Martijn Horst en Peter Hermens van het winnende ontwerpteam Aardkundig Fundamentalisme

Juryvoorzitter Berno Strootman overhandigt prijs aan winaars

Titelpagina winnend plan

Pagina uit plan Aardkundig Fundamentalisme

Pagina uit plan Aardkundig Fundamerntalisme

Publicatie en houtsculptuur van kunstenaar Bart Ensing

Ontwerpteams op podium van Kunstlinie in Almere

Inzending ‘Aardkundig Fundamentalisme’ van ontwerpteam Neder|land|schap en Werkend Landschap wint Eo Wijersprijsvraag

18 oktober 2023, 13:04

Het winnende plan werd gemaakt door een samenwerkend ontwerpteam bestaande uit: Anne van Geel, Peter Hermens en Maarten Schenk-Verbruggen van Werkend Landschap en Martijn Horst van Neder|land|schap.

Met het winnende ontwerp wordt, volgens de jury, een vernieuwende manier van denken geïntroduceerd. Met zeven stappen en vergezichten wordt een landschap getoond dat in balans, geheemd en geaard is. De aangedragen handvatten zijn, buiten het specifieke onderzoeksgebied de Achterhoek, ook in de rest van Nederland toepasbaar. Juryvoorzitter Berno Strootman: "Het voorstel viel op door de coherente kijk op het landsgrensoverschrijdende bodem- en watersysteem. Het team heeft oog voor de kracht van de regio, het regionale erfgoed en het belang van gebiedsidentiteit. Tegelijkertijd schuwen ze heilige huisjes niet."

Naast landschapsarchitect en voormalig Rijksadviseur Strootman bestond de landelijke jury uit Bregje van Wesenbeeck (Wetenschappelijk directeur bij Deltares en associate professor bij de Technische Universiteit Delft) en Mario Jacobs (Dijkgraaf van het waterschap Aa en Maas en voorzitter van NOVEX-gebied De Peel). Daarnaast waren er acht regionale juryleden, verdeeld over de vier studieregio’s: de Achterhoek, Midden-Zeeland, Oostelijk Flevoland en Rijn-Maasmonding.

Landschap in balans
De basis onder het winnende plan bestaat uit de waarneming dat het het aardkundig fundament van de Achterhoek met elke ontwikkeling steeds verder uit zicht raakt. Volgens de ontwerpers is daardoor de afgelopen decennia een landschap ontstaan waar regenwater te snel wordt afgevoerd en de natuur alleen door Europese regels beschermd kan worden. Bovendien splijt de infrastructuur het land, frustreert de woningbouw natuurlijke processen en claimt het gronden die beter voor andere doeleinden gebruikt kunnen worden. Het ontwerp opteert juist voor een landschap dat in balans is met de aarde en waar water, natuur, landbouw, infrastructuur en wonen geïntegreerd zijn. Om dat doel te bereiken en kracht bij te zetten hebben de ontwerpers een fictieve religie bedacht: het aardkundig fundamentalisme.

Het ontwerpteam bedrijft het plan zelf als volgt: "Aardkundig Fundamentalisme is een hulpmiddel om de schoonheid en draagkracht van het Achterhoekse landschap in te zien. Het geeft identiteit, brengt ons dichter bij de aarde en biedt perspectief op een landschap waar wij en ons nageslacht kunnen, willen en mogen wonen."

Reacties
Voor een succesvol vervolg en implementatie van een plan zijn positieve reacties van direct betrokken bestuurders van groot belang. Helga Witjes, de Gelderse gebiedsgedeputeerde voor de Achterhoek, liet zich in dat verband positief uit: "Mooi om te zien hoe dit winnende team vanuit de ondergrond inspiratie opdoet voor de inrichting van de Achterhoek. Deze manier van kijken vormt een mooie uitwerking van één van onze provinciale uitgangspunten voor de regionale gebiedsarrangementen, namelijk water en bodem sturend. In die zin vormt het een prachtige inspiratiebron, die we dan graag delen met andere regio’s."

Ook Emmeke Gosselink, boardlid 8RHK ambassadeurs en regionaal voorzitter stuurgroep Ruimtelijk Perspectief Achterhoek is positief: "Om de Achterhoek die mooie, groene geluksregio te laten blijven die het nu is, leggen we meerdere ruimtelijke puzzels bij elkaar. De ontwerpen uit de Eo Wijersprijsvraag geven ons veel inspiratie en richting voor ons verhaal voor de toekomst, op het gebied van wonen, droogte en landbouwtransitie. Met het winnen van de prijs hebben we goud in handen om, in termen van de winnaar; ‘fundamentalistische’ keuzes voor de toekomst te maken."

Inzendingen
In de slotronde maakten vijf regiowinnaars nog kans op de prijs. Dat waren de inzendingen ‘Tweestromenland’ (Rijn-Maasmonding), ‘Een ontdekkingsreis naar nieuw Zeeland’ (Midden-Zeeland), ‘Aardkundig Fundamentalisme’ en ‘Operatie Landschap’ (Achterhoek) en ‘De Flevotoop’ (Oostelijk Flevoland). Aan deze editie met als thema ‘Waar Wij Willen Wonen’ deden in de eerste ronde 31 en in de tweede ronde 11 ontwerpteams mee.

