Spookachtig beeld met remote access op alle computers en iedereen thuis aan het werk

Dagen met lege kantoren, maar wel levendige prikwanden en bureaus

Succes vieren op anderhalve meter afstand

Bean bags & free coffee. LOLA had een zee van ruimte op sommige momenten.

Outdoor drinks in het Achterkloosterpark

Bezoek aan LOLA's eigen tentoonstelling in Schunck Heerlen

Excursie naar de ENCI-groeve in Maastricht, het uitkijkplatform is ontworpen door Rademacher & de Vries Architecten

Architecten over twee jaar corona: LOLA Landscape Architects

18 maart 2022, 15:49

Deze week is het precies twee jaar geleden dat het kabinet werkend Nederland opriep om zoveel mogelijk thuis te gaan werken vanwege het coronavirus. Architectenweb vroeg destijds aan verschillende architectenbureaus hoe zij hier vorm aan gaven en wat hun verwachtingen voor de toekomst waren. In een nieuwe serie vragen wij bureaus in hoeverre het thuiswerken onderdeel is geworden van hun bedrijfsvoering en wat voor gevolgen corona in bredere zin heeft gehad. In deel 5 een gesprek met Cees van der Veeken van LOLA Landscape Architects. “Wij spreken nu steeds meer met onze medewerkers over hun geestelijk welzijn.”

Bij vrijwel alle architecten die we voor deze serie spraken, heeft thuiswerken een vaste plek gekregen, maar vormt kantoor nog steeds de belangrijkste werkplek. Hoe ging dat bij jullie?
“Wij hebben een vergelijkbare ontwikkeling doorgemaakt. We zijn in gesprek geweest met onze medewerkers over hoe zij het thuiswerken voor zich zien en wat er allemaal mogelijk is. We hebben een internationaal team. Ook onze niet-Nederlandse medewerkers wilden natuurlijk graag eens hun familie bezoeken en vroegen of ze daar konden werken. Althans, degenen die naar hun land van herkomst kónden reizen, want voor onze medewerkers uit China was dat niet of nauwelijks mogelijk.

Dat alles heeft tot vrij fundamentele vragen over thuiswerken geleid, wat is immers thuis? In ons handboek voor personeelsbeleid hebben we nu een paragraaf gewijd aan thuiswerken, waarin staat dat dit gebeurt waar je woont. Als je op een andere plek wilt werken, doen we dat in overleg. Uiteindelijk vinden we daarbij vaak maatwerkoplossingen en gaat alles in goed vertrouwen. Als hoofdregel geldt nu bij ons: in principe werken we op kantoor, maar medewerkers hebben de mogelijkheid om thuis te werken.”

Het thuiswerken bracht natuurlijk voordelen met zich mee, maar zeker in tijden van lockdown leidde het ook tot somberheid en andere klachten bij medewerkers. Hoe zijn jullie daarmee omgegaan?
“We hebben het hele spectrum aan den lijve ondervonden, van eenzame mensen tot medewerkers die naast hun werk een gezin met thuiszittende kinderen moesten runnen. Tot die laatste categorie behoor ik zelf ook. Tegen mensen die door hun gezinssituatie niet fatsoenlijk konden werken hebben we gezegd: deze situatie is even groter dan het bureau, zorg er in elk geval voor dat het project blijft doordraaien, wij regelen de zaken eromheen wel. Gelukkig was iedereen binnen het bureau bereid om te helpen. Ik ben verantwoordelijk voor het personeelsbeleid binnen LOLA, dus ik heb ook de verhalen over eenzaamheid meegekregen. Om die mensen te helpen, hebben we onder meer online sociale activiteiten ondernomen, al vond ik dat een beetje gemankeerde oplossing. Daarnaast stuurden we af en toe een attentie en toen de situatie wat relaxter werd, hebben we hen weer naar kantoor laten komen en fysieke activiteiten georganiseerd om het groepsgevoel te versterken.

Ik vind het indrukwekkend wat voor impact alles heeft gehad. We hebben nu mensen met klachten die voor de pandemie nooit voorkwamen op ons bureau. Ik weet ook niet of je dat geheel op de lockdown af kunt schuiven, vaak zijn het complexe situaties. En we hadden medewerkers van wie je niet direct merkte dat ze slecht in hun vel zaten, maar ineens instortten toen we weer normaal aan het werk konden. Net alsof ze zich al die tijd ervoor groot hadden gehouden. We hielden het wel in de gaten, als bureauleiding maar zeker ook de andere collega’s. Ik moet zeggen dat het voor ons als partners nieuw is dat we het in gesprekken met onze medewerkers steeds meer over hun geestelijk welzijn hebben. Voor de pandemie ging het meer over de inhoud en iemands vaardigheden.”

Toen Nederland in maart 2020 net was getroffen door corona, luidde de verwachting dat projecten zouden vertragen en dat architecten misschien wel in een nieuwe crisis zouden belanden. LOLA lijkt in de afgelopen twee jaar juist meer in grotere opdrachten te hebben uitgevoerd. Klopt die indruk en zo ja, hoe hebben jullie dat georganiseerd?
“Dat is best bijzonder. In China bijvoorbeeld hebben we tijdens de lockdown een bedrijf opgezet. We hadden daar al een aantal projecten lopen, zoals het Forest Sports Park, en er zat ook al iemand voor ons. Dat hebben we uitgebouwd en extra mensen aangenomen. Het bizarre is dat we er zelf nog niet zijn geweest, de mensen die er nu voor ons werken kennen we alleen via het scherm. Toch werkt het op de een of andere manier. Dat komt mede door het vertrouwen dat je hebt en uitstraalt, maar ook doordat een tijdlang iedereen vergaderde via een scherm en zo het verschil met de Chinese vestiging als het ware wegviel.

Ook in Nederland zijn onze projecten door blijven gaan, al leek het twee jaar geleden alsof planningen van elastiek waren, zo rekte alles uit. Dat heeft natuurlijk te maken met de marktomstandigheden, zoals je nu ook weer ziet met de gestegen bouwkosten. Iedereen slaat weer aan het rekenen en dan zit je drie maanden te wachten voor je verder kunt met een project. Gelukkig passen ook opdrachtgevers zich aan de nieuwe omstandigheden aan en gaan de projecten door. In het begin was ik bang dat zij geen risico’s wilden nemen, zoals je tijdens de economische crisis na 2008 zag.”

Heeft corona jullie manier van ontwerpen ook beïnvloed?
“Ik merk dat de opgave is veranderd. Er bestaat nu een breder besef van hoe belangrijk de kwaliteit van de buitenruimte is. Een park wordt bijvoorbeeld niet meer alleen gezien als een plek waar je lekker op een kleedje kunt liggen, maar ook als een belangrijk onderdeel van de groenstructuur van een stad, een plaats om water te bergen en de biodiversiteit in stand te houden. Daarnaast worden plannen die voorheen niet verder kwamen dan het papier nu daadwerkelijk gerealiseerd. Mensen hebben gezien dat je bomen op een dak kunt hijsen en dat je daken met elkaar kunt verbinden, zoals we doen bij De Groene Kaap in Rotterdam. Er is veel meer ambitie ontstaan en misschien ook wel een beter luisterend oor voor landschapsarchitecten.”

Trefwoorden

cees van der veeken lola landscape architects thuiswerken corona

1	Na renovatie en verduurzaming heeft Aquarium van Artis zijn helderheid terug donderdag, 25 september
2	Bouw Daniel den Hoedbrug tussen Erasmus MC en Little C van start woensdag, 24 september
3	Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen? donderdag, 25 september
4	Benthem Crouwel Architects en Nieuwe Architecten maken masterplan voor gebouwensemble op Zernike Campus dinsdag, 23 september
5	Hoofdkantoor met dynamische bamboegevel voor Intercel in Haarlems industriegebied dinsdag, 23 september

Gerelateerde nieuwsberichten

LOLA: “Laten we stukken wildernis in onze steden creëren”

31 augustus 2022

LOLA en IWA transformeren oude begraafpaats Bilbao naar stadstuin

8 augustus 2023

Architecten werken vanuit huis: LOLA Landscape Architects

27 maart 2020

Architecten over twee jaar corona: Vakwerk Architecten

17 maart 2022

Architecten over twee jaar corona: KCAP

16 maart 2022

Architecten over twee jaar corona: Rijnboutt

15 maart 2022

Architecten over twee jaar corona: XOOMlab

14 maart 2022

Tentoonstelling over Piet Oudolf en LOLA Landscape in Schunck

4 mei 2021

Eerste fase Chinees project LOLA, Taller en LCC valt in de prijzen

22 februari 2021

Onderzoek: aantal thuiswerkuren verdubbeld na coronajaren

27 juli 2022

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Toren van Babel

Gesprek met Eric-Jan Pleijster over hoogbouw als bergen in het stedelijk landschap

15 november 2021

Andere nieuwsberichten

Halfopen buitenruimte vormt hart van prefab gebouwde studentenhuisvesting Delft

18 minuten geleden

Op de campus van de TU Delft is een gebouw met 137 zelfstandige studentenwoningen opgeleverd. Het door Studioninedots ontworpen Suite 9 is dankzij prefab bouw in slechts 26 weken tijd gebouwd.

‘Gat van Middelland’ ingevuld met woongebouw dat qua energie en materialisering Paris Proof is

1 uur geleden

Aan de Claes de Vrieselaan in Rotterdam, op de plek waar begin 2024 nog een blindganger uit de Tweede Wereldoorlog verwijderd moest worden, komt een woongebouw met elf appartementen dat zowel qua energie als materialisering Paris Proof wordt.

Natrufied Architecture deelt lessen houten woongebouwen IJburg in gratis publicatie

Gisteren, 16:55

In opdracht van de gemeente Amsterdam stelde het bureau Natrufied Architecture een inspiratieboek over biobased bouwen samen. Daarin illustreren vijf bijzondere woningbouwprojecten de mogelijkheden.

Startsein gegeven voor bouw De Scharnier op Katendrecht

Gisteren, 15:42

Het door Kraaijvanger Architects ontworpen gebouw biedt plek aan 118 woningen, een basisschool, BSO, kinderopvang en een buurtgerichte horecavoorziening. Het complex krijgt een bakstenen plint, met erboven een toren van metaal en glas.

Rapport: rijke Amsterdammers leven steeds vaker apart van rest

1 uur geleden

Het wel of niet bezitten van een woning zorgt voor een steeds grotere welvaartskloof tussen Amsterdammers.

Meer nieuwbouw van woningcorporaties in eerste jaarhelft

Gisteren, 13:54

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek kwamen er ruim 9100 nieuwbouwwoningen van corporaties bij.

Kabinet zet Groningenwet door na kritisch advies Raad van State

Gisteren, 11:01

In de wet wordt vastgelegd dat schades tot 60.000 euro worden vergoed, ook zonder dat een oorzakelijk verband met de gaswinning is aangetoond.

Vliet wordt nieuwe drinkwaterbron voor Zuid-Holland

26 september, 12:12

Waterbedrijf Dunea schat dat de aanleg van de benodigde infrastructuur zo'n 500 miljoen euro kost.

Debat over aanbestedingscultuur voor architecten in Nieuwspoort

26 september, 10:23

De BNA en andere ontwerporganisaties organiseren op maandag 29 september in Nieuwspoort Den Haag een debat over het aanbestedingsklimaat voor architecten.