Martijn Horst en Peter Hermens van het winnende ontwerpteam Aardkundig Fundamentalisme

Juryvoorzitter Berno Strootman overhandigt prijs aan winaars

Titelpagina winnend plan

Pagina uit plan Aardkundig Fundamentalisme

Pagina uit plan Aardkundig Fundamerntalisme

Publicatie en houtsculptuur van kunstenaar Bart Ensing

Ontwerpteams op podium van Kunstlinie in Almere

Inzending ‘Aardkundig Fundamentalisme’ van ontwerpteam Neder|land|schap en Werkend Landschap wint Eo Wijersprijsvraag

18 oktober 2023, 13:04

Het winnende plan werd gemaakt door een samenwerkend ontwerpteam bestaande uit: Anne van Geel, Peter Hermens en Maarten Schenk-Verbruggen van Werkend Landschap en Martijn Horst van Neder|land|schap.

Met het winnende ontwerp wordt, volgens de jury, een vernieuwende manier van denken geïntroduceerd. Met zeven stappen en vergezichten wordt een landschap getoond dat in balans, geheemd en geaard is. De aangedragen handvatten zijn, buiten het specifieke onderzoeksgebied de Achterhoek, ook in de rest van Nederland toepasbaar. Juryvoorzitter Berno Strootman: "Het voorstel viel op door de coherente kijk op het landsgrensoverschrijdende bodem- en watersysteem. Het team heeft oog voor de kracht van de regio, het regionale erfgoed en het belang van gebiedsidentiteit. Tegelijkertijd schuwen ze heilige huisjes niet."

Naast landschapsarchitect en voormalig Rijksadviseur Strootman bestond de landelijke jury uit Bregje van Wesenbeeck (Wetenschappelijk directeur bij Deltares en associate professor bij de Technische Universiteit Delft) en Mario Jacobs (Dijkgraaf van het waterschap Aa en Maas en voorzitter van NOVEX-gebied De Peel). Daarnaast waren er acht regionale juryleden, verdeeld over de vier studieregio’s: de Achterhoek, Midden-Zeeland, Oostelijk Flevoland en Rijn-Maasmonding.

Landschap in balans
De basis onder het winnende plan bestaat uit de waarneming dat het het aardkundig fundament van de Achterhoek met elke ontwikkeling steeds verder uit zicht raakt. Volgens de ontwerpers is daardoor de afgelopen decennia een landschap ontstaan waar regenwater te snel wordt afgevoerd en de natuur alleen door Europese regels beschermd kan worden. Bovendien splijt de infrastructuur het land, frustreert de woningbouw natuurlijke processen en claimt het gronden die beter voor andere doeleinden gebruikt kunnen worden. Het ontwerp opteert juist voor een landschap dat in balans is met de aarde en waar water, natuur, landbouw, infrastructuur en wonen geïntegreerd zijn. Om dat doel te bereiken en kracht bij te zetten hebben de ontwerpers een fictieve religie bedacht: het aardkundig fundamentalisme.

Het ontwerpteam bedrijft het plan zelf als volgt: "Aardkundig Fundamentalisme is een hulpmiddel om de schoonheid en draagkracht van het Achterhoekse landschap in te zien. Het geeft identiteit, brengt ons dichter bij de aarde en biedt perspectief op een landschap waar wij en ons nageslacht kunnen, willen en mogen wonen."

Reacties
Voor een succesvol vervolg en implementatie van een plan zijn positieve reacties van direct betrokken bestuurders van groot belang. Helga Witjes, de Gelderse gebiedsgedeputeerde voor de Achterhoek, liet zich in dat verband positief uit: "Mooi om te zien hoe dit winnende team vanuit de ondergrond inspiratie opdoet voor de inrichting van de Achterhoek. Deze manier van kijken vormt een mooie uitwerking van één van onze provinciale uitgangspunten voor de regionale gebiedsarrangementen, namelijk water en bodem sturend. In die zin vormt het een prachtige inspiratiebron, die we dan graag delen met andere regio’s."

Ook Emmeke Gosselink, boardlid 8RHK ambassadeurs en regionaal voorzitter stuurgroep Ruimtelijk Perspectief Achterhoek is positief: "Om de Achterhoek die mooie, groene geluksregio te laten blijven die het nu is, leggen we meerdere ruimtelijke puzzels bij elkaar. De ontwerpen uit de Eo Wijersprijsvraag geven ons veel inspiratie en richting voor ons verhaal voor de toekomst, op het gebied van wonen, droogte en landbouwtransitie. Met het winnen van de prijs hebben we goud in handen om, in termen van de winnaar; ‘fundamentalistische’ keuzes voor de toekomst te maken."

Inzendingen
In de slotronde maakten vijf regiowinnaars nog kans op de prijs. Dat waren de inzendingen ‘Tweestromenland’ (Rijn-Maasmonding), ‘Een ontdekkingsreis naar nieuw Zeeland’ (Midden-Zeeland), ‘Aardkundig Fundamentalisme’ en ‘Operatie Landschap’ (Achterhoek) en ‘De Flevotoop’ (Oostelijk Flevoland). Aan deze editie met als thema ‘Waar Wij Willen Wonen’ deden in de eerste ronde 31 en in de tweede ronde 11 ontwerpteams mee.