Annemiek Rijckenberg, voorzitter Eo Wijersstichting, is blij met de oogst: "Winnende inzenders kijken verder dan de opgaven klimaatadaptatie en natuur/stikstof. Ze durven over de langere termijn te denken met inzet van ‘oude’ kennis over bodem en water en nieuwe technieken voor schone teelten van de toekomst. Met denkrichtingen waar regio's nog niet durfden te gaan."

Tijdens de slotbijeenkomst overhandigde Rijckenberg de eindpublicatie aan vertegenwoordigers van de vier subsidieverstrekkende departementen (ministerie BZK, I&W, OCW en LNV). In de uitgave staan de elf inzendingen uit de tweede ronde en de lessen en aanbevelingen die naar voren zijn gekomen.

Eo Wijersprijsvraag
De Eo Wijersstichting – vernoemd naar bouwkundig ingenieur Leonard Wijers – is al ruim drie decennia een onafhankelijke pleitbezorger voor de inzet van het regionaal ontwerp bij de aanpak van bovenlokale vraagstukken. Aan de hand van het thema 'Waar Wij Willen Wonen' onderzochten ontwerpteams ditmaal hoe klimaatadaptatie en natuurverbetering samen een hefboom kunnen zijn voor aantrekkelijke steden en landschappen van de toekomst; het landschap waar wij willen wonen.

Bekijk hier alle inzendingen

Bekijk hier het winnende plan

De publicatie is (zolang de voorraad strekt) op te vragen via: eowijers@eowijers.nl

Trefwoorden

achterhoek regionaal ontwerp eo wijers-stichting landschap eo wijers-prijsvraag

1	Houthybride woongebouw langs de A8 in Zaandam opgeleverd dinsdag, 11 november
2	MVRDV ontwerpt bolvormig sportcomplex in Albanese hoofdstad Tirana maandag, 10 november
3	WillemsenU zinkt villa af in landschap dinsdag, 11 november
4	Campus met onderwijs en woningen in 's Hertogenbosch officieel geopend vrijdag, 7 november
5	Groningers kiezen nieuwe invulling voor plek gesloopte parkeergarage in stadscentrum dinsdag, 11 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Laatste regiowinnaars Eo Wijersprijs 2022-2023 bekend

3 oktober 2023

Dertiende Eo Wijers-prijsvraag in teken van ontwerpen aan gezondheid en geluk

13 maart

Eerste regiowinnaar Eo Wijersprijsvraag 2022-2023 bekend

11 september 2023

Drie regio’s geselecteerd voor Eo Wijersprijsvraag 2025-2026

24 juni

Geselecteerden tweede ronde Eo Wijers-prijsvraag bekend

10 februari 2023

Vincent Luyendijk verzorgt keynote bij kick-offbijeenkomst Eo Wijersprijsvraag

17 september

Thema en deelnemende regio's Eo Wijersprijsvraag #12 bekend

11 juli 2022

Design Challenge voor opgaven in Henriëttewaard

26 januari 2024

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Stimuleringsfonds kondigt nieuwe editie Prix de Rome Architectuur aan

1 uur geleden

Op 12 januari start een nieuwe editie van de Prix de Rome Architectuur. De vierjaarlijkse prijs is de oudste en meest prestigieuze stimuleringsprijs voor architecten tot veertig jaar.

Bakstenen ensemble met sociale huurwoningen in Oudewater opgeleverd

2 uur geleden

In het Utrechtse Oudewater is afgelopen jaar een complex met 69 sociale huurappartementen opgeleverd. Het door Van Hoogevest Architecten ensemble Schuylenburcht bestaat uit vier bakstenen volumes met open ruimte ertussen.

Haagse architectuurprijs voor restauratie en herbestemming Berlagekerk

Vandaag, 11:06

Het project naar ontwerp van architectenbureau Zeeuwse Jongens kreeg de hoogste eer van de vakjury van de Berlagevlag 2025.

AMO / OMA presenteren in Doha een aangepaste versie van de tentoonstelling ‘Countryside’

Gisteren, 14:20

AMO / OMA presenteert met ‘Countryside: A Place to Live, Not to Leave’ in Doha (Qatar) een nieuwe versie van de eerdere tentoonstelling in New York.

Gemeentebestuur wil Brabants dorp Moerdijk laten verdwijnen

Vandaag, 10:23

Het dorp Moerdijk in Noord-Brabant moet verdwijnen om plaats te maken voor uitbreiding van het bestaande haven- en industrieterrein in die plaats.

Iets minder mensen vertrekken uit de Randstad dan in eerdere jaren

Gisteren, 10:00

Onder andere omdat er in de Randstad meer kinderen worden geboren, groeit de bevolking daar sneller dan in de gebieden eromheen. Netto vertrokken er afgelopen jaar 14.000 mensen.

Woningen en park op plek van rangeerterrein bij Rotterdamse Kuip

Gisteren, 09:30

Een rangeerterrein voor treinen tegenover stadion De Kuip in Rotterdam verdwijnt. Op de plek worden woningen en een nieuw station gebouwd. Bovendien moet een park naast het spoor worden uitgebreid.

Klimaatdenktank: Chinese CO2-uitstoot laat mogelijk daling zien

Gisteren, 09:00

De uitstoot van CO2 in China laat over heel dit jaar mogelijk een afname zien. Dat constateert de Finse klimaatdenktank Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA).