Alumni faculteit Bouwkunde TU/e sturen brandbrief aan faculteitsbestuur
1 februari, 12:29
In een brandbrief – die hieronder integraal is weergegeven – uiten alumni van de faculteit Bouwkunde van de TU Eindhoven hun grote zorgen over de koers van het faculteitsbestuur. Het vak van architect is een breed vak waarin cultuur en techniek met elkaar verenigd worden. Het is niet enkel techniek en wetenschap, stellen ze.
Het is al langer onrustig rond de faculteit Bouwkunde van de TU Eindhoven. Na de pensionering van Bernard Colenbrander brak er bijvoorbeeld op de afdeling Architecture, Urban Design and Engineering (AUDE) een machtsstrijd en richtingenstrijd uit die door het faculteitsbestuur slecht werd gemanaged.
Het bracht drie praktijkhoogleraren met een grote staat van dienst er afgelopen zomer toe om gezamenlijk en uit protest hun ontslag in te dienen; David Gianotten (OMA), Paul Diederen (diederendirrix) en Christian Rapp (Rapp+Rapp) vertrokken. Ze voelden zich onvoldoende gehoord en gesteund door het faculteitsbestuur.
Aan: Het Faculteitsbestuur Bouwkunde en het College van Bestuur van de TU/e
Onderwerp: Een duurzame toekomst voor de Eindhovense opleiding Bouwkunde
Datum: 1 februari 2024
L.S.,
Als Eindhovense alumni zijn wij gevormd door en onlosmakelijk verbonden met de TU/e faculteit Bouwkunde. Een onderscheidende volwaardige universitaire ontwerpopleiding met een vrij curriculum heeft gemaakt dat veel van deze alumni succesvol en toonaangevend zijn in de huidige architectuurpraktijk. Zij maken werk van een constant hoog niveau, gekenmerkt door het samengaan van ’techniek’ en ‘cultuur’. Het laat een meerwaarde zien die nooit tot stand was gekomen als de TU/e niet de mogelijkheid had gegeven om je de basiskennis eigen te laten maken door je zelf te laten kiezen waar je wil staan in het vak; Je te laten realiseren wat het complexe vak van architect inhoudt. Juist daardoor zijn we bij actuele opgaven in staat te verbinden, verantwoordelijkheid te nemen en een brede maatschappelijke bijdrage te leveren.
Vanuit deze betrokkenheid maken wij ons zorgen over wat wij lezen in de media over de nieuwe facultaire visie Built Environment (BE) en in het verlengde daarvan de nieuwe visie voor Architecture, Urban Design and Engineering (AUDE), hét onderdeel dat de meeste studenten aantrekt. Dit heeft ons ertoe gebracht in overleg met de vakgemeenschap deze brief op te stellen waarmee wij u de helpende hand willen bieden. De opgave is complex. Het is een fundamenteel vraagstuk dat vraagt om een dialoog. De creativiteit van alle partijen is nodig om de ambities voor elkaar te krijgen.
Dat deze nieuwe visies er komen, is van groot belang. De actuele opgaven en daarmee ons vak en de academische cultuur veranderen snel. De vraag hoe om te gaan met grote maatschappelijke veranderingen als klimaat, landbouw, volkshuisvesting, energie, vergrijzing en zorg brandt op ieders lippen. In de ruimtelijke inrichting van onze leefomgeving komen de urgente vragen van onze tijd bij elkaar. De kracht en dynamiek die daarmee gepaard gaat, impliceert een intelligent en integraal ruimtelijk en architectonisch ontwerp. De leefomgeving kan verbeteren door onze steden en landschappen te verduurzamen. Het succes daarvan bepaalt in grote mate de toekomstige kwaliteit van leven.
Voor ons is het daarbij vanzelfsprekend dat de essentie van architectuur is gelegen in de wisselwerking tussen geïnspireerde techniek en architectuur. De brille schuilt in het amalgaam. De breedte van het vakgebied, de schaalgebieden; van detail tot omgevingsvisie, de geworteldheid in de maatschappij, de rijke culturele achtergrond, de verbinding met geschiedenis, plek en ambacht zijn daarbij van belang. Het ontwerpen van gebouwen en gebieden raakt steeds meer met elkaar en met maatschappelijke vraagstukken verbonden. Alleen een integrale benadering, met samenhang en synergie tussen techniek, architectuur, stedenbouw en landschap, tussen interieur,
exterieur, cultuurhistorie, duurzaamheid en sociale interactie, leidt tot goede ontwerpen voor de leefomgeving. Integraliteit, dat is waar wij als architecten goed in zijn. Daarmee verbind je de kunst en de kunde. Juist in de verwevenheid en de wijze waarop componenten elkaar beïnvloeden ligt de kracht. Integrale kennis is onontbeerlijk voor architecten en stedenbouwkundigen om een goed product te kunnen leveren. Deze kennis is wat onze opleiding aan de TU/e ons heeft gebracht en wat ons als ‘Eindhovense’ architecten en stedenbouwkundigen kenmerkt.
Een architect is niet alleen een verbinder tussen de technische disciplines, maar brengt ze ook verder door er een culturele dimensie aan toe te voegen en/of deze in te bedden in traditie. De architect geeft gebouwen een identiteit, maakt ze specifiek en kan tegelijkertijd ruimte bieden voor polyvalentie of een verbinding met stedelijk erfgoed en culturele waarden. Het vak heeft innovatieve ruimtelijke professionals nodig die over de grenzen van de techniek heen kunnen kijken en die onvermoede verbanden kunnen leggen.
Ons inziens is het in dat licht essentieel om met mensen uit de praktijk aan tafel te zitten bij het vormgeven van het academische architectuuronderwijs. Alumni kunnen, bijvoorbeeld in een werkveldcommissie, vanuit hun beroepservaring zorg dragen voor een inspirerende verbinding tussen de opleiding en de actuele praktijk.
Ons vak weerspiegelt de cultuur van Nederland. Bij die cultuur moet je blijven aansluiten. Dat is een spel dat je samen speelt. Het zijn immers de huidige en toekomstige architecten die Nederland de komende decennia vormgeven, door de grote vraagstukken waar we nu mee te maken hebben samen te bestuderen, te analyseren en te verbeelden.
Graag gaan wij het gesprek met u aan.
In afwachting van uw reactie.
Janneke Bierman, Geert Bosch, Eugène Franken, Annemariken Hilberink, Machiel Spaan, mede namens onderstaande lijst van actief praktiserende alumni van de TU/e, faculteit Bouwkunde. Deze lijst, met meer dan 90 ondertekenaars, is in zeer korte verzameld en toont de breedte van de gedragen zorg en betrokkenheid.
Bart Aptroot, One architecture;
Lennart Arpots, Het Architectuurcircus / The Architecture Circus;
Pnina Avidar, Fontys Academy of the Arts;
Jesper Baltussen, Baltussen van Schaik;
Jules Becker, Jules Becker architecten;
Julia Beekmans, ZZDP Architecten;
Joost Berkers, De Twee Snoeken;
Stan de Bie, Bedaux de Brouwer Architecten;
Janneke Bierman, BiermanHenket;
Geert Bosch, HILBERINKBOSCH architecten;
Raymond van den Broek, region-lab;
Kirsten Dauwerse;
Anouk Dalderop, De Twee Snoeken;
Iggie Dekkers, EEK en DEKKERS;
Jeanne Dekkers, Jeanne Dekkers Architectuur;
Inge Van Dinther-Coolen, De Twee Snoeken;
Rick ten Doeschate, Civic Architects;
Jos van Eldonk, Common Affairs;
Luuk van den Elzen, Mecanoo;
Eric Frijters, Fabrications;
Eugène Franken, Franken ASL;
Tom Frantzen, FRANTZEN et al architecten;
Guido Goethals, VG architecten;
Peter Groot, Hoogte 2 Architecten;
Menno Hamers, Reynaers Aluminium;
Ingrid van der Heijden, Civic Architects;
Bart Hellings, Reynaers Aluminium;
Harrie van Helmond, Van Helmond architecten;
Remko van Heummen, her architecten;
Annemariken Hilberink, HILBERINKBOSCH architecten;
Christopher Ho, diederendirrix architectuur & stedenbouw;
Ferdy Holtkamp, Wenink/Holtlkamp architecten;
Joris Hoogstede, Joris Hoogstede architectuur;
Irène Horvers, Team V Architectuur;
Frans van den Hout, van den hout & kolen architecten;
Dirk Jansen, Orange Architects;
Martien Jansen, Martien Jansen architect;
Ronald Janssen, RJA ronald janssen architecten bv;
Hans de Jong, De Twee Snoeken;
Joost Katoen, BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling;
Herman Kerkdijk, HK/EHVproducties;
Olv Klijn, Fabrications;
Arno Kolen, van den hout & kolen architecten;
Tom Kuipers, diederendirrix architectuur & stedenbouw;
Ilke Klasen;
Gert Kwekkeboom, Civic Architects;
Tanja Lamers, De Twee Snoeken ;
Chris van Langen, Senior beleidsmedewerker Ruimtelijk Ontwerp Ministerie BZK;
Berend van der Lans, Architectureplus;
Jan Lebbink, Civic Architects;
Bas Leijen, Architectenbureau Bas Leijen;
Pim van der Linden, Architecten|en|en;
Dianne Maas-Flim, Mint Architecten;
Gudule Martens, MaMa Producties BV;
Nicole Maurer, Maurer United Architects;
Patrick Meijers, Orange Architects;
Rob Meurders, diederendirrix architectuur & stedenbouw;
Bas van Mierlo, Houben / Van Mierlo Architecten;
Michel van den Nieuwenhof, Atelier MvdN, Pointe-Noire, Congo (BZV);
Marco Notten, Bedaux de Brouwer Architecten;
Bram Nuijten, Architecten|en|en;
Niels Olivier, Niels Olivier Architect;
Harvey Otten, Xoomlab, Ruimtemaken;
Maarten Otten, PAUWERT Architectuur;
Iris Penders, Stedebouwkundige Son en Breugel;
Marc Reniers, M3H Architecten;
Joost Roefs, De Twee Snoeken;
Philippe Rol, Volle Grond; Bas Rongen, Schlaich Bergermann ;
Rutger Rouwendal, De Twee Snoeken;
Margit van Schaik, Baltussen van Schaik;
Jeroen Schippers, Orange Architects;
Ria Smit, Ria Smit architecten;
Sjoerd Soeters;
Jeffrey Sonnema, Architecten|en|en;
Machiel Spaan, M3H Architecten;
Madeleine Steigenga;
Leon Thier, Studio Leon Thier;
Wouter Thijssen;
Robbert Urlings, architecten|en|en;
Rudy Uytenhaak, rudy uytenhaak + partners architecten;
Guyonne van der Velden, region-lab;
Jeroen van de Ven, Tarra architectuur & stedenbouw;
Marco Vermeulen, SMV studiomarcovermeulen;
Mick Visser;
Bart van der Vossen, Directeur Ruimte Gemeente Utrecht;
Emile van Vugt, FAAM architects;
Niek van Vugt;
Niels Walters, Tarra architectuur & stedenbouw;
Jan-Peter Wenink, Wenink/Holtlkamp architecten;
Jan Peter Wingender, Office Winhov Amsterdam;
Frank Willems, WillemsenU;
Arthur Wortmann;
Marlies Zuidam, FAAM Architects;
Marco Broekman, BURA.