Annemiek Rijckenberg, voorzitter Eo Wijersstichting, is blij met de oogst: "Winnende inzenders kijken verder dan de opgaven klimaatadaptatie en natuur/stikstof. Ze durven over de langere termijn te denken met inzet van ‘oude’ kennis over bodem en water en nieuwe technieken voor schone teelten van de toekomst. Met denkrichtingen waar regio's nog niet durfden te gaan."

Tijdens de slotbijeenkomst overhandigde Rijckenberg de eindpublicatie aan vertegenwoordigers van de vier subsidieverstrekkende departementen (ministerie BZK, I&W, OCW en LNV). In de uitgave staan de elf inzendingen uit de tweede ronde en de lessen en aanbevelingen die naar voren zijn gekomen.

Eo Wijersprijsvraag
De Eo Wijersstichting – vernoemd naar bouwkundig ingenieur Leonard Wijers – is al ruim drie decennia een onafhankelijke pleitbezorger voor de inzet van het regionaal ontwerp bij de aanpak van bovenlokale vraagstukken. Aan de hand van het thema 'Waar Wij Willen Wonen' onderzochten ontwerpteams ditmaal hoe klimaatadaptatie en natuurverbetering samen een hefboom kunnen zijn voor aantrekkelijke steden en landschappen van de toekomst; het landschap waar wij willen wonen.

Bekijk hier alle inzendingen

Bekijk hier het winnende plan

De publicatie is (zolang de voorraad strekt) op te vragen via: eowijers@eowijers.nl

Trefwoorden

achterhoek regionaal ontwerp eo wijers-stichting landschap eo wijers-prijsvraag

1	VORM en NS Stations tekenen overeenkomst voor deelgebied 3 Wisselspoor Utrecht maandag, 23 juni
2	Los het woningtekort op met compacte woningen! dinsdag, 24 juni
3	Bij Tripolis heeft Hollandse Nieuwe van binnen ‘Van Eyck’ met meanderende trap verbonden met ‘MVRDV’ woensdag, 25 juni
4	Minister Keijzer neemt meeste aanbevelingen commissie STOER over en wil steilere trappen en lagere plafonds mogelijk maken dinsdag, 24 juni
5	Woongebouw Prisma in Nieuw Delft toont verschillende gezichten dinsdag, 24 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Laatste regiowinnaars Eo Wijersprijs 2022-2023 bekend

3 oktober 2023

Dertiende Eo Wijers-prijsvraag in teken van ontwerpen aan gezondheid en geluk

13 maart

Eerste regiowinnaar Eo Wijersprijsvraag 2022-2023 bekend

11 september 2023

Drie regio’s geselecteerd voor Eo Wijersprijsvraag 2025-2026

24 juni

Geselecteerden tweede ronde Eo Wijers-prijsvraag bekend

10 februari 2023

Thema en deelnemende regio's Eo Wijersprijsvraag #12 bekend

11 juli 2022

Design Challenge voor opgaven in Henriëttewaard

26 januari 2024

Toon alles

Andere nieuwsberichten

KAAN Architecten transformeert historische fabriek in Brazilië tot cultureel centrum

27 juni, 11:44

Centraal in het masterplan staan behoud van wat er is en alleen waar nodig toevoegingen realiseren, evenals ‘omarmen van verval’. Veertig procent van het complex is onaangeroerd gevleven.

Belgisch-Nederlands team geselecteerd voor ambitieus infrastructuurproject Brussels Airport

26 juni, 5:44

De komende jaren investeert Brussels Airport fors in haar luchthaveninfrastructuur. Na een Europese aanbestedingsprocedure is daarvoor het Belgisch-Nederlandse team ‘Witteveen+Bos, Benthem Crouwel Architects, OKRA, Stramien CV’ geselecteerd.

Team Hegeman, RRog en KOW maakte winnend plan voor Van Hetenlocatie in Deventer

26 juni, 4:11

Het plan ‘Het Blauwe Knooppunt’ voor de voormalige schoollocatie voorziet in 28 stadswoningen en 24 betaalbare appartementen in een parkachtig landschap.

Uitbreiding met bamboe gevel voor kantoorgebouw Deltares in Delft

26 juni, 1:05

In Delft is het Delta-lab van kennisinstituut Deltares officieel in gebruik genomen. Naar ontwerp van Wiegerinck is een bestaand kantoorgebouw op de campus van Deltares uitgebreid met een laboratorium waarvan de gevel is bekleed met bamboe.

Minder vergunningen voor nieuwbouwwoningen afgegeven in eerste vijf maanden

27 juni, 10:55

Het aantal afgegeven bouwvergunningen voor woningen is in de eerste vijf maanden van dit jaar gedaald tot 33.000.

Aantal windmolens met meer dan de helft gegroeid in tien jaar

27 juni, 9:28

Sinds 2020 kwamen er ook honderden enorme windturbines van boven de tweehonderd meter bij, heeft het Kadaster becijferd.

Minister wil gemeente voorrang geven bij koop in kwetsbare wijk

26 juni, 10:26

Gemeenten moeten voorrang krijgen bij de koop van een woning in wijken waar leefbaarheid en veiligheid onder druk staan, vindt woonminister Mona Keijzer.

Rekenkamer: Limburg moet regie pakken in woningbouw

25 juni, 5:12

De provincie Limburg moet meer de regie pakken om te garanderen dat er voldoende huizen worden gebouwd en de bouw van betaalbare woningen aan te jagen.