk
Om de ambitie van gezins- of familievriendelijk wonen extra kracht bij te zetten zal niet de gevraagde 30 procent, maar bijna 66 procent van de woningen georiënteerd zijn op families met kinderen. De 'echte' familievriendelijke appartementen zullen hoofdzakelijk in de sokkel gesitueerd zijn. Vanuit deze woningen is er een direct contact met de straat en de binnentuin én de woningen hebben een duidelijk adres aan de straat. De woningen in de hogere lagen van de torens zullen een meer generiek karakter hebben. Door de lagere west- en zuidzijde van het bouwblok lager te houden zal er meer daglicht in de tuin komen. De collectieve binnentuin zal verder een beschut karakter krijgen, maar niet beklemmend of te streng in de uitstraling zijn. Verder wordt hier veel aandacht besteed aan waterbeheer, biodiversiteit en akoestiek.

Verbinden en veranderen
Alle gezinsvriendelijke woningen krijgen een directe toegang tot de binnentuin, of deze is via buitentrappen, terrassen en via de gemeenschappelijk traphallen eenvoudig te bereiken. Doorgangen in de volumes zorgen voor een verbinding tussen straat en tuin en dragen bij voor het ontstaan van alternatieve routes door het blok. De architecten geloven sterk in de kracht van spontaniteit en de idee dat een woning eigenlijk nooit af is, maar altijd mee verandert met de wensen van de bewoners. Deze ontwerpfilosofie is ook leidend geweest bij de variabele, ruimtelijk inrichting en plattegronden van de woningen die ruimte bieden aan wisselend gebruik per dag of per levensfase.

BULK architecten en General Architecture blijven daarmee zoveel mogelijk weg van te strikte, sturende of alomvattende ontwerpen. In plaats daarvan zoeken ze voortdurend naar een veelheid aan oplossingen en inventieve plattegronden. In het woongebouw Terhaven zal dat zicht- en voelbaar worden in vrijwel alle ruimtes, van parkeerkelder tot dakterras.

Opdrachtgever: AG Vespa & Dethier Ontwikkeling
Architectuur: BULK architecten (Antwerpen) & General Architecture (Stockholm)
Technieken: IRS Studiebureau & Encon
Stabiliteit: IRS Studiebureau
Akoestiek: Bureau De Fonseca
Landschap: Buro Lubbers

Bron: BULK architecten

Trefwoorden

general architecture cadix antwerpen bulk architecten

1	Merwede – overzicht stadsblokken eerste fase woensdag, 17 december
2	Purmerend kiest uit drie ontwerpen voor Schapenmarkt woensdag, 17 december
3	Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor vrijdag, 19 december
4	Faillissement V&D laat nog altijd sporen na in winkelgebieden donderdag, 18 december
5	Voormalige jeugdgevangenis in Amsterdam getransformeerd en uitgebreid tot woongebouw woensdag, 17 december

Gerelateerde nieuwsberichten

HOSPER in winnend team voor Antwerps park

1 oktober 2013

Happel Cornelisse wint open oproep Antwerpen

21 september 2012

Zes teams geselecteerd met ontwerpvoorstel voor nieuw MuHKA

7 mei 2024

Belgische toestanden

6 december 2022

Woonproject van archipelago en NU architectuuratelier zorgt voor verdichting en ruimte

13 augustus 2024

Met nieuw onthaalgebouw heropent Rubenshuis voor publiek

3 september 2024

Bovenbouw Architectuur en Christ & Gantenbein zijn ontwerpteam voor nieuwe M HKA

27 februari

Loodswezengebouw Antwerpen wordt culinair centrum Smaakhaven

25 maart

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Oana Bogdan en Jan Peter Wingender over de lage honoraria in België en de wankele cao in Nederland

1 februari 2024

Andere nieuwsberichten

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

Gisteren, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Gevarieerd kantoorlandschap voor Unilever in AIR Offices Rotterdam

19 december, 12:17

Levensmiddelenconcern Unilever heeft dit jaar twee verdiepingen betrokken in het voormalige V&D-pand in het centrum van Rotterdam. Fokkema & Partners ontwierp het interieur.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

Gisteren, 17:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